Zorg zonder grenzen
Hulp van buiten de landsgrenzen: kan binnenkort iedereen geholpen worden in het ziekenhuis?
26 oktober 2023 · 13:00
Update: 9 november 2023 · 15:09
In gesprek met
Lilian Marijnissen
Fractievoorzitter SP
"Waar moeten die mensen dan in vredesnaam wonen?"
Jan Paternotte
Fractievoorzitter D66
"Dat liever dan dat we mensen naar huis moeten sturen."
In het kort
Ga je wel eens op bezoek bij je ouders of je oma in het verpleeghuis? Misschien heb je dan wel gemerkt dat er steeds minder verpleegsters rondlopen die voor hen kunnen zorgen. Het personeelstekort in de zorg groeit, en daarom zoeken zorginstellingen hulp bij arbeidsmigranten. Is dit de oplossing?
Wat denk jij?
Zijn arbeidsmigranten de oplossing voor het personeelstekort?
Dit is de situatie
Arbeidsmigratie
Het is je vast niet ontgaan: in Nederland is er een personeelstekort. Ook in de zorg is dat een probleem. Er is namelijk een tekort van 65.000 mensen. Daardoor moeten de mensen die nu in de zorg werken extra hard bikkelen. Vaak lukt het zelfs niet en moeten ze mensen vertellen dat ze hen niet kunnen verzorgen en wegsturen.
Te weinig arbeidskrachten is een probleem dat speelt in een heleboel sectoren, waaronder de zorg. Daarom moeten we soms mensen lenen uit andere landen. In Nederland werken ongeveer 375.000 van deze arbeidsmigranten, volgens Werf&. Dit aantal is in de afgelopen vijftien jaar verviervoudigd. Als het zo doorgaat, zullen het er naar verwachting in 2030 1,2 miljoen zijn.
Dit is de discussie
Hulp voor zorgmedewerkers
Zijn extra arbeidsmigranten een oplossing voor de personeelstekorten in de zorg? D66 is ervan overtuigd dat dit wel zo is, terwijl de SP juist wil dat er (tijdelijk) geen nieuwe arbeidsmigranten bijkomen.
Jan Paternotte van D66 vindt dat we ze goed zouden kunnen gebruiken. Daarom zijn hij en zijn partij voor extra arbeidsmigranten in de zorgsector. Dat zegt hij in Dit is de Dag (EO).
"We hebben de mensen niet. Wat ons betreft betekent dit dat we iedereen die dat kan en wil daarvoor moeten inzetten, het liefst mensen die er al zijn. Maar daar gaan we het gewoon niet mee redden. Daarom zeggen veel zorginstellingen nu dat we dan maar wat mensen moeten uitnodigen uit het buitenland om hier een tijd te komen werken. Dat liever dan dat ze mensen naar huis moeten sturen."
Aan de andere kant vindt Lilian Marijnissen van de SP het helemaal geen goed idee. Haar partij wil juist geen nieuwe arbeidsmigranten.
"Mijn ervaring met zorgmedewerkers waar dan ook vandaan is dat er altijd mensen zijn die werken met hun hart, maar ik ben het niet met de heer Paternotte eens dat dit een goede oplossing zou zijn voor de personeelstekorten. Als je zo enthousiast bent om nog meer mensen hierheen te halen om te werken, waar moeten die mensen dan in vredesnaam wonen?"
De SP wil een stop op arbeidsmigratie. Maar Paternotte vindt niet dat we dan maar geen arbeidsmigranten naar Nederland moeten halen, hij wil gewoon de juiste.
"We moeten keuzes maken qua arbeidsmigratie. Er komen heel veel arbeidsmigranten naar Nederland. Wat ons betreft moeten dat er in een aantal sectoren minder zijn. Ik denk dat dingen als zorg, elektrotechniek en energietransitie belangrijker zijn, dus laten we zorgen dat we daar wel mensen voor laten komen."
Een gebrek aan plek is alleen niet het enige probleem, laat Marijnissen weten.
