Houtstook op de brandstapel
Wordt houtstook straks verboden?
7 november 2023 · 10:30
Update: 7 november 2023 · 10:43
In gesprek met
Rachel Heijne
GroenLinks-raadslid Utrecht
"We hebben ruim 1 miljoen longpatiënten in Nederland. Voor hen is het echt heel nadelig.”
Gert Kooij
De Haarden- en Kachelbranche
"We moeten de discussie breder trekken: gaat het om de houtkachel in de woning of het strandvuur op Scheveningen?"
In het kort
Op de koudere dagen of avonden jezelf opwarmen bij knisperend hout in de kachel of vuurkorf: knusser kan toch niet? Helaas is houtstook ook vervuilend en overlastgevend. Daarom wil staatssecretaris Vivianne Heijnen maatregelen nemen, beginnend met een voorlichtingscampagne. Moeten we afscheid nemen van houtskool?
Wat denk jij?
Moet het stoken van hout verboden worden?
Dit is de situatie
Veel Nederlanders weten niet hoe schadelijk houtstook is
Voor veel Nederlanders hoort het erbij: één de vijf stookt namelijk zelf af en toe hout. Dat blijkt uit een enquête die Vivianne Heijnen (Staatssecretaris Infrastructuur en Waterstaat) heeft laten uitvoeren door bureau I&O Research. Van deze groep doet zo’n driekwart dit vooral voor de gezelligheid.
Tegelijkertijd heeft een kwart van de ondervraagden regelmatig last van houtstook, en dan vooral van de geur. Dat is echter niet het enige dat schadelijk is, zo blijkt uit een overzicht dat het Rijksinstituut van Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft gedeeld. Houtstook is bijvoorbeeld een grotere fijnstofuitstoter dan het wegverkeer. Een derde van de Nederlanders is zich niet bewust van deze schadelijke gevolgen.
Dit zijn de schadelijke gevolgen van houtstook
Bovendien zijn er koolmonoxide, benzeen en Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK's) in houtrook te vinden. Die stoffen zijn kankerverwekkend, en houtstook is in Nederland verantwoordelijk voor driekwart van de uitstoot van deze stoffen.
Volgens het Longfonds geven van de ruim 1,2 miljoen Nederlanders met een longziekte 750.000 aan regelmatig benauwd te zijn door houtrook. “Ze zijn kortademig, krijgen astma-aanvallen, kunnen nauwelijks hun huis uit en hebben bijna geen sociaal leven meer,” zei een woordvoerder in 2022 tegen Trouw.
Het is trouwens niet zo dat iedereen overal maar een vuurtje mag stoken. Er zijn al diverse regels opgesteld om dit in goede banen te leiden.
Dit zijn de regels voor het stoken van hout
Brandbare blokken van geperst hout (houtkrullen en houtvezels) zonder toevoegingen zijn het minst schadelijk om te branden, zo meldt Milieu Centraal. Goed gedroogd haardhout staat op nummer twee. Als het hout nog vochtig is brandt het namelijk onvolledig, waardoor ook veel ongezonde stoffen vrijkomen.
Landelijk zijn er technische bouwregels voor houtkachels. Zo worden er eisen gesteld voor de afvoer van rook en de toevoer van verbrandingslucht, zodat de luchtvervuiling naar beneden gaat. Volgens Europese regels moeten toestellen die nieuw verkocht worden voldoen aan regels op het gebied van veiligheid, uitstoot en rendement.
Het RIVM heeft verder het zogenoemde ‘stookalert’, dat per provincie advies geeft op basis van weersverwachtingen en de luchtkwaliteit. Zo blijft de rook bij weinig wind langer hangen, en als de luchtkwaliteit al slecht is, bijvoorbeeld bij smog door fijnstof, verergert rook de situatie. Als stoken onverstandig is door weersomstandigheden stuurt het RIVM een stookalert uit. Daarvoor kan iedereen zich hier aanmelden.
Dit is het voorstel
De maatregelen
Staatssecretaris Heijnen legt nog geen zware maatregelen op tafel, omdat ze aangeeft 'begrip te hebben voor het stoken op hout'. De voorlichtingscampagne moet mensen vooral bewuster maken van hun stookgedrag.
Bovendien heeft 8% van alle huishoudens geen andere verwarming en zij zijn daarmee in de winter afhankelijk van houtstook. Met behulp van een subsidie wil ze deze mensen stimuleren om over te stappen op een ander soort verwarming, maar alleen als ze dat vrijwillig doen.
Kun je bezuinigen op je energierekening door de houtkachel aan te zetten?
