Zorgen om overwinningsplan Zelensky: 'Dit leidt tot een Derde Wereldoorlog'
18 oktober 2024 · 15:31| Leestijd:6 min
Update: 21 oktober 2024 · 10:07
In dit artikel aan het woord
"Als wij Oekraïne niet de middelen geven om te vechten... Dan zegt dat heel veel over ons."
"Dit leidt tot een Derde Wereldoorlog. Willen we dat?"
In het kort
Deze week onthulde de Oekraïense president Zelensky zijn 'overwinningsplan', waarmee hij hoopt een eind te maken aan de oorlog met Rusland. Moet het Westen dit plan steunen, of is dat te riskant?
Samenvatting van DIT artikel
Deze week onthulde de Oekraïense president Zelensky zijn 'overwinningsplan', waarmee hij hoopt een eind te maken aan de oorlog met Rusland. Het plan lijkt vooral een roep om extra (wapen)steun van het Westen en Oekraïne vraagt wederom met klem aan de NAVO of ze een NAVO-lidstaat kunnen worden. Moet het Westen akkoord gaan met het plan van Zelensky?
In Dit is de Dag (EO) gaan oud-generaal Mart de Kruif en oud-Kamerlid Harry van Bommel daarover in gesprek. De Kruif en Van Bommel zijn het erover eens dat Oekraïne vooralsnog niet toegelaten moet worden tot de NAVO. De Kruif vindt echter wél dat het Westen gehoor moet geven aan andere verzoeken van Zelensky. Oekraïne moet meer militaire steun krijgen en ze verdienen toestemming om westerse wapens te gebruiken op Russisch grondgebied, zegt hij. Van Bommel zegt dat dat geen slim plan is. Volgens hem moeten we alleen wapens sturen als er ondertussen ook diplomatiek overleg plaatsvindt tussen het Westen en Rusland, met een spoedig staakt-het-vuren als einddoel. Volgens Mart de Kruif is diplomatiek overleg met Poetin niet zinvol.
Wat denk jij?
Voel jij de dreiging van een Derde Wereldoorlog?
Zelensky legt 'overwinningsplan' voor aan bondgenoten
De afgelopen dagen waren spannend voor Oekraïne: president Zelensky schoof aan bij de Europese Unie en de NAVO om zijn langverwachte overwinningsplan te presenteren.
In het plan wordt in vijf hoofdpunten uitgelegd wat Oekraïne nodig heeft om de oorlog met Rusland te beëindigen. Het lijkt vooral een roep om extra (wapen)steun van het Westen: Zelensky wil onder andere dat Oekraïne zo snel mogelijk uitgenodigd wordt voor een NAVO-lidmaatschap en dat het Oekraïense leger toestemming krijgt om Rusland aan te vallen met westerse langeafstandsraketten.
Welke vijf punten staan in het overwinningsplan?
Het plan bestaat, in het kort, uit vijf maatregelen:
- Oekraïne moet zo snel mogelijk een uitnodiging krijgen om lid te worden van de NAVO;
- Het Oekraïense leger moet meer ruimte krijgen om de Russen aan te vallen in bufferzones en in het Russische binnenland, o.a. met langeafstandsraketten;
- Er moet een 'uitgebreid niet-nucleair en strategisch afschrikkingspakket' uitgerold worden om de Russische invloed in Oekraïne te beperken;
- Oekraïne wil de eigen economie versterken door te investeren in grondstofwinning. Daarnaast moeten er meer internationale sancties komen om de Russische economie te verzwakken;
- Voor de veiligheid op de lange termijn moet Oekraïne in de toekomst deel gaan uitmaken van een gezamenlijke defensiemacht met de EU en de NAVO en Amerikaanse legertroepen in Europa gaan vervangen.
Er staan ook drie 'geheime punten' in het plan, die Zelensky vooralsnog alleen deelt met het Oekraïense parlement en enkele regeringsleiders uit andere landen.
Zelensky hoopt dat Rusland zich openstelt voor vredesonderhandelingen als deze maatregelen worden doorgevoerd. "Het kan mogelijk zijn om de oorlog voor het einde van volgend jaar te beëindigen", stelt de Oekraïense president.
Wat er met het overwinningsplan gaat gebeuren, is nog even afwachten. NAVO-chef Mark Rutte noemt het plan "een goed signaal", maar zegt ook dat hij het op dit moment nog niet volledig steunt. De komende periode zullen de NAVO, de Europese Unie en westerse regeringsleiders zich verder buigen over de voorstellen.
Dit is de discussieMoet het Westen instemmen met het overwinningsplan van Oekraïne?
Moet het Westen akkoord gaan met het overwinningsplan, of zal de oorlog daardoor alleen maar verder uit de hand lopen? In Dit is de Dag (EO) gaan voormalig Tweede Kamerlid Harry van Bommel en oud-Commandant der Strijdkrachten Mart de Kruif daarover in gesprek.
De grote vraag: moet Oekraïne bij de NAVO?
Het eerste - en, wellicht, belangrijkste - punt uit Zelensky's plan is dat Oekraïne toegelaten moet worden tot de NAVO. Maar doen NAVO-lidstaten daar goed aan?
