Handjes uit de mouwen
Hoe kom je aan vrijwilligers om je vereniging draaiende te houden?
16 november 2023 · 16:00
Update: 16 november 2023 · 16:01
In gesprek met
"Je bent lid van de club en geen klant van de club. Dat vergeten mensen wel eens."
"Wij zien een heel groot probleem ontstaan. Nu al, maar zeker over tien jaar."
"Als je in een klein dorp gaat wonen, moet je je ook realiseren dat je een rol hebt om dat in stand te houden."
In het kort
De sportvereniging, de groenteboer en het buurthuis. In welk dorp je ook komt, dit kan je er altijd vinden. Tenminste dat zou je denken. Maar in kleine dorpen zijn deze voorzieningen helemaal niet meer zo logisch. Hoe zorg je er nou voor dat het buurthuis toch kan blijven bestaan? En hoe kom je aan vrijwilligers om de sportvereniging draaiende te houden?
Wat denk jij?
Doe jij vrijwilligerswerk?
Dit is de situatie
Steeds minder mensen doen vrijwilligerswerk
Ga jij komend weekend naar de plaatselijke sportvereniging, het buurthuis of misschien de kinderboerderij? Grote kans dat je daar geholpen wordt door vrijwilligers. Maar zo vanzelfsprekend als vroeger is dat allemaal niet meer. In Nederland doen namelijk steeds minder mensen vrijwilligerswerk. Dat was al zo voor corona en het lijkt nu niet beter te worden.
Hoe kan dat? Daar heeft het CBS onderzoek naar gedaan. Eén reden is de pandemie. Door corona konden mensen minder makkelijk vrijwilligerswerk doen. Bijvoorbeeld, als je normaal helpt op evenementen of bij mensen langs gaat, was dat vanwege de regels lastig om afstand te houden. Ook onze levens zijn anders geworden. We zijn druk met werk en andere dingen, waardoor we minder tijd hebben voor vrijwilligerswerk.
Minder vrijwilligers: wat zijn de gevolgen?
- Minder hulp voor anderen: Als er minder vrijwilligers zijn, krijgen mensen die hulp nodig hebben misschien niet genoeg steun. Denk aan ouderen die hulp thuis nodig hebben of mensen die het financieel moeilijk hebben.
- Minder samenhang in de buurt: Vrijwilligerswerk zorgt ervoor dat mensen samenwerken en elkaar beter leren kennen. Als er minder vrijwilligers zijn, kan het zijn dat mensen elkaar minder helpen en dat de buurt minder hecht wordt.
- Meer druk op betaalde hulp: Als er minder vrijwilligers zijn, moeten betaalde organisaties misschien meer werk doen. Dat kan betekenen dat ze overbelast raken en dat kan duurder zijn voor iedereen.
- Minder kansen om te leren: Vrijwilligerswerk helpt mensen vaak om nieuwe dingen te leren en te groeien. Als er minder vrijwilligerswerk is, missen mensen die kansen.
- Minder verschillende ideeën: Vrijwilligers komen uit verschillende achtergronden en hebben verschillende ideeën. Als er minder vrijwilligers zijn, kan dat betekenen dat er minder verschillende ideeën zijn in organisaties en buurten.
Als er minder mensen vrijwilligerswerk doen, kan dat dus grote gevolgen hebben. De KNVB maakte een tijdje geleden een video, waarin duidelijk wordt waarom vrijwilligers zo belangrijk zijn en wat bestuurders kunnen doen om deze onmisbare groep te behouden voor de vereniging.
Het artikel gaat verder onder de video.
De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenDit is de discussie
Hoe vind je vrijwilligers?
Het aantal vrijwilligers daalt en dat heeft gevolgen. We willen natuurlijk graag een kopje koffie blijven drinken in de sportkantine, gezellig kijken bij een evenement of een kaartje leggen in het dorpshuis. Hoe kunnen kleine dorpen ervoor zorgen dat deze voorzieningen blijven bestaan?
