Een ex-tbs'er als buurman: heb jij recht om dat te weten?
5 november 2024 · 14:22| Leestijd: 4 min
Update: 6 november 2024 · 10:13
In dit artikel aan het woord
"Dat risico mag lekker ergens anders gelopen worden, maar niet naast mij."
"Heeft die ex-tbs'er dan écht die tweede kans?"
In het kort
Stel, je krijgt een nieuwe buurman met een tbs-verleden. Zou jij dat willen weten? Zeven op de tien Nederlanders zegt van wel, maar belemmert dat niet zijn tweede kans?
Samenvatting van DIT artikel
In Nederland is er discussie over het recht om te weten of er een ex-tbs’er in de buurt komt wonen. Veel mensen willen dit graag weten, omdat ze zich zorgen maken over hun veiligheid, vooral als ze kinderen hebben. Dit gevoel van onzekerheid is begrijpelijk, zeker voor mensen zoals Saskia Wolters, wiens broer is vermoord.
Tegelijkertijd waarschuwen experts dat openbaar maken van het verleden van ex-tbs’ers hun kans op een nieuw begin kan schaden. Tbs-advocaat Jan-Jesse Lieftink benadrukt dat sociale steun en betrokkenheid juist het risico op herhaling verkleinen. Volgens hem is integratie belangrijker dan angst, en kan een buurt beter helpen door ex-tbs’ers te betrekken in plaats van ze te weren.
Wat denk jij?
Ken jij iemand die tbs heeft gekregen?
Aantal reacties: 0
71% wil het weten als een ex-tbs'er in de buurt woont
Het is misschien een enge gedachte: een ex-tbs'er als buurman. Want ja, wat als hij in herhaling valt? Bij tbs'ers, die dus een psychiatrische behandeling krijgen, is de kans op een terugval (19%) kleiner dan bij gevangenen (47%). Maar de meeste Nederlanders (58%) willen geen ex-tbs'er in de straat, blijkt uit onderzoek van DIT (EO).
Wat is tbs?
Tbs staat voor 'terbeschikkingstelling'. Een tbs'er wordt dus 'ter beschikking gesteld' aan een behandeling. Een tbs'er heeft een ernstig misdrijf gepleegd, terwijl diegene last had van een stoornis. Denk bijvoorbeeld aan een psychose. Iemand krijgt tbs opgelegd om de veiligheid van anderen te waarborgen. Het doel van tbs is 'het verminderen van de kans op herhaling en vervolgens terugkeer naar de samenleving'.
Je hebt twee soorten tbs:
- Tbs met dwangverpleging: de tbs'er wordt geplaatst in een gesloten beveiligde inrichting (tbs-kliniek)
- Tbs met voorwaarden: de tbs'er hoeft niet verplicht in een tbs-kliniek te verblijven, maar moet zich wel houden aan bepaalde voorwaarden
Elk jaar mogen ongeveer honderd tbs'ers de kliniek verlaten. Daarvan gaan de meesten naar een GGZ-instelling, maar zo'n vijftien ex-tbs'ers mogen weer een zelfstandig bestaan opbouwen. Dit gebeurt alleen als het risico op herhaling voldoende is afgenomen. Toch zorgt de gedachte van een tbs'er in de wijk voor onrust. Ruim zeventig procent van de Nederlanders wil geïnformeerd worden als er een ex-tbs'er in de buurt komt wonen.
Wat denk jij?
Mag een ex-tbs'er bij jou in de straat wonen?
Aantal reacties: 0
Ex-tbs'er als buurman: moet je dat weten?
Saskia Wolters' broer is vermoord door een psychiatrisch patiënt die op verlof was, vertelt ze bij Dit is de Dag (EO). Ze vindt dat ze het recht heeft om te weten als iemand met een tbs-verleden bij haar in de buurt komt wonen.
"Ik denk dat het wel uitmaakt wat iemand heeft uitgehaald. Als iemand naast mij komt wonen die aan kinderen heeft gezeten, dan sta ik daar wel anders in. Ik heb namelijk zelf ook kinderen. Dat risico mag lekker ergens anders gelopen worden, maar niet naast mij."
Wolters vindt het moeilijk om te zeggen wat het beste is om te doen als iemand met een tbs-verleden in de buurt komt wonen.
"Het weten is één. Maar wat kun je ermee? Ga je dan je kinderen binnenhouden? Of ga je juist aanbellen om iemand te leren kennen? Ik weet niet wat je daarmee moet. Maar ik zou het wel willen weten."
Jan-Jesse Lieftink, tbs-advocaat, vindt het logisch dat mensen willen weten of hun buurman een ex-tbs'er is, maar vraagt zich af of het slim is om het te vertellen.
"Als verteld wordt dat de buurman een ex-tbs'er is, heeft diegene dan écht recht op die tweede kans? (...) Iedereen reageert er weer anders op. Is een zedendelinquent zijn leven nog wel zeker? Gaat er niet iets door zijn ramen?"
Lieftink vertelt ook over een project genaamd COSA, waarbij vrijwilligers om een ex-tbs'er heen staan om hem of haar te helpen bij de re-integratie in de maatschappij.
"Het helpen van deze mensen voorkomt eenzaamheid. En eenzaamheid is een grote risicofactor voor herhaling. Dus als we dat doortrekken naar de buurt, dan zou je juist hem moeten begroeten en uitnodigen naar de barbecue."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met tbs-advocaat Jan-Jesse Lieftink en Saskia Wolters, de moordenaar van haar broer krijgt tbs. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit is de Kwestie (EO)
Het tv-programma Dit is de Kwestie onderzoekt met presentator Johan Eikelboom hoe Nederland denkt over de omgang met tbs’ers in de samenleving. Is de angst terecht? En hoe moeten we met deze situatie omgaan? Je ziet het in de aflevering hieronder en op NPO Start.
- Verdient een ex-tbs'er een tweede kans? 'Niet in mijn straat'
Verdient een ex-tbs'er een tweede kans? 'Niet in mijn straat'
Een ex-tbs'er als buurman of -vrouw. Hoe zou jij daarop reageren? Veel Nederlanders zitten daar niet op te wachten blijkt uit onderzoek van DIT (EO). Maar verdienen ex-tbs'ers dan geen tweede kans?
- Onderzoek: Nederland voelt zich onveilig bij ex-tbs'ers als buren
Onderzoek: Nederland voelt zich onveilig bij ex-tbs'ers als buren
‘Ik wil niet dat er een ex-tbs’er in mijn straat woont' – dit vindt 58% van de Nederlanders, zo blijkt uit recent onderzoek van het journalistieke platform DIT van de EO, uitgevoerd door DataIM.
- Tbs'ers krijgen geld voor wachten op behandeling: 'Trap na voor slachtoffers'
Tbs'ers krijgen geld voor wachten op behandeling: 'Trap na voor slachtoffers'
Als een tbs'er in de gevangenis moet wachten op een behandelplek, krijgt hij daar compensatie voor. De afgelopen drie jaar keerde de overheid door dit beleid zo'n €200.000 uit aan tbs'ers, blijkt uit een nieuw rapport. Gaat dat te ver?
