Boerenprotesten in Europa: waarom en hebben de boeren een punt?
2 februari 2024 · 11:07| Leestijd:4 min
Update: 9 augustus 2024 · 15:54
In dit artikel aan het woord
"Die mensen zitten echt op het randje van de wanhoop. Die laten zich nu niet meer wegsturen."
"Laten we ook vooral kijken naar welke belangen er nog meer meespelen."
In het kort
Weet jij het nog: de omgekeerde vlaggen, brandende hooibalen en lege schappen? Sinds 2019 protesteren de boeren door heel Nederland. De boerenprotesten zijn nu ook overgewaaid naar andere Europese landen. Wat willen de boeren eigenlijk? En hebben ze gelijk? Daarover ging het gesprek in Dit is de Dag (EO).
Wat denk jij?
Wat vond jij van de Nederlandse boerenprotesten?
Met trekkers de stad in
Soms zie je nog weleens wapperen: de rode boerenzakdoek vastgeknoopt aan de spiegel van een auto. In 2019 protesteerden de boeren door heel Nederland heen met blokkades, zakdoeken en omgekeerde vlaggen. Maar soms ook met (doods)bedreigingen en intimidatie. De directe aanleiding voor de protesten zijn de stikstofcrisis en bijkomende milieuregels, die de positie van de boeren verslechteren.
Stikstof, bestrijdingsmiddelen, watergebruik, dalende inkomsten
De boerenprotesten lijken nu ook overgewaaid te zijn naar andere Europese landen, al verschillen de redenen een beetje per land. Wat wel overeenkomt is dat alle boeren het gevoel hebben dat er steeds maar regels op regels gemaakt worden die ze onmogelijk kunnen bijbenen. Al wekenlang blokkeren boeren in Frankrijk de snelwegen om te demonstreren tegen een verbod op bestrijdingsmiddelen. In Brussel verzamelden meer dan duizend boeren zich naast het Europees Parlement voor een groot boerenprotest over dalende inkomsten en strengere milieuregels. En ook drie Spaanse boerenbonden kondigden aan in februari met protesten te beginnen, daar gaat het over watergebruik.
Boeren roepen dus niet alleen om verandering in Nederland, maar door heel Europa. Hoe ervaren Europarlementariërs de protesten? Hebben de boeren gelijk of gaan ze te ver?
Dit is de discussieWanhoop bij de boeren
Onafhankelijk Europarlementariër Rob Roos was tijdens het boerenprotest in Brussel voor zijn werk, vertelt hij bij Dit is de Dag (EO). Ondanks dat hij veel last had van de protesten, staat hij volledig achter de boeren:
Rob Roos
Onafhankelijk Europarlementariër"De boeren zijn het duidelijk zat. De rek is eruit. Er is vaak geprobeerd om op een hele fatsoenlijke manier met de politiek in gesprek te komen, maar de boeren zijn keer op keer genegeerd. En vandaag, moet ik zeggen, was echt heel heftig."
Maar ondanks zijn slaaptekort, de brandjes en de blokkades, steunt Roos de protesten wel. Fatsoenlijke protesten werken namelijk niet, zegt hij.
"Vorige week zijn er ook nog andere protesten geweest. Dat ging op een hele fatsoenlijke manier, maar dat helpt dus niet. De politiek luistert niet. Het wordt allemaal top-down erdoor geduwd. De wanhoop is enorm bij de boeren. Als we zien wat een leed die mensen wordt aangedaan. (...) Die mensen zitten echt op het randje van de wanhoop. Die laten zich nu niet meer wegsturen."
Sophie in 't Veld is Europarlementariër voor Volt. Het landbouwbeleid moet inderdaad veranderen, vindt ze. Maar dan moet je wel bij de klimaatdoelstellingen blijven. Bovendien vindt In 't Veld het belangrijk om onderscheid te maken tussen de verschillende groepen boeren.
Sophie in 't Veld
Europarlementariër Volt"We weten al heel lang dat het landbouwbeleid hervormd moet worden. (...) Maar ik denk dat je wel bij je klimaatdoelstellingen moet blijven. Dat weten we al decennia. Dat weten de boeren ook. En juist door elke keer uit te stellen, schep je onzekerheid voor de toekomst."
"Je hebt kleine boeren die bijna kopje onder gaan, maar je hebt ook hele grote boeren, die zich feitelijk gewoon verzetten tegen verandering. Er was ook een club van extreemrechts, die daar rondliep met spandoeken."
Veel subsidies gaan naar boeren
Op dit moment gaat 30% deel van de EU-begroting naar de boeren. Dat is zo'n 300 miljard euro aan subsidies in vier jaar.
Volgens Rob Roos kunnen de politiek en de boeren elkaar in dit punt vinden: ze willen allebei van al die subsidieregelingen af.
Rob Roos
Onafhankelijk Europarlementariër"De boeren willen eerst een eerlijke prijs voor het voedsel dat ze verbouwen. Tegenwoordig moeten ze vaak onder de kostprijs verkopen. Daardoor zitten we met al die subsidieregelingen, dat willen ze zelf ook niet. Die subsidieregelingen maken ze ook afhankelijk van de overheid en ze willen gewoon veel meer zelfstandigheid hebben."
Het is ook helemaal niet goed om zo veel voedsel te importeren uit verre oorden, terwijl de Europese boeren ook gewoon voedsel verbouwen, zegt Roos.
"Wat ook niet goed is voor het klimaat is dat we handelsakkoorden sluiten met de rest van de wereld. Omdat het elders beter, goedkoper en efficiënter wordt geproduceerd. En dat we het allemaal gaan importeren... avocado’s vanuit Zuid-Amerika. Dat slaat helemaal nergens op. Dat is slecht."
Sophie in 't Veld is het daarmee eens. Een nieuw landbouwmodel moet zich daarom ook vertalen naar een ander handelsbeleid. Maar er spelen meerdere belangen, legt ze uit.
Dit is het debatSophie in 't Veld
Europarlementariër Volt"Avocado's of mandarijnen die de hele wereld overvliegen... dat moet je natuurlijk niet hebben. Maar laten we ook vooral kijken naar welke belangen er nog meer meespelen. Want er zijn heel veel boeren die al een omschakeling hebben gemaakt. Die doen het al op een andere manier. Maar er zijn natuurlijk ook andere bedrijven, grotere bedrijven, die toch echt wel andere belangen hebben."
Luister onze podcast
Ben je benieuwd naar het hele gesprek in Dit is de Dag (EO)? Luister hieronder naar de podcast, waarin presentator Jan Willem Wesselink in gesprek gaat met Sophie in 't Veld (Europarlementariër Volt) en Rob Roos (onafhankelijk Europarlementariër).
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen- De boeren en hun veestapel: vergeten in verkiezingsperiode?
De boeren en hun veestapel: vergeten in verkiezingsperiode?
Praat mee
Heb jij begrip voor de boeren?