Eric Nederlof is voorzitter van Sportclub Overdinkel, een vereniging met ongeveer 450 leden. Onlangs moest hij de kantine van zijn club gesloten houden, omdat er geen vrijwilligers waren om bardienst te draaien. Daar baalde hij flink van.
"De kantine gesloten houden was een rigoureus besluit, maar je moet een keer een statement maken. We krijgen op de een of andere manier de ouders van jeugdleden niet in beweging. Je bent lid van een club en geen klant van de club. Dat vergeten mensen wel eens. Ik ben echt teleurgesteld in de leden. Het is ook triest voor bezoekende clubs. Ouders zitten een half uur in de auto om naar Overdinkel te komen en staan voor een gesloten deur."
Nico Bijman is bestuurslid van de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen. Daarbij zijn ongeveer 4.000 organisaties aangesloten die zich inzetten voor dorpen en dorpshuizen. Een tip die Bijman heeft voor voorzitter Nederlof is om actief mensen te benaderen. Niet een algemene oproep op de website of in het clubblad, maar echt op mensen afstappen. Toch verwacht Bijman dat de problemen op het gebied van vrijwilligers eerder groter dan kleiner worden.
"Het verhaal van Sportclub Overdinkel komt ons heel bekend voor, helaas. Steeds vaker zien we dat er problemen zijn met het vinden van vrijwilligers. Er wordt ook steeds meer gevraagd van de al actieve mensen. Dat komt mede doordat mensen steeds langer moeten doorwerken en doordat er van onderaf gezien steeds minder jongeren zijn. Wij zien een heel groot probleem ontstaan. Nu al, maar zeker over tien jaar. Hoe moeten wij die gaten gaan vullen?"
Toch zijn er ook uitzonderingen: dorpen die juist geen enkele moeite hebben met het vinden van voldoende vrijwilligers. Een voorbeeld daarvan is het Zeeuwse dorpje Kats, met amper 450 inwoners, even groot als Sportclub Overdinkel. Toen daar voorzieningen dreigden te verdwijnen, kwamen dorpsbewoners tot het inzicht dat ze het zelf moesten gaan organiseren. Ze riepen bijvoorbeeld een buurtsuper in het leven met de naam Albert Kleintje, draaiende gehouden door vrijwilligers.
"Ik ben totaal verrast wat er in Kats gebeurt, het sterft van de activiteiten. Het geheim? Dorpszin. Gewoon zorgen voor elkaar. Het gevoel van: 'wij zijn klein en we organiseren het zelf'. We wachten hier niet af tot iemand anders het doet. Als je in een klein dorp gaat wonen, moet je je ook realiseren dat je een rol hebt om dat in stand te houden. Die rol moet je ook voelen in een voetbalvereniging, alleen die staat wel net iets verder van je af: je moet er wat meer aan trekken."
Daar sluit Sportclub Overdinkel-voorzitter Nederlof zich bij aan. Volgens hem moeten zijn leden zelf de bezieling hebben. De bestuursleden kunnen wel uitdragen dat het leuk en plezierig is om achter de bar te staan, maar er zijn ook mensen die dat anders zien. Nederlof doet een oproep aan zijn leden.
"Mensen, we zijn er voor elkaar en voor de kinderen. Laten we met elkaar zorgen dat we een mooie vereniging worden. Als we een mooie vereniging zijn, kunnen we ook samen met andere verenigingen en stichtingen ons dorp Overdinkel iets beter op de kaart zetten."
Dit is de Middag
Bekijk hieronder de uitzending van Dit is de Middag (EO) waarin presentator Hans van der Steeg in gesprek gaat met SC Overdinkel-voorzitter Eric Nederlof, Nico Bijman (Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen) en vrijwilliger Wil Netten.
Dit maakten we ook
Wat denk jij?
Welke tip geef jij verenigingen om aan vrijwilligers te komen?