Verder moeten mensen die gevoelig zijn voor rook, zoals ouderen, kinderen en mensen met een longaandoening beschermen. Dit door zones rondom ziekenhuizen en verpleeghuizen rookvrij te houden. Op lange termijn moeten er volgens de staatssecretaris houtstookvrije wijken komen, maar daar moet eerst overleg met de gemeenten voor plaatsvinden.
Utrecht gaat vuurkorf verbieden
De gemeente Utrecht is deze plannen een stap voor en heeft nu al besloten dat het vanaf 2025 niet meer is toegestaan om in je tuin een vuurkorf aan te steken. Als je in Utrecht wilt genieten van een vuurkorf, mag je na 1 januari 2025 het hout niet meer laten branden in de buitenlucht. De gemeenteraad heeft dit besloten.
Het voorstel om dit te doen kwam van de politieke partijen GroenLinks en Partij van de Dieren. Ze willen de luchtkwaliteit in de stad verbeteren, ook al draagt het branden van hout in de buitenlucht maar een klein beetje bij aan de vervuiling in de stad.
Er waren veel verschillende meningen in de gemeenteraad over dit plan, maar uiteindelijk is het met 22 van de 42 stemmen aangenomen. Sommige partijen, zoals UtrechtNu!, maken zich zorgen over hoe dit verbod gehandhaafd gaat worden.
Dit is de discussie
Wat is gezelligheid waard?
Het Utrechtse GroenLinks-raadslid Rachel Heijn is blij dat er in haar gemeente een verbod komt. Zij vindt dat een vuurkorf niets toevoegt, behalve een beetje gezelligheid. In Dit is de Dag (EO) zei ze afgelopen zomer dat vuurkorven vooral luchtvervuiling zijn. Ze pleitte in die uitzending al voor een verbod op het stoken in vuurkorven.
“Is de gezelligheid van een vuurkorf het waard dat jouw buren, bijvoorbeeld met longklachten, de hele avond binnen moeten zitten?”
Gert Kooij van de Nederlandse Haarden- en Kachelbranche pleitte in diezelfde uitzending vooral voor meer toezicht op het stoken van hout. Binnen stoken kan wat hem betreft namelijk prima, maar dan moet er wel beter gecontroleerd worden wat voor materiaal er wordt gebruikt.
Bij Dit is de Dag (EO) zegt hij dat er mede door de energiecrisis een aantal economische stokers bij is gekomen: mensen die een houtkachel op Marktplaats of oma's kacheltje van vroeger hebben aangeschaft. Die hebben ze dan door een handige buurman laten installeren, schetst Kooij. Hij maakt de vergelijking met kwalitatieve controles op auto’s en vraagt zich af waarom kachels die niet krijgen.
Verder moet de discussie over het stoken van hout volgens hem veel breder worden getrokken: Kooij vindt dat houtstoken onterecht een containerbegrip is geworden.
“Het is een heel breed begrip. Er moet gedifferentieerd worden: onder houtstoken valt nu niet alleen de houtkachel in de woning, maar ook het vuurtje in de tuin en het strandvuur in Scheveningen. Als je de discussie op landelijk niveau goed wil voeren, zou je dit moeten onderscheiden.”
Dit is het debat
Luister onze podcast
Benieuwd naar de hele discussie? Luister hier naar Dit is de Dag (EO) waarin presentator Tijs van den Brink in gesprek gaat met Rachel Heijne (GroenLinks-raadslid Utrecht) en Gert Kooij (Nederlandse Haarden- en Kachelbranche).
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenWat denk jij?
Moeten er meer maatregelen genomen worden tegen houtstoken?
2 september 2023 · 17:47
stoppen met houtstook in woonwijken ! ook in de zomer, het is schadelijk, het stinkt, en álles moet dicht, fijn wanneer je op een warme zomerdag/avond lekker je raam open wilt !! gewoon verbieden dan maar een digitaal vuurtje, warm is het toch al.
4 november 2023 · 06:58
Ze moeten stoppen met die stank van de houtkachels. Ik heb er persoonlijk heel veel last van, het slaat mij op mijn ademhalingswegen, ik kan mij ook niet voorstellen dat het gezond is voor andere mensen en dieren.
- ju
judy.mantel
31 december 2023 · 07:55
Nee weer zo'n betutteling vanuit de overheid. In een stad heb je zo en zo al last van het verkeer dat de luchtvervuiling op het platteland heeft niemand er last van.
- 12
123jeha
13 januari 2024 · 09:38
En wat te denken van het stoken van houtsnippers in energie centrales of houden wie die buiten de metingen?
