Over de grens
Mag je een migrant zijn paspoort weigeren als hij antisemitische uitspraken doet?
31 oktober 2023 · 15:00
Update: 31 oktober 2023 · 15:00
In gesprek met
Annette Birschel
Duitse journalist
"Antisemitisme wordt in Duitsland gezien als een groot probleem, het Duitse oorlogsverleden speelt nog steeds een grote rol."
Joost Eerdmans
Fractievoorzitter JA21
"Wie Nederlander wil worden kan geen ideologie hebben die haaks staat op de normen en waarden in ons land."
Carolus Grütters
Centrum voor Migratierecht
"Gedachtegoed als vereiste stellen om een paspoort te krijgen? Dat gaat een stap te ver, dat is het verbieden van denken."
In het kort
Migranten die antisemitische uitspraken doen, verspelen hun kans op het krijgen van een paspoort. Duitsland wil deze regel invoeren. Gaat dit te ver of is het een idee om dit ook in Nederland te gaan doen?
Wat denk jij?
Mogen we een migrant zijn paspoort weigeren als hij antisemitische uitspraken doet?
Dit is de situatie
Duitsland wordt strenger tegen antisemitisich gedrag
Duitsland is bezig met het maken van een nieuwe wet. Deze wet is bedoeld om te voorkomen dat mensen die naar Duitsland komen en zich antisemitisch gedragen, een Duits paspoort kunnen krijgen. Antisemitisch gedrag betekent dat je haat toont tegen Joodse mensen. Dit kan ook inhouden dat je uitspraken doet die steun betuigen aan de Palestijnen.
Wat betekent antisemitisme?
Antisemitisme betekent Jodenhaat en dat kwam vooral ontzettend veel voor tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het leidde tot de Holocaust, waarbij tussen de 6 en 7 miljoen Joodse mensen werden vermoord.
Ook nu is antisemitisme nog steeds aanwezig. Er bestaan nog steeds politieke partijen met neonazistische ideeën. In Nederland is het wettelijk verboden om antisemitisme te uiten.
Afstammelingen van Sem
In 1781 heeft een Duitse historicus het woord 'semiet' bedacht. Het woord verwijst naar mensen die afstammen van Sem, een van de drie zonen van Noach volgens de Bijbel. Daarbij gaat het eigenlijk om alle volkeren die Semitische talen spreken in het Midden-Oosten, Ethiopië, Eritrea en Noord-Somalië.
Toch wordt het woord 'antisemitisme' specifiek gebruikt om haat tegen Joden aan te geven, omdat het vooral Joden waren die in Europa werden gediscrimineerd.
De Duitse Minister van Justitie, Marco Buschmann, zei in een interview met een grote Duitse krant dat hij heel streng is. Mensen die haat tonen richting Joodse mensen en pro-Palestijnse demonstraties steunen, kunnen voortaan geen Duits paspoort krijgen. Zelfs niet als ze goed Duits spreken, werk hebben en al lang in Duitsland zijn. Misschien moeten ze zelfs het land verlaten.
Hij wil deze regels, omdat er pro-Palestijnse demonstraties waren waar mensen het eind van Israël eisten. Ook werden er voor het eerst sinds de nazitijd weer davidsterren op deuren getekend en waren er aanvallen op synagogen.
Antisemitisme bestaat al duizenden jaren. NOS op 3 zocht uit hoe Jodenhaat zich door de eeuwen heen ontwikkelde en wat we er in onze tijd van zien. Artikel gaat verder onder de video.
De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenDit is de discussie
Geen Nederlands paspoort na antisemitische uitspraken?
Nu Duitsland strenger wordt tegen antisemitisch gedrag, is het de vraag of we in Nederland het voorbeeld van onze buren moeten volgen. Is het een goed idee dat ons land straks immigranten een Nederlands paspoort kan weigeren als ze antisemitisch gedrag vertonen? Of gaat dat te ver en zou zo'n regel een inperking van de vrijheid van meningsuiting betekenen?
De Duitse journalist Annette Birschel legt bij Dit is de Dag (EO) uit dat de nieuwe regel in Duitsland eigenlijk een aanpassing is van de wet waar al twee jaar aan gewerkt wordt.
"Waar het om gaat is dat antisemieten niet mogen inburgeren in Duitsland. Dat betekent dat iemand die door de rechter is veroordeeld voor antisemitisme, het risico loopt dat zijn of haar Duitse paspoort kan worden afgepakt. Antisemitisme wordt in Duitsland gezien als een groot probleem. Het Duitse oorlogsverleden speelt nog steeds een grote rol in deze discussie. We zien dat veel Duitsers nu heel bezorgd zijn dat antisemitisme toeneemt."
Als het aan JA21-fractievoorzitter Joost Eerdmans ligt, volgt Nederland het voorbeeld van Duitsland. Hij wil zelfs nog een stap verder gaan. Mensen die opvattingen hebben die niet passen bij Nederland, zouden volgens hem überhaupt niet de inburgeringsprocedure in moeten gaan. Eerdmans vindt dat de IND, de Immigratie- en Naturalisatiedienst, hierop zou moeten controleren.
"Wie willen we een paspoort geven? Het is heel belangrijk om daar eisen aan te stellen. Mensen met Hamas-sympathieën zijn niet alleen een bedreiging voor de Joodse gemeenschap, maar ze zetten ook de rechtsstaat onder druk. Het is veel meer dan het hebben van een mening en heel gevaarlijk voor de ontwikkeling in een land. Wij willen dat mensen afgewezen kunnen worden voor een paspoort als ze zo'n ideologie hebben. Wie Nederlander wil worden kan geen ideologie hebben die haaks staat op onze normen en waarden. Het Nederlands paspoort is niet zomaar een papiertje."
Carolus Grütters is onderzoeker bij het Centrum voor Migratierecht aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Hij zegt dat de plannen van Eerdmans veel verder gaan dan wat de Duitsers willen. Daar is het uitgangspunt een rechterlijke veroordeling en zo werkt het volgens Grütters in Nederland nu ook al.
"Het verkrijgen van een Nederland paspoort is van een aantal voorwaarden afhankelijk, een daarvan is het bedreigen van de Nederlandse rechtsorde. Maar dat hangt af van een eventuele veroordeling en niet van het hebben van een bepaalde overtuiging. Als je zo'n beslissing gaat maken op basis van iemands gedachtegoed, dan zit je op de grens van het inperken van de vrijheid van meningsuiting."
"Ik denk dat dit een onjuiste uitbreiding van de wet is. Op het moment dat je begint met gedachtegoed als vereiste te stellen om een paspoort te krijgen, dan zeg je eigenlijk: 'U moet net zo denken als wij, en niet anders, want dan krijgt u het paspoort niet'. Dat gaat een stap te ver, dat is het verbieden van denken."
Dit is het debat
Luister onze podcast
Benieuwd naar de hele discussie? Luister hier naar Dit is de Dag (EO) waarin presentator Tijs van den Brink in gesprek gaat met Joost Eerdmans (Fractievoorzitter JA21), Carolus Grütters (Centrum voor Migratierecht) en Annette Birschel (Duitse journalist).
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenDit maakten we ook
Wat denk jij?
