Help, ik heb een kind
Zijn Nederlanders minder tolerant tegenover gezinnen? 'Als je een restaurant binnenkomt zie je ze denken: ah, kak'
16 mei 2024 · 15:27
Update: 21 mei 2024 · 11:32
In gesprek met
"Op het moment dat je met je kinderen een restaurant binnenloopt, zie je die gezichten vertrekken."
"Ik ben een grote fan van gezinnen. Maar het is niet zo dat zij alleen maar in de slachtofferrol zitten."
In het kort
Rondrennende kinderen door de trein, de schrik wanneer je ziet dat er een baby voor je zit in het vliegtuig... Zijn we in Nederland minder vriendelijk en verwelkomend tegenover gezinnen dan vroeger? Uit nieuw onderzoek onder 3000 ouders blijkt dat we minder solidair zijn geworden in de richting van ouders en hun kinderen. Hoe zit dat precies, en is dat erg?
Wat denk jij?
Erger jij je soms aan andermans kinderen in publieke ruimtes?
Dit is de situatie
Geen speelplekken, alleen maar friet en weinig begrip
De Staat van het Gezin doet jaarlijks onderzoek onder meer dan drieduizend ouders, en het onderzoek over 2024 is net gepubliceerd. Opvallend is dat de gezinsvriendelijkheid is gestegen van 6,6 naar 7,1, maar de solidariteit van Nederland naar gezinnen is gedaald van 4,6 naar 4,1. Kortom: we zijn in Nederland dol op gezinnen, maar we houden er maar weinig rekening mee.
Wat houdt die solidariteit precies in? Ouders die meedoen aan het onderzoek geven bijvoorbeeld aan zich vaak niet welkom te voelen in restaurants. Vaak zijn er geen speelplekken voor de kinderen te vinden, en ruimtes waar een vader een kind kan verschonen zijn ook zeer zeldzaam. Ook vervelend: de meeste kindermenu’s bestaan vooral uit frietjes en ongezonde snacks.
En daar blijft het niet bij. Op de werkplek wordt er ook te weinig aandacht besteed aan behoeften van werkende ouders en hoe zij werk, gezin en zorg kunnen verdelen, zeggen de ouders in het onderzoek. Verder zegt 72% zich als ouder soms 'beoordeeld' te voelen door anderen. Vooral moeders ervaren stereotype beeldvorming. En volgens 67% van de respondenten heeft de politiek te weinig aandacht voor gezinnen.
Dit is de discussie
Zijn we minder aardig tegen gezinnen, en is dat erg?
Marjet Winsemius is directeur van de Stichting Voor Werkende Ouders, die de Staat van het Gezin jaarlijks uitgeeft. Aan de open antwoorden die ouders gegeven hebben in het onderzoek is goed te zien wat er wordt bedoeld met een daling van de solidariteit:
"De tendens is dat ouders het gevoel hebben er alleen voor te staan. Er was bijvoorbeeld een moeder die zei: 'Dan loop ik op straat met mijn kinderwagen en mijn driejarige dochter, en dan staan er mensen op de stoep. Dan moet ik met mijn kinderwagen opzij op het fietspad, omdat zij niet aan de kant gaan. Dat vind ik toch wel heel vervelend. Waarom gaan ze niet gewoon even van de stoep af?'"
Winsemius geeft aan dat iedereen, ook zij, het irritant vindt als kinderen door een restaurant rennen of hardop filmpjes doorspelen.
"Maar wat er nu gebeurt is dat je op het moment dat je met je kinderen een restaurant binnenloopt de gezichten van medewerkers en gasten ziet vertrekken. Zij denken: 'Ah, kak. Daar heb je zo'n gezin.' Dan sta je al 1-0 achter. Wat gebeurt er dan met mij als ouder? Daar krijg ik stress van. Want ik denk dan: oh, als dat maar goed gaat. Ze moeten niet huilen. En die kinderen voelen dat natuurlijk feilloos aan, en dan gaan ze precies op dat moment huilen."
Volgens ontwikkelingspsycholoog Steven Pont werkt het vaak twee kanten op. Opvoeding laat soms nog weleens te wensen over, denkt hij.
"Misschien is het gewoon een sign of the times. Het is een tendens van verregaande individualisatie, waarin mensen steeds meer van zichzelf uitgaan. Kijk, ik ben een grote fan van gezinnen. Ik heb er zelf een. Maar het is niet zo dat zij alleen maar in de slachtofferrol zitten. Een deel van wat je in het leven moet leren is je impulsen controleren. Dat leer je in je gezin van herkomst. Als jij bij een pizzeria je kinderen laat rondrennen, vind ik de ouders op dat moment geen gestructureerde ouders."
Hij deelt een persoonlijk verhaal als voorbeeld:
"Ik zat vorige week in de trein. Er zat ook een gezin met een meisje van drie a vier. En die ouders hebben een laptop, die hardop tekenfilmpjes afspeelt. De hele wagon kon dat horen. Dus ik ga naar die vrouw toe, en ik zeg: ik heb een koptelefoon bij me. Maar zij zegt: er huilde net een baby, waarom zei je daar niks van? Maar een baby van een paar maanden kan je een koptelefoon geven, maar dat helpt niet. Het gaat allemaal om regulatie. Maar bij deze vrouw heb ik vast van die 4,6 een 4,1 gemaakt."
Dit is de oplossing
Hulp bij opvoeden
Beiden hebben ideeën hoe de solidariteit tegenover ouders met kinderen weer kan toenemen. Volgens Winsemius hebben ouders veel behoefte aan ondersteuning in het opvoeden in ouderschap, want ze is het met Pont eens dat daar soms zeker verbeterpunten in aan te brengen zijn.
"25 jaar geleden was het heel anders. Toen waren er heel veel moeders die veel meer thuis waren. Nu zijn er best wel veel vragen van ouders over de opvoeding. En ik denk dat we daar ook verbeteringen op kunnen inzetten. Bijvoorbeeld in de kinderopvang, maar ook in het onderwijs. Zorg ervoor dat je met al die organisaties samen een soort van partnerschap aangaat."
Pont vindt dat een goed idee. Hij legt uit dat we in Nederland over het algemeen een hele losse opvoedstijl hanteren, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Frankrijk. Daar zijn ouders veel autoritairder.
"Wij zitten een beetje in een spagaat. Je kunt een hiërarchische verhouding met je kinderen aangaan, dat is wat ze in Frankrijk doen. Dan beheers je hun gedrag. Wij willen een symmetrische relatie aangaan. Dus een meer vriendschappelijke band. Het voordeel daarbij is dat als je dochter van 14 voor het eerst gezoend heeft, ze dat vrolijk thuis vertelt. Dat doen ze in Frankrijk dan weer niet. En eigenlijk wil je het liefst dat je kind naar je toe komt, maar dat hij of zij ook luistert als je 'hou je mond' zegt."
Volgens Pont en Winsemius mogen Nederlandse ouders best een stapje dichter richting Frankrijk zetten als het om opvoeden gaat.
Wat denk jij?
Heb jij kinderen en ervaar je dat mensen soms niet blij zijn met hun aanwezigheid?
Dit is de uitzending
Dit is de Dag
Dit gesprek uit Dit is de Dag (EO) terugluisteren doe je hier, of via je favoriete podcast-app:
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen