Tonnetje ter beschikking
Tbs'ers krijgen geld voor wachten op behandeling: 'Trap na voor slachtoffers'
14 maart 2024 · 15:00
Update: 14 maart 2024 · 15:00
In gesprek met
"Dit is vooral nog eens een trap na richting de slachtoffers van deze tbs'ers."
"Ik maak het eigenlijk niet mee dat mijn cliënten het geld zelf bijgeschreven krijgen."
"Tbs'ers krijgen compensatie voor het feit dat de overheid er een puinhoop van maakt."
In het kort
Als een tbs'er in de gevangenis moet wachten op een behandelplek, krijgt hij daar compensatie voor. De afgelopen drie jaar keerde de overheid door dit beleid zo'n €200.000 uit aan tbs'ers, blijkt uit een nieuw rapport. Gaat dat te ver?
Wat denk jij?
Stelling: 'Het is terecht dat tbs'ers op de wachtlijst een vergoeding krijgen'
Dit is de situatie
Tbs'ers kosten klauwen met geld
Je hoort vast wel eens in het nieuws dat iemand veroordeeld is tot een gevangenisstraf plus tbs. De afkorting tbs betekent 'terbeschikkingstelling' en is als maatregel onderdeel van de straf. Het is een behandeling die ervoor bedoeld is om daders op een veilige manier terug te laten keren in de samenleving.
De rechter bepaalt of een dader tbs krijgt. Na twee jaar beslist de rechter ook weer of de tbs verlengd moet worden. Daarbij laat hij zich adviseren door gedragsdeskundigen van de kliniek. De rechter kan de tbs telkens met één of twee jaar verlengen en tbs'ers kunnen in hoger beroep gaan tegen elke verlenging.
Wat denk jij?
Quizvraag: In 2022 waren er 1.536 tbs-patiënten. Hoeveel daarvan was vrouw?
Het antwoord vind je onderaan het artikel.
Zo duur is tbs
Een tbs'er die lang moet wachten op een plek in de kliniek, kan een financiële compensatie krijgen, ook wel wachtgeld genoemd. Sinds 2021 heeft de Nederlandse overheid ruim €200.000 uitgekeerd aan een groep tbs'ers, onder wie moordenaars en verkrachters. Doordat de wachtlijsten groeien, loopt het bedrag alleen maar verder op, schrijft de Telegraaf. Het uitgekeerde geld mogen tbs'ers niet zomaar in hun eigen zak steken: eerst worden openstaande boetes en schadevergoedingen afbetaald.
Hoeveel wachtgeld krijgt een tbs'er?
Op dit moment staan er 180 tbs'ers op de wachtlijst voor een plek in de kliniek. Dat komt doordat veel meer daders tbs opgelegd hebben gekregen. Hoewel er de afgelopen jaren ook meer tbs-plekken zijn gecreëerd, wordt de wachtlijst toch groter. Dat komt doordat er te weinig personeel is in de klinieken, de problemen van de tbs'ers complexer worden en de doorstroom stokt.
Waar er in 2018 nog 'slechts' 138 mensen voor het eerst in behandeling gingen in een tbs-kliniek, waren dat er in 2022 maar liefst 199. Dat blijkt uit cijfers van TBS Nederland.
Het totale aantal tbs'ers in de klinieken steeg in die periode daardoor behoorlijk. Daarnaast staan er nu dus nog 180 mensen op de wachtlijst.
Dit is de discussie
Is compensatie voor tbs'ers terecht?
Het beleid waarbij wachtende tbs'ers gecompenseerd worden, kostte de Nederlandse overheid de afgelopen drie jaar €200.000 euro. Is het nog terecht om deze compensaties uit te keren?
Joost Eerdmans, fractievoorzitter van JA21, vindt van niet. Hij stelde Kamervragen over de situatie in tbs-klinieken en zegt in Dit is de Dag (EO) dat hij het belachelijk vindt dat wachtende tbs'ers geld krijgen van de Nederlandse overheid.
"Wij vinden dit vooral een trap na richting de slachtoffers van deze tbs'ers. Nabestaanden hebben veel leed op hun schouders en worden hierdoor nog eens extra geconfronteerd met het feit dat de tbs'er - soms de moordenaar van hun kind - toch nog wordt beloond voor het wachten op hun plek."
Volgens strafrechtadvocaat Job Knoester reageert Joost Eerdmans vanuit zijn onderbuik. Hij zegt dat je nou eenmaal recht hebt op een schadevergoeding als je onterecht in de gevangenis zit. En dat is volgens Knoester het geval bij tbs'ers op de wachtlijst. Hun celstraf zit er al op, maar omdat ze niet in de kliniek terecht kunnen, blijven ze in de bak.
"Bij deze vergoedingen gaat het om kleine bedragen. En het is goed om te beseffen dat er eerst gekeken wordt welke boetes een tbs'er nog open heeft staan. En welke bedragen aan schadevergoeding ze nog moeten betalen aan slachtoffers. Daar wordt het geld namelijk voor gebruikt. Ik maak het eigenlijk niet meer mee dat mijn cliënten het geld zelf bijgeschreven krijgen."
Telegraaf-journalist Mick van Wely schreef het artikel over de uitgekeerde compensaties. Volgens hem zijn het nu nog wel redelijk kleine bedragen, zoals Knoester ook zegt. Maar Van Wely waarschuwt wel dat het bedrag de komende jaren waarschijnlijk fors oploopt, gezien de langere wachttijden en het stijgende aantal tbs'ers op de wachtlijst. Bij de wachtgeldregeling valt er wettelijk geen speld tussen te krijgen, zegt Van Wely, die zich wel kan voorstellen dat het vreemd overkomt.
"Voor slachtoffers en nabestaanden voelt het raar. Ook al krijgen ze het geld - of een deel daarvan - zelf terug. Zij zeggen: het maakt me niet uit hoe het precies zit, het is een feit dat tbs'ers geld krijgen door een fout van de overheid. En dat is waar. Ze krijgen compensatie voor het feit dat de overheid er een puinhoop van maakt."
Dit is het debat
Luister onze podcast
Ben je benieuwd naar het hele gesprek in Dit is de Dag (EO)? Luister hieronder naar de podcast, waarin presentator Tijs van den Brink in gesprek gaat met strafrechtadvocaat Job Knoester, Telegraaf-journalist Mick van Wely en JA21-Kamerlid Joost Eerdmans.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenDit maakten we ook
Wat denk jij?
Wist jij dat tbs'ers op de wachtlijst geld krijgen? En wat vind je daarvan?
Antwoord quizvraag: Gemiddeld waren er in 2022 1.536 tbs-patiënten, van wie 82 vrouwen. Bron: TBS Nederland
