Embryo's kweken voor onderzoek: 'Er zitten heel donkere randjes aan'

vandaag · 16:45| Leestijd:4 min

Update: vandaag · 16:45

Geschreven doorMerel Haisma

In dit artikel aan het woord

Rosanne HertzbergerTweede Kamerlid NSC

"D66 en VVD willen embryo's als voorwerp hanteren."

Jan PaternotteTweede Kamerlid D66

"Artsen maken geen misbruik van die wanhoop van ouders die graag kinderen willen."

In het kort

D66 en VVD willen het kweken van embryo's voor onderzoek toestaan. Dat zou kunnen leiden tot meer wetenschappelijke inzichten, maar opent het geen deuren voor onethische ontwikkelingen, zoals designerbaby's?

Wat denk jij?

Mogen embryo's worden gebruikt voor onderzoek?

JaNeeVind ik ingewikkeld

Dit is de situatie

D66 en VVD willen Embryowet aanpassen

Woensdagavond was er debat in de Tweede Kamer: mogen embryo's gekweekt worden voor onderzoek? Nu mogen wetenschappers alleen embryo's gebruiken die overgebleven zijn na een ivf-behandeling. Met een leeftijd van drie tot vijf dagen, zijn die te oud voor onderzoek naar het begin van de bevruchting.

Daarom willen D66 en VVD de Embryowet aanpassen, zodat wetenschappers ook zelf embryo's mogen kweken. Puur voor onderzoek dus, niet om uit te groeien tot mensen. In België, Zweden en Verenigd Koninkrijk is de wet al aangepast.

Met het embryo-onderzoek hopen ze de slagingskans van ivf-behandelingen te verhogen. Die is op dit moment namelijk 25 procent. Critici zijn bang dat de embryokweek voor onderzoek de deur open zet voor voor designerbaby's: het sleutelen aan dna om tot een 'ideale' baby te komen.

Over een aanpassing van de Embryowet wordt nog gestemd, maar het is niet bekend wanneer. Meerdere partijen (VVD, BBB, PVV en NSC) hebben afgesproken dat leden individueel mogen stemmen bij medisch-ethische kwesties.

Meer van DIT? Ontvang de gratis nieuwsbrief

Lees onze privacyverklaring.

Dit is de discussie

Embryo's: mens of instrument?

De meningen over de Embryowet liggen sterk uiteen. Vaak moet men terug naar de basis: wat is een embryo eigenlijk? En wat mag je er allemaal mee doen? Daarover gingen Kamerleden Jan Paternotte (D66) en Rosanne Hertzberger (NSC) in gesprek bij Dit is de Dag (EO).

Hertzberger ziet embryo's als beginnend menselijk leven. Door een embryo puur voor de wetenschap te maken, gebruik je het als een voorwerp, vindt ze.

Rosanne Hertzberger
Tweede Kamerlid NSC
"Op dit moment mag je in Nederland alleen een eicel bevruchten om het te laten uitgroeien tot een mens. D66 en VVD willen embryo's ook als voorwerp hanteren. Dus puur vanwege de waarde van hun cellen. Ze kunnen ook als grondstof gebruikt worden voor stamcellen en medische behandeling. Dat vinden wij kwalijk."

Paternotte kijkt daar anders naar. Hij vindt een embryo ook iets bijzonders, omdat er "in theorie menselijk leven" uit kan komen. Toch vindt hij de positieve gevolgen van embryo-onderzoek zwaarder wegen.

Jan Paternotte
Tweede Kamerlid D66
"We willen met z'n allen goede zorg bieden. Voor mensen die graag kinderen willen, maar waarbij het niet vanzelf gaat. Dat onderzoek kan zorgen voor betere behandeling van erfelijke ziekten en tot betere vruchtbaarheidsbehandelingen."

Ook Hertzberger denkt dat we meer kennis opdoen door "ethische grenzen te verschuiven", maar ze vraagt zich af of dat het waard is.

Rosanne Hertzberger
Tweede Kamerlid NSC
"In het buitenland, waar dit al mag, zie je dat embryo's vaak worden gemaakt om hun dna aan te passen. (...) Er zitten hele donkere randjes aan. We gaan met dit onderzoek het voorwerk doen voor genetische mutatie. En om dat klinisch te gaan toepassen."

Toch zit dat anders in Nederland, denkt Paternotte. Hier gebeurt het onderzoek in academische ziekenhuizen, waar artsen geen belangen hebben.

Jan Paternotte
Tweede Kamerlid D66
"Artsen kunnen je gewoon vertellen wat wel en niet werkt. Die maken geen misbruik van die wanhoop van ouders die graag kinderen willen. Ik wil juist dat we in Nederland zorg op hetzelfde niveau kunnen aanbieden. Dat we het onderzoek kunnen doen waardoor je mensen het beste helpt."

Volgens Hertzberger is er te veel vertrouwen in ziekenhuizen. Ze verwijst naar misstanden bij ivf-klinieken, waar megadonors veel meer kinderen kregen dan mocht.

Rosanne Hertzberger
Tweede Kamerlid NSC
"Ivf is een miljardenbusiness geworden. Klinieken worden opgekocht en er wordt heel veel geld verdiend aan fertiliteit, ook in Nederland. De grenzen gaan gewoon opgezocht worden. Dat staat wel degelijk op het spel."

Het moet nog blijken of de wet aangepast gaat worden. Het lijkt terug te komen op de kwestie: is een embryo een mens-in-wording of ook een medisch instrument?