Woningtekort aanpakken door parkeerplaatsen te schrappen? 'Vergroot de kloof tussen sociale groepen'
7 maart 2025 · 12:00| Leestijd:4 min
Update: 7 maart 2025 · 12:00
In dit artikel aan het woord
"Een maand parkeren aan de rand van de wijk kost 200 euro. Die last kan je mensen met lagere inkomens niet opleggen!"
"Mensen zijn bereid zijn om een eindje te lopen naar hun auto als ze daar een groene, rustige, schone woonomgeving voor terugkrijgen."
In het kort
Stel je voor: een wijk zonder auto's. Geen eindeloze rijen parkeerplaatsen, geen drukte op de weg, maar gewoon ruimte voor huizen, groen en spelende kinderen. Klinkt ideaal, toch? In Utrecht wordt dat werkelijkheid met de nieuwe autovrije wijk Merwede. Maar niet iedereen is enthousiast. Is zo’n wijk wel voor iedereen toegankelijk? En wat als je afhankelijk bent van je auto voor werk of familiebezoek?
Samenvatting van DIT artikel
Nederland heeft een groot woningtekort, maar veel ruimte wordt ingenomen door parkeerplaatsen. Daarom komen er steeds meer autovrije wijken, zoals Merwede in Utrecht. Hier worden 6.000 woningen gebouwd, en auto’s mogen alleen in een parkeergarage aan de rand van de wijk. De gemeente is enthousiast, maar er is discussie. Critici, zoals politicoloog Marcel Hanegraaff, vrezen dat zulke wijken vooral hogeropgeleiden aantrekken en minder divers worden. Ook parkeren veel mensen hun auto liever dichtbij huis. Toch houdt wethouder Eelco Eerenberg vast aan de plannen. In het radioprogramma Dit is de Dag wordt hier verder over gesproken.
Wat denk jij?
Hoe ver zou jij maximaal vanaf je huis willen lopen om bij je auto te komen?
Aantal reacties: 0
Parkeerplaatsen nemen teveel ruimte in
Het is geen nieuws dat Nederland te maken heeft met een enorm woningtekort. Volgens het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening waren er in 2024 ruim 400.000 woningen te weinig. Tegelijkertijd wordt er veel ruimte ingenomen door parkeerplaatsen, waardoor er op die plekken geen ruimte is om huizen te bouwen. Daarom gaan er steeds meer stemmen op voor zogenaamde autovrije wijken. In dat soort wijken mogen auto's in principe niet komen: niet om te rijden en niet om te parkeren.
Kunnen hulpdiensten wel op tijd in een autovrije wijk komen?
Het is voor hulpdiensten belangrijk dat woonwijken goed 'ontsloten' zijn. Dat betekent simpelweg dat je er goed in en weer uit moet kunnen rijden. Ook voor autovrije woonwijken geldt dus dat er wegen moeten zijn waarop brandweer, politie en ambulances zich kunnen verplaatsen.
Naast voor hulpdiensten, worden er ook uitzonderingen gemaakt voor bijvoorbeeld de Regiotaxi. Als het echt nodig is, kunnen auto's de wijk dus wel in.
In Utrecht liggen plannen op tafel voor een autovrije wijk: Merwede. In de wijk komen zesduizend woningen te staan, van duurdere koophuizen tot sociale huurwoningen. Aan de rand van deze wijk komt een parkeergarage te staan waar autobezitters kunnen parkeren. Vanaf daar zullen ze te voet of met de fiets naar huis moeten.
Dit is de discussieIs een autovrije wijk wel toegankelijk voor iedereen?
De gemeente is enthousiast over het plan voor Merwede, maar niet iedereen is het daarmee eens. Bijvoorbeeld politicoloog Marcel Hanegraaff. Hij heeft vraagtekens bij de toegankelijkheid van de wijk.
"Met een autovrije wijk sluit je mensen uit die voor hun werk afhankelijk zijn van een auto, zoals loodgieters en timmermannen. Het is niet realistisch dat zij hun werkbus kilometers verderop moeten parkeren en dan met het openbaar vervoer naar huis moeten reizen."
Bovendien zit er vaak een flink prijskaartje aan het stallen van je werkbus.
"Het kost ongeveer tweehonderd euro per maand extra om een vaste parkeerplek te huren. Dat is een financiële last die je mensen in een lagere inkomensgroep niet kunt opleggen."
Eelco Eerenberg is wethouder in Utrecht voor D66. Hij staat positief tegenover de plannen voor Merwede.
"Bewoners kunnen ook gebruik maken van deelauto's. Bovendien zijn er nu in Utrecht al veel mensen die de fiets pakken om naar hun auto te gaan."
Maar volgens Hanegraaff zouden autovrije wijken een vervelende bijwerking kunnen hebben. Hij vreest dat wijken als Merwede teveel van dezelfde soort mensen aantrekken: hogeropgeleide, progressieve stedelingen die bereid zijn om zonder auto te leven.
"Dit soort beleid vergroot de kloof tussen verschillende sociale groepen. We zien internationaal dat segregatie toeneemt als gelijkgestemden zich in aparte wijken concentreren. En die kans is groot bij autovrije wijken. Heel veel mensen, met name mensen die niet hoger opgeleid zijn, kunnen niet zomaar zonder auto."
Een wijk waarin je alleen maar mensen ziet die op je lijken, zorgt ervoor dat je vervreemd raakt van mensen met andere gedachten, levenswijzen en overtuigingen, zegt Hanegraaff. Dat wil de gemeente toch niet stimuleren?
"Een autovrije wijk is niet per se een wijk voor progressieve mensen. Iedereen kan hier wonen, ook mensen die een sociale huurwoning zoeken."
Maar past een autovrije wijk wel bij de behoeften die mensen hebben? Uit een onderzoek van de ANWB komt naar voren dat 80% van de Nederlanders de auto graag dichtbij huis parkeert. Maar dat vindt Eerenberg geen reden om de plannen voor Merwede te wijzigen.
"Natuurlijk zeggen mensen dat ze de auto graag dichtbij willen parkeren. Maar tegelijkertijd blijkt uit onderzoeken die wij hebben gedaan dat mensen zeker bereid zijn om een eindje te lopen naar hun auto als ze daar een groene, rustige, schone woonomgeving voor terugkrijgen."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met [gasten + functies]. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ookBetaald parkeren in de hele stad: is dat de toekomst?
Betaald parkeren in de hele stad: is dat de toekomst?Zou jij in een deelauto rijden? 'We moeten privéauto's niet blijven faciliteren'
Zou jij in een deelauto rijden? 'We moeten privéauto's niet blijven faciliteren'
