Europapact
Lossen nieuwe Europese migratieregels iets op? 'Leidt tot onmenselijke toestanden'
12 april 2024 · 08:00
Update: 12 april 2024 · 08:52
In gesprek met
Anja Haga
Europarlementariër ChristenUnie
"Links vindt het te streng, rechts vindt het te soft. Dit is dus het best haalbare compromis."
Leo Lucassen
Hoogleraar arbeids- en migratiegeschiedenis
"Migratiepact leidt niet tot minder asielzoekers."
In het kort
Niet alleen in Nederland, ook in Europa is migratie een groot thema. Deze week stemde het parlement voor een nieuw migratiepact. De nieuwe regels moeten zorgen voor meer grip op migratie. Maar gaat dat ook echt lukken?
Wat denk jij?
Vind jij migratie een belangrijk onderwerp?
Dit is de situatie
Europees Parlement stemt voor migratiepact
Met een grote groep een beslissing nemen is soms best lastig. Dat geldt ook voor het Europees Parlement. Tien jaar lang werd er gepraat over nieuwe migratieregels. Maar 10 april was het zover, het parlement stemde in met een nieuw migratiepact. Het doel: meer grip krijgen op de komst van migranten naar Europa.
In het nieuwe migratiepact staat dat aan de Europese buitengrenzen grensprocedures komen en dat er strenger wordt geselecteerd. Migranten die zich melden aan de grens worden gescreend in gesloten opvangcentra. De identiteit wordt gecontroleerd en er wordt gekeken hoeveel kans iemand heeft op een verblijfsvergunning. Daarbij kunnen kansloze asielzoekers sneller worden teruggestuurd.
Wat staat er nog meer in het pact?
Meer weten over het migratiepact? Kijk dan naar dit verslag van Nieuwsuur.
De Europese leiders zijn tevreden dat het pact er is. Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen sprak over een historische dag. En parlementsvoorzitter Roberta Metsola zei na de stemming dat er geluisterd is naar de grootste zorgen van de burgers. Ook Nederlandse Europarlementariërs zijn positief. In de Volkskrant laat Jeroen Lenaers van het CDA weten dat er nu eindelijk nieuw beleid is dat een einde maakt aan chaos aan de Europese buitengrenzen.
Maar niet iedereen is blij. Amnesty International zegt dat de nieuwe regels de kans op mensenrechtenschendingen vergroten. En Vluchtelingenwerk Nederland noemt het migratiepact een gemist kans om tot een eerlijk en humaan vluchtelingenbeleid te komen.
Dit is de discussie
Lossen nieuwe migratieregels iets op?
Na tien jaar praten is er dus eindelijk een Europees migratiepact. Maar lost dit pact ook echt iets op? Hoogleraar arbeids- en migratiegeschiedenis Leo Lucassen denkt van niet, zegt hij in Dit is de Dag (EO). Hij is bang voor onmenselijke toestanden aan de zuidgrenzen van Europa.
"De kern van het pact is om de afschrikking nog groter te maken dan die nu al is. Denk aan een kamp als Moria in Griekenland, pushbacks in de Middellandse Zee. Dit pact zal dat alleen maar verergeren. In het pact staat namelijk dat mensen asiel moeten aanvragen aan de grens. Dat betekent dat mensen in landen als Griekenland en Italië de procedure moeten afwachten, ook met hun kinderen. Dat kan nog wel eens lang duren. We zien hoe die kampen er nu uitzien. Dat zijn onmenselijke toestanden. Het pact zal ervoor zorgen dat die onmenselijkheid gaat toenemen."
Daarnaast gaat het nieuwe migratiepact volgens Lucassen ook niet leiden tot minder migratie.
"Je zou kunnen zeggen: 'Ik heb niks met vluchtelingen, die lui moeten worden tegengehouden en dit is een prachtig plan.' Maar als je kijkt naar de afgelopen tien jaar, dan zie je dat verschillende maatregelen al stelselmatig zijn ingevoerd en die leiden helemaal niet tot minder asielzoekers."
Europarlementariër Anja Haga kan zich deels vinden in de kritiek van Lucassen, maar heeft zelf voor het migratiepact gestemd. Sommige onderdelen van het pact zijn inderdaad niet ideaal, maar dit was volgens haar het hoogst haalbare.
"Dit is het beste compromis wat mogelijk is, maar het is niet het beste resultaat. Maar wat plus is, is dat de Europese landen nu met elkaar zeggen: 'We gaan dit met elkaar aanpakken.' Ik vind het ook belangrijk dat mensen die wel een toekomst hebben in Europa, vluchtelingen die hier echt niet voor hun lol komen, dat die snel helderheid krijgen. En dat mensen uit veilige landen, die hier geen toekomst hebben, ook snel helderheid krijgen en weer snel terug kunnen. Dat is menswaardig voor beide groepen."
"We mogen heel blij zijn dat er een compromis ligt. Links is niet blij en rechts is niet blij. Links vindt het te streng, rechts vindt het te soft. Dus dan kan je denk ik concluderen dat dit het best haalbare compromis was. Daarom heb ik voor gestemd, omdat niks doen ook niks oplost."
Zijn opvangcentra humaan?
In het pact staat dat EU-landen verplicht zijn om migranten die zij bij de grens melden in gesloten centra te screenen. Bij kinderen vanaf zes jaar worden hierbij vingerafdrukken afgenomen, dat vindt Haga niet goed. Maar ze is wel blij dat gezinnen in deze centra bij elkaar kunnen blijven.
"Ik denk dat het heel belangrijk is dat kinderen bij hun ouders kunnen zijn, dus dat je ze niet scheidt van hun ouders. Ze zitten niet in een gevangenis. Het gaat om een situatie zoals op Schiphol, waarbij je nog niet door de douane bent."
Dat het geen gevangenissen zijn, daar is Lucassen het niet mee eens.
"Met dit systeem sluit je mensen op. Ik snap niet zo goed hoe je dit als CU-politica kan zeggen, die gezin en mensenrechten ook heel belangrijk vindt. In allerlei landen zeggen experts dat dit gaat leiden tot onmenselijke toestanden. Je kan wel zeggen dat Schiphol geen gevangenis is. Maar de opvangkampen zijn natuurlijk in feite wel gevangenissen."
Over de opvangplekken zijn afspraken gemaakt en die moeten voldoen aan het Vluchtelingenverdrag, zegt Haga.
"En er komt extra capaciteit om de mensen goed op te vangen. Dus ik heb ook geloof in de toekomst dat je het met elkaar kunt oplossen op een goede manier. Hoe we het nu geregeld hebben is ook mensonterend. Laten we daarom met elkaar werken aan een pact waarin we een stap voorwaarts zetten. En we gaan ook kritisch monitoren of het werkt."
Wat denk jij?
Moet het Europese migratiebeleid soepeler of strenger?
Meer horen?
Luister naar Dit is de Dag
Wil je meer weten over dit onderwerp? Luister naar Dit is de Dag (EO). Dat kan hier of via je favoriete podcast-app.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen
