Was het Nederlandse vac­ci­na­tie­be­leid effectief? 'Lagere kans om te sterven aan corona'

Uit het grootste internationale onderzoek naar bijwerkingen van coronavaccins tot nu toe, blijkt dat mensen die daarmee gevaccineerd werden in uitzonderlijke gevallen te maken kregen met ernstige bijwerkingen zoals trombose, ontstoken hartzakjes of een ziekte waarbij het eigen lichaam gezonde zenuwen aanvalt.

Voor het onderzoek bracht een internationaal team van wetenschappers de gegevens samen van 99 miljoen gevaccineerden uit acht landen samen, waaronder Frankrijk, Denemarken, Australië, Canada en Finland. 

AstraZeneca
Daaruit blijkt dat bij het AstraZeneca-vaccin het Guillain-Barré syndroom (GBS) als de meest voorkomende zeldzame bijwerking geldt. Dit is een aandoening waarbij je eigen lichaam gezonde zenuwen aanvalt. Dit heeft vaak tintelingen en verlamming in de benen of armen als gevolg.

"Volgens de studie is er bijna een verdriedubbeling van het risico hierop. Zonder vaccin verwacht je ‘maar’ 66 gevallen, bij de miljoenen gevaccineerden zijn er dat 190", zegt vaccinoloog Pierre Van Damme (Universiteit Antwerpen) erover tegen Het Parool. Het gaat dus om drie tot vier gevallen per miljoen gevaccineerden. "Waarom dat zo is, weten we niet exact. Maar we weten dat virussen dit vaker kunnen veroorzaken dan de vaccins: zo loop je een groter risico als je een griep- of Covid-19-infectie hebt doorgemaakt."

Ook cerebrale veneuze sinustrombose is een ander zeldzaam gevolg van dit vaccin. Dat is een ernstige, zeldzame vorm van trombose. Hierdoor kun je last krijgen van verlamming, moeite met spreken of evenwichtsstoornissen. Op de 99 miljoen onderzochte gevaccineerden ging het om 69 gevallen.

Pfizer en Moderna
Bij vaccins als Pfizer en Moderna, die net iets anders werken, is vooral een stijging in het risico op ontstekingen aan het hart te zien. Dan gaat het onder meer om myocarditis, een ontsteking van de hartspier (ongeveer één à tien gevallen per miljoen gevaccineerden). Volgens Van Damme is dat nog steeds een lager risico dan na een Covid-19-infectie (ongeveer 40 gevallen van myocarditis per miljoen Covid-19-infecties).

Ook pericarditis komt vaker voor, een ontsteking van het hartzakje. Na een eerste dosis was het risico op pericarditis 1,7 keer hoger dan verwacht, en na een vierde dosis werd het 2,6 keer hoger.

Hoe zit het in Nederland?
Bij het Nederlandse bijwerkingencentrum Lareb wordt alleen gekeken naar het aantal meldingen van bijwerkingen, dus die analyse komt niet overeen met die van het onderzoek. Wel is bij verschillende van de mogelijke en bekende bijwerkingen gekeken naar hoeveel meldingen ze daarvan ontvangen hebben ten opzichte van het aantal dat je verwacht dat iets voorkomt.

Tot december 2021 ontving Lareb 2080 meldingen van trombose. Op dat moment waren er zo’n 24 miljoen coronavaccins gegeven. 

Op basis van de analyse van die meldingen kan nog geen conclusie worden getrokken over een relatie met de vaccins. Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) is een vervolgonderzoek gestart naar het risico op trombose na coronavaccinaties, maar de uitkomsten zijn nog. niet bekend.

Van het Guillain-Barré syndroom (GBS) ontving Lareb 72 meldingen na coronavaccinatie tot 12 oktober 2022. 

Tot 16 januari 2023 ontving Lareb 48 meldingen van myelitis transversa, oftewel ruggenmergontsteking. 

En 291 meldingen kwamen binnen van de aangezichtsverlamming van Bell na een coronavaccinatie tot 24 maart 2022.