"Ten tweede vind ik het ook heel wereldvreemd van D66 om niet in te zien dat de huidige problemen met de totaal ongereguleerde arbeidsmigratie die we nu hebben ontzettend uit de hand lopen. Er zijn zoveel misstanden, er is zo veel sprake van uitbuiting, ook in de zorg. Dan is natuurlijk niet het antwoord om nog meer mensen hierheen te halen."
Marijnissen doelt hier op de slechte behandeling van arbeidsmigranten. Ook Paternotte geeft aan dat Marijnissen hier een paar goede punten maakt. Uit een onderzoek van twee jaar geleden, uitgevoerd door Emile Roemer in opdracht van de Tweede Kamer, bleek inderdaad dat deze mensen leven in slechte omstandigheden. Ze worden vaak in slechte huizen geplaatst door uitzendbureaus, die hen dan een fortuin kosten. En als ze daarover klagen, worden ze ontslagen en op straat gezet.
Zorgmedewerkers worden dus weggejaagd uit de zorg, zegt Marijnissen. Niet alleen migranten, maar ook Nederlanders. Volgens haar gaan de meesten al na twee jaar weer weg. Onderdeel hiervan is dat de werkdruk ontzettend hoog is, niet alleen voor arbeidsmigranten, maar voor alle zorgmedewerkers. Paternotte is van mening dat meer arbeidsmigranten hierheen halen juist de oplossing hiervoor is.
"Het zijn ook gewoon collega's die ervoor zorgen dat anderen weer even wat ademruimte hebben, omdat ze dan misschien wel voldoende mensen hebben die daar werken. Ik vind dat mensen in de zorg dat ook verdienen."
Maar welke opties, naast mensen uit het buitenland halen, zijn er nog meer? Volgens Marijnissen moeten we het werk van de zorgwerknemers op de schop gooien.
"We kunnen zorgmedewerkers vrijspelen. Recente onderzoeken laten zien dat alleen al in de ouderenzorg zorgmedewerkers 35% van hun tijd bezig zijn met bureaucratie. Ze hebben berekend dat het 73.000 voltijdsbanen zou kunnen vrijspelen als we daarmee zouden stoppen."
Maar dat zal niet werken, volgens Paternotte. Als het zo makkelijk zou zijn, zouden we dat allang hebben gedaan, zegt hij.
Over één ding zijn Paternotte en Marijnissen het wel eens: zorginstellingen moeten beter samenwerken. Zo zegt Paternotte:
"Het idee dat je 45.000 zorginstellingen in Nederland hebt die eigenlijk voortdurend met elkaar concurreren, dat is veel te ver doorgeschoten. En dat levert uiteindelijk echt niet de beste zorg van de wereld op."
Wat denk jij?
Heb jij wel eens meegemaakt dat iemand om je heen niet verzorgd kon worden door personeelstekort?
Dit is haar verhaal
Zorgmedewerker: 'Het komt voor dat mensen maar één keer per week gedoucht worden'
Dorien Plaisier werkt al bijna twintig jaar in de gehandicaptenzorg. Toen ze net begon was er nog genoeg personeel op de werkvloer: “Er waren genoeg mensen, soms zelfs tientallen sollicitanten.”
Dorien merkt maar al te goed dat dat tegenwoordig niet meer het geval is. “Je moet steeds vaker alleen werken, of met iemand van een andere afdeling. Dat is voor een keer niet erg, maar als het langer duurt wordt de werkdruk daardoor wel hoger.’’
Dat is niet alleen voor de zorgmedewerkers zwaar; patiënten lijden er ook onder. “Je merkt het als er ergens een personeelstekort is, doordat de cliënten minder verzorgd zijn. Je doet dan alleen de basiszorg, dus je zorgt ervoor dat iedereen gegeten en gedronken heeft en in bed ligt. Dan komt het voor dat mensen maar één keer per week gedoucht worden, en verder een washandje over zich heen krijgen.’’
Meer weten over het verhaal van Dorien? Lees het hele interview met Eva (EO) hieronder:
Dit is het debat
Luister onze podcast
Wil je het het hele gesprek in Dit is de Dag (EO) luisteren? Dat kan hier!
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen
