Dreiging door drones: Defensie start bouw van radar zonder vergunning

gisteren · 11:11| Leestijd:3 min

Update: gisteren · 16:34

Na Russische drone-aanval op Polen: moet Europa zijn eigen leger bouwen?

In het kort

Defensie is in het Gelderse Herwijnen begonnen met het bouwen van een radar om onder andere drones te detecteren. En dat terwijl de vergunning nog niet rond is. Defensie zet door met de bouw, ondanks bezwaren van de gemeente en zorgen van omwonenden. Waarom deze haast?

Wat denk jij?

Mag Defensie bouwen zonder vergunning als de veiligheid onder druk staat?

Ja, veiligheid gaat voorNee, regels zijn er niet voor nietsAlleen met duidelijke noodzaakIk twijfel

Waarom deze radar zo belangrijk is

Volgens staatssecretaris Gijs Tuinman is het noodzakelijk dat de radar er zo snel mogelijk staat. “We hebben het de afgelopen weken gezien: Russische drones in Polen en onrust op vliegvelden in Scandinavië. Deze radar is nodig om het luchtbeeld boven Nederland en onze bondgenoten helder te krijgen,” zegt hij in Dit is de Dag (EO). De installatie moet vooral drones en raketten vroegtijdig detecteren.

Defensie is al jaren van plan een radar te plaatsen in Herwijnen, maar de vergunning voor de toegangsweg naar het terrein ontbreekt nog. “We hebben alle informatie aangeleverd aan de gemeente," zegt Tuinman. "Maar nóg een paar weken wachten vind ik onacceptabel. Dus we beginnen met bouwen.”

Handhaving? waarschijnlijk niet

De gemeente West Betuwe is niet blij met de ontwikkelingen. Burgemeester Servaas Stoop zei in Nieuws&Co (NOS/NTR): “Het is jammer dat het zo gaat. Onder normale omstandigheden moet je wachten tot je een vergunning hebt. Doe je dat niet, dan bega je in feite een overtreding.” Op papier kan de gemeente handhaving inzetten, maar Tuinman verwacht dat niet. “De kans dat de vergunning wordt verleend is heel hoog. Dan zie je dat handhaving meestal niet aan de orde is,” legt hij uit.

Gijs Tuinman
Staatssecretaris van defensie
"Als voor jouw gevoel een radar in je achtertuin komt, snap ik die zorgen. Maar de kans op gezondheidsschade is echt minimaal."

Zorgen over gezondheid

Inwoners van Herwijnen maken zich zorgen over straling. Tuinman begrijpt die gevoelens: “Als voor jouw gevoel een radar in je achtertuin komt, snap ik die zorgen. Maar we hebben schoendozen vol onderzoeken. De kans op gezondheidsschade is echt minimaal.” De burgemeester van West-Betuwe zegt daarentegen rapporten paraat te hebben waarin staat dat straling wél schadelijk kan zijn. Daarover zegt Tuinman: "Ik vind het zonde dat het op deze manier gaat. (...) Als er onduidelijkheden zijn, dan kunnen we altijd antwoorden geven. Maar als dit de stand van de wetenschap is en het blijkt dat het risico verwaarloosbaar klein is, dan vind ik dat ik op een gegeven moment ook gewoon een besluit moet kunnen nemen."

In Herwijnen komt de zogenaamde Smart-L radar te staan. — © ANP

Vergunningen zijn een breder probleem

Het conflict in Herwijnen staat niet op zichzelf. Eerder werd de natuurvergunning voor vliegbasis Leeuwarden vernietigd. De impact van geluid zou groter zijn dan door Defensie gesteld. Volgens Tuinman zit vooral de vergunningsverlening in Nederland op slot. "Als je gaat kijken wat er allemaal op ons afkomt en wat dat betekent voor de veiligheid, dan hebben we ook een grondwettelijke taak om Nederland veilig te houden," zegt hij. “Onze krijgsmacht moet getraind zijn om ervoor te zorgen dat ze klaar zijn voor een taak. Dat betekent dat ik af en toe de grenzen opzoek van wat wettelijk is toegestaan."