Fata morgana
Beurs op recordhoogte door AI-hype: een zeepbel die gaat klappen?
14 februari 2024 · 05:30
Update: 14 februari 2024 · 10:18
In gesprek met
Peter de Waard
Financieel journalist
"Als er records zijn, dan is het een voorbode van een correctie of crash."
Corné van Zeijl
Vermogensbeheerder Cardano
"Iedereen gelooft heilig in kunstmatige intelligentie, dat zorgt ervoor dat heel veel bedrijven daarin willen investeren."
In het kort
Records op de Nederlandse beurs sneuvelen. Technologische bedrijven boeken de grootste winsten. En dat komt weer door de hype van kunstmatige intelligentie (AI). Dat klinkt best goed. Maar is de AI-hype niet te mooi om waar te zijn? En wie profiteert er precies van alle winsten? Geld of je Leven (EO) geeft antwoord op deze vragen.
Wat denk jij?
Maak jij je zorgen over de economie?
Dit is de situatie
Record na record breekt op de beurs
Op de Nederlandse beurs boekt de AEX record na record. Maandag bereikte de AEX een 'all-time high', zijn hoogste punt ooit.
Wat is de AEX?
Begin februari werd het record uit 2021 verbroken. En nu is het record van begin februari alweer vervangen door een nieuw record. Verschillende bedrijven die in de AEX staan, zoals Heineken, Randstad en ABN AMRO, publiceerden deze week hun resultaten en die waren over het algemeen goed. En dit geeft beleggers hoop.
Maar dat de AEX het zo goed doet betekent niet per se dat het ook goed gaat met de hele Nederlandse economie. De AEX is namelijk een belangrijke graadmeter, maar geen dwarsdoorsnede van de economie. NRC noemt als voorbeeld ASML. Dit bedrijf doet het heel goed in de AEX, maar die prestaties zeggen vooral iets over de wereldhandel en minder over de Nederlandse economie.
Dit is de discussie
Wat leveren de beursrecords ons op?
Record na record wordt dus gebroken op de AEX, maar zijn al deze 'all-time highs' wel echt goed nieuws? Financieel journalist Peter de Waard zegt in Geld of je Leven (EO), dat dit meestal de voorbode is van iets anders.
"De laatste veertig jaar zijn er continu all-time highs. En daarna volgt weer een daling, een correctie of een crash, zoals in 1987 en 2001. Als er records zijn, dan is het al een voorbode van een volgende correctie of crash. Dat staat altijd vast."
Dat de AEX zo hoog staat is niet per se goed nieuws, zegt economisch analist en strateeg Corné van Zeijl.
"De AEX is maar 1,7% van de totale wereldaandelenindex, er kijken niet zoveel mensen naar. Het is wel zo dat de AEX een beetje in lijn met de Amerikaanse index, de S&P 500, omhooggaat. Die Amerikaanse index is nu bijna 70% van de hele wereldaandelenindex. Dus dat maakt wel uit. En daar is ook net een nieuw all-time high neergezet."
Waarom doen de beurzen het zo goed?
De wereldeconomie lijkt ondanks alle crises, denk aan de oorlogen in Gaza, Oekraïne en Jemen, goed te draaien. Hoe kan dat eigenlijk? Dat heeft volgens De Waard zowel met de consumenten als de producenten te maken.
"Mensen rekenen zich toch rijk en dat heeft natuurlijk ook een beetje te maken met de recessie die wel meevalt. Men had eigenlijk verwacht dat er een economische inzinking zou komen."
"Heel veel bedrijven werken zelf mee aan deze stijging van de koersen door eigen aandelen in te kopen. En volgens de weg van vraag en aanbod komen er dan steeds minder aandelen op de markt. Terwijl er heel weinig nieuwe bedrijven naar de beurs gaan. Ook dat zorgt ervoor dat de koersen stijgen."
Van Zeijl zegt dat de economische groei vooral door de hype van kunstmatige intelligentie komt.
"De beurs wordt echt vooral getrokken door de techaandelen. ASML bijvoorbeeld, dat is 19% van de hele Nederlandse index. En alle techaandelen bij elkaar zijn samen een kwart van de index. En dat zie je ook in de Verenigde Staten. Het Amerikaanse techaandeel NVIDIA is dit jaar 45% gestegen."
"En dat komt door de hele AI-hype die je op dit moment ziet. Iedereen gelooft dat we straks allemaal met kunstmatige intelligentie bezig zijn. De belofte daarvan zorgt ervoor dat heel veel bedrijven daarin willen investeren. Daar heb je veel chips voor nodig. En dus moet je zo'n chipmachine kopen bij bijvoorbeeld ASML. Er zijn een paar bedrijven die daar nu al heel veel geld mee verdienen."
Klapt de zeepbel binnenkort?
Sommige mensen zijn bang dat de hele AI-hype net als de internethype van eind jaren 90 te mooi is om waar te zijn en als een zeepbel uit elkaar zal spatten.
Wat was de internethype?
Lijken die twee hypes inderdaad op elkaar? Ja en nee, zegt De Waard. Ja, want ook nu worden er net als toen enorme bedragen geïnvesteerd. Maar ook nee, want:
"Een bedrijf als Microsoft had tijdens de internethype zestig keer de winst per aandeel. En dat is bij de techbedrijven nu dertig, veertig keer de winst per aandeel. Dus dat is wel een heel verschil."
Van Zeijl ziet ook overeenkomsten met de internethype, maar de verschillen zijn volgens hem groter.
"Eind jaren 90 was het alleen maar hoop, de bedrijven maakten geen winst. Het was toen alleen maar gebaseerd op vertrouwen. Er waren allerlei veelbelovende bedrijfjes die iedere keer geld moesten lenen. Totdat het vertrouwen wegviel, ze konden toen geen geld meer lenen en gingen failliet. Maar de grote techbedrijven nu barsten van het geld en kunnen dat ook investeren en maken heel veel winst."
Wie profiteert er van de winsten?
Leuk die grote winsten voor techbedrijven, maar waar komt al dat geld eigenlijk terecht? Volgens De Waard gaat dat geld echt niet alleen naar de bedrijven.
"Mensen worden wel rijker, maar het is waarschijnlijk helaas een kleine groep die rijker wordt. Dus particuliere beleggers. Maar er komt ook meer geld in de samenleving. Dus dat helpt ook de winkels en dat helpt natuurlijk ook andere fondsen, zoals pensioenfondsen. Als het zich vertaalt in hogere pensioenen en uitkeringen worden mensen natuurlijk wel rijker en krijgen ze meer koopkracht."
Wat denk jij?
Waarom maak je je (geen) zorgen over de economie?
Meer weten?
Luister naar Geld of je Leven
Meer weten over dit onderwerp? Luister naar Geld of je Leven (EO).
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen
