Is de taaleis in de bijstand te streng? 'Het is een stok achter de deur'
16 april 2025 · 15:13| Leestijd:4 min
Update: gisteren · 18:16
In dit artikel aan het woord
"Als je de taal niet beheerst, is het moeilijker om aan de bak te komen en aan de bak te blijven."
"Voor veel mensen in de bijstand speelt meer dan alleen taal."
In het kort
Wie in Nederland een bijstandsuitkering ontvangt, moet Nederlands kunnen spreken op groep 8-niveau. Anders gaat je uitkering omlaag. Maar in de praktijk voeren weinig gemeentes dat uit. Is de taaleis te streng of juist een goede stok achter de deur?
Samenvatting van DIT artikel
Bijstandsgerechtigden in Nederland moeten Nederlands beheersen op groep 8-niveau. Anders gaat de uitkering omlaag. Maar in de praktijk voeren weinig gemeentes dat uit. s de taaleis te streng of juist een goede stok achter de deur?
De Rotterdamse wethouder Tim Versnel (VVD) vindt het juist een goede zaak dat de taaleis er is. "Als je de taal niet beheerst, is het moeilijker om aan de bak te komen en aan de bak te blijven."
De Dordrechtse wethouder Chris van Benschop (GroenLinks) vindt juist dat je verder moet kijken dan alleen taal. "Met de taaleis zet je bestaanszekerheid op het spel. Je kunt ook op een andere, stimulerende manier met mensen kijken wat er nodig is om mee te doen."
Wat denk jij?
Mogen we van mensen in de bijstand verwachten dat ze voldoende Nederlands spreken?
Aantal reacties: 0
Gemeenten vinden taaleis te streng
Als je in Nederland een bijstandsuitkering ontvangt, moet je het Nederlands beheersen op het niveau van groep 8. Spreek je de taal niet voldoende? Dan krijg je een lagere uitkering.
Maar in de praktijk gaan gemeenten vrijwel nooit over tot het verlagen van de uitkering, blijkt uit navraag van NRC onder de 31 grootste gemeenten van ons land. Ze noemen de eis streng, nutteloos en ingewikkeld. Verschillende gemeenten sluiten de taaleis zelfs uit.
Wat is de taaleis?
Als je in Nederland bijstand aanvraagt, geldt een taaleis. De gedachte erachter is dat je de taal voldoende moet beheersen om een baan te kunnen krijgen en houden. Als dat niet zo is, moet je je best doen om dit te verbeteren. Anders wordt de bijstandsuitkering verlaagd.
Je moet basiskennis hebben van de Nederlandse taal op het niveau 1F. Dat betekent bijvoorbeeld dat je korte, eenvoudige teksten kunt lezen en schrijven.
Staatssecretaris Jurgen Nobel vindt het juist belangrijk dat de taaleis er is en wil dat deze in de wet blijft staan. "Wanneer je een beroep doet op een uitkering, mogen we verwachten dat je je best doet om Nederlands te leren", zegt hij tegen NRC.
Donderdag debatteert de Tweede Kamer gedebatteerd over de bijstandsregels. Er ligt een wetsvoorstel dat de regels minder streng moet maken.
Test jouw taalniveau
Om de toets voor de taaleis te halen, moet je minimaal taalniveau F1 hebben. Dat is ongeveer het taalniveau wat kinderen aan het einde van groep 8 zouden moeten beheersen. Haal jij dat niveau?
Doe de test hier om erachter te komen:
Dit is de discussie
Is de taaleis te streng?
Staatssecretaris Jurgen Nobel vindt het belangrijk dat de taaleis er is, maar gemeenten vinden de taaleis te streng
. Is de taaleis inderdaad te streng of juist een goede stok achter de deur om Nederlands te leren?
Het is juist goed dat de taaleis er is voor de bijstand, vindt Tim Versnel (VVD), wethouder in Rotterdam. Ongeveer 10 procent van alle bijstandsgerechtigden in Rotterdam voldoet niet aan de taaleis.
Tim Versnel
wethouder in Rotterdam"Als je de taal niet beheerst, is het moeilijker om aan de bak te komen en aan de bak te blijven. Ook is het moeilijker om sociaal mee te komen op de werkvloer. Er gaat veel potentie verloren: als je de taal niet of te weinig spreekt, maakt dat het moeilijk om carrièrestappen te maken. Ik zie veel mensen die volgens mij onwijs veel potentie hebben, maar het gebrek aan taalbeheersing is een belemmering. De taaleis is geen wondermiddel, maar wel een stok achter de deur."
Hij wijst erop dat het belangrijk is om de Nederlandse taal te spreken als je mee wil doen op gelijkwaardig niveau.
"In Nederland spreken we Nederlands met elkaar. We kunnen niet iedereen dwingen om de taal te spreken, maar als je een beroep doet op de samenleving om in jouw levensonderhoud te voorzien, mogen we daar ook een paar eisen tegenoverstellen. We willen een land zijn waar iedereen naar vol vermogen zijn bijdrage levert. Als we zien dat mensen onvoldoende mee komen door taal en daardoor afhankelijk worden van een uitkering moeten en kunnen we daar wat aan verbeteren."
In Rotterdam is vorig jaar slechts één keer een bijstandsuitkering verlaagd en het jaar daarvoor twee keer. Dat laat zien dat de taaleis werkt, zegt de wethouder.
"Puur vanwege het feit dat we dit een hoge prioriteit geven, zorgen we ervoor dat mensen er ook daadwerkelijk tijd voor maken. Ook bijstandsgerechtigden hebben het vaak druk, er wordt van alle kanten aan ze getrokken. Als je niet voldoende duidelijk maakt dat dit echt heel belangrijk is, maken ze er niet genoeg tijd voor."
'Kijk naar het totaalplaatje'
Taal is belangrijk om mee te doen, vindt ook Chris van Benschop (GroenLinks), wethouder in Dordrecht. Ze ziet dat het aantal laaggeletterden in ons land groeit. Maar de taaleis in de bijstand is volgens haar niet de juiste weg.
Chris van Benschop
wethouder in Dordrecht“Taal helpt mensen zeker om mee te kunnen doen in de samenleving. Maar wij vinden dat het breder moet zijn. De taaleis is streng en gericht om een bepaald niveau te halen, in plaats van op het stimuleren om deel te nemen aan deze samenleving. (..) Voor mij loopt het mank dat we geen taalbeheersing verwachten van arbeidsmigranten, die we hard nodig hebben. Een goede taalbeheersing geeft dus geen garantie op werk."
Kijk veel breder wat mensen kan helpen en stimuleren om weer mee te doen in de samenleving, stelt wethouder van Benschop. Zo wijst ze erop dat er ook andere belemmeringen kunnen zijn dan taal.
"De taaleis legt een bepaalde eis op en er gaat een soort straffend karakter van uit: als je niet meewerkt, straffen we door je bijstandsuitkering te verlagen. Daarmee zet je mensen hun bestaanszekerheid 100 procent op het spel. Je kan dat ook op een andere, stimulerende manier doen en met mensen kijken wat er nodig is. We weten dat er voor veel mensen veel meer speelt dan alleen taal. Denk bijvoorbeeld aan cultuurverschillen. Dat moet je allemaal meenemen."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister naar Dit is de Dag
In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek. Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ookMoet je straks je cv inleveren bij het aanvragen van bijstand? 'Mogelijk in strijd met de privacywet'
Moet je straks je cv inleveren bij het aanvragen van bijstand? 'Mogelijk in strijd met de privacywet''Ik wil er ook bij horen': voor 1 op 3 in de bijstand is een baan onhaalbaar
'Ik wil er ook bij horen': voor 1 op 3 in de bijstand is een baan onhaalbaar