Waarom is het ingrijpend als Oekraïne lid wordt van de NAVO?
Eerst: wat is de NAVO?
De NAVO is een politieke en militaire samenwerking tussen 32 landen uit Europa en Noord-Amerika. Deze NAVO-landen hebben allerlei afspraken met elkaar gemaakt en deze vastgelegd in een verdrag. Een van die afspraken is dat als één NAVO-land aangevallen wordt, alle NAVO-landen dit als een aanval op hun eigen land beschouwen. Anders gezegd: als je een oorlog start met één NAVO-land, start je een oorlog met alle NAVO-landen tegelijk. We beschermen elkaar.
Waarom is het zo ingrijpend als Oekraïne lid wordt van de NAVO?
Als Oekraïne lid wordt van de NAVO, betekent dat dus dat alle NAVO-leden officieel in oorlog zijn met Rusland. Dat zou goed zijn voor Oekraïne, want met steun van alle NAVO-landen zijn zij vele malen sterker. NAVO-landen zijn tot op heden echter terughoudend met het uitnodigen van Oekraïne.
Tweede Kamerlid Harry van Bommel vreest dat de oorlog alleen maar erger wordt als de NAVO een akkoord geeft. Hij vertelt:
Harry van Bommel
Voormalig Tweede Kamerlid namens de SP"Een NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne leidt tot een Derde Wereldoorlog. Willen we dat, om Poetin een lesje te leren? Het lijkt me geen verstandige om daarvoor een wereldoorlog te ontketenen met een nucleaire macht, [Rusland, red.]."
Oud-generaal Mart de Kruif zou Oekraïne op dit moment ook nog niet uitnodigen voor een NAVO-lidmaatschap. Hij denkt echter niet dat de oorlog zo zal escaleren als het Westen een grotere vuist maakt tegen de Russische president Poetin.
Mart de Kruif
Oud-Commandant der Strijdkrachten"De kans op een Derde Wereldoorlog lijkt me buitengewoon klein. Poetin zal echt wel zijn knopen tellen als hij ziet dat het Westen eensgezind en vastberaden Oekraïne steunt."
Wat denk jij?
Moet Oekraïne toetreden tot de NAVO?
Moet Oekraïne meer militaire steun krijgen?
Harry van Bommel en Mart de Kruif zijn het er dus over eens dat Oekraïne (nog) geen NAVO-lid moet worden.
Maar... De Kruif vindt wél dat het Westen gehoor moet geven aan Zelensky's roep om extra militaire steun. Daarbij moet Oekraïne volgens de oud-generaal meer mogelijkheden krijgen om Rusland aan te vallen met westerse wapens. Zelensky kan namelijk niet vechten 'met één hand op de rug', stelt De Kruif.
Mart de Kruif
Oud-Commandant der Strijdkrachten"Poetin voert een totale oorlog; hij gebruikt alles wat hij heeft om te winnen. Dat moet Oekraïne ook kunnen. Oekraïne is een vrij land van 44 miljoen inwoners met een democratisch gekozen regering, en als wij hen niet de middelen geven om te vechten... Dan zegt dat heel veel over ons. En dan maakt mij dat angstig."
Van Bommel is het daar niet mee eens. Om de oorlog op te lossen, moeten we toewerken naar een staakt-het-vuren. Als wij de oorlog 'voeden met westerse wapens', raken vredesonderhandelingen volgens hem alleen maar verder uit zicht.
Harry van Bommel
Voormalig Tweede Kamerlid namens de SP"Ik vind dat je geen wapens moet leveren zonder dat er ook tegelijkertijd een diplomatiek traject is. Dat er onderhandeld wordt. Mogelijk over gebiedsruil, mogelijk over uitruil van gevangenen, veiligheidsgaranties voor Oekraïne. Maar wat er nu gebeurt is vechten tot de laatste Oekraïner."
Volgens De Kruif is diplomatiek overleg met de Poetin helemaal geen optie. 'Poetin denkt niet in ratio, maar in macht', stelt hij:
Mart de Kruif
Oud-Commandant der Strijdkrachten"Zelfs als er een wapenstilstand zou komen aan het front, zou Poetins ambitie om Oekraïne onder controle te krijgen overeind blijven. Het enige wat helpt - het enige waar Poetin naar luistert - is een eensgezinde en militaire tegenmacht. (...) We moeten ernaar streven om Oekraïne militair zó sterk te maken dat de Russen zelf naar de onderhandeltafel komen."
Wat denk jij?
Moet het Westen Oekraïne meer militaire steun geven?
Luister Dit is de Dag (EO) terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met oud-generaal Mart de Kruif en Harry van Bommel, voormalig Tweede Kamerlid voor SP. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
- Oekraïne lijkt onze steun te verliezen: hoe zorgelijk is dat?
Oekraïne lijkt onze steun te verliezen: hoe zorgelijk is dat?
- Wat kan jij doen tegen polarisatie rondom de oorlog tussen Israël en Hamas?
Wat kan jij doen tegen polarisatie rondom de oorlog tussen Israël en Hamas?
