Is kindsponsoring nog van deze tijd? 'Hoe lichter het kind, hoe sneller een een sponsor’
gisteren · 09:20| Leestijd: 5 min
Update: gisteren · 14:28
In dit artikel aan het woord
"Wij hebben onderzoek gedaan en zien dat meisjes veel sneller gekozen worden dan jongens. Maar ook huidskleur speelt mee."
"De foto van één kind vertelt niet het verhaal van de problematiek die daar speelt."
"Ik denk dat we het bedrag dat we nu geven, niet hadden gegeven als we daar geen sponsorkind mee hadden ondersteund."
In het kort
Veel Nederlandse gezinnen hebben een sponsorkind in een derdewereldland, maar steeds meer hulporganisaties voelen ongemak bij deze vorm van ontwikkelingshulp. Twee grote christelijke hulporganisaties stoppen met het publiceren van foto’s van sponsorkinderen. Moeten organisaties stoppen met foto’s van kinderen op hun site? En is het idee van sponsorkindjes überhaupt nog wel van deze tijd?
Samenvatting van DIT artikel
Steeds meer christelijke hulporganisaties, zoals World Vision en Red een Kind, stoppen met het tonen van foto's van sponsorkinderen vanwege ethische zorgen. Onderzoek toont aan dat factoren zoals huidskleur en gender onbewust invloed hebben op de keuzes van donateurs, en dat online zichtbaarheid risico's met zich meebrengt. Organisaties schakelen over naar modellen waarin donateurs niet meer direct een kind kiezen, maar bijvoorbeeld gezinnen volgen die zelf bepalen wat ze delen. Dit moet zowel de kinderen beschermen als een breder inzicht geven in de problematiek van armoede.
Critici, zoals Wouter Oomen van het Expertisecentrum Humanitaire Communicatie, benadrukken dat kindsponsoring problematiek te sterk individualiseert en de ongelijkheid niet goed overbrengt. Donateurs, zoals Albert Heller, erkennen de ongemakkelijkheid van het concept, maar twijfelen of ze zonder het persoonlijke aspect zouden blijven doneren. Oud-diplomaat Ron Keller prijst de verschuiving naar modellen die bredere maatschappelijke thema's zichtbaar maken en benadrukt dat dit de complexiteit van armoedevraagstukken beter belicht.
Wat denk jij?
Sponsor jij een kind in een arm land?
Aantal reacties: 0
Christelijke organisaties stoppen met kindsponsoring
Tot voor kort kon je op zo’n site eindeloos tussen kinderen swipen en kiezen om te doneren aan Desmond van 5 uit Ghana, Lucie van 10 uit Burkina Faso. Of toch aan Deborah van 2 uit Brazilië. Die kinderen staan met foto én naam online, te wachten op een donateur uit het rijke Westen.
Onder christenen is kindsponsoring een populaire manier van geven. Online kies je uit welk kind je gaat steunen. Je kunt kiezen tussen jongens en meisjes, welke leeftijdscategorie én welk land. Vervolgens maak je iedere maand een bepaald bedrag over. Barmhartig, toch?
Onderzoek naar kindsponsoring: kwetsbaar voor uitbuiting
Uit onderzoek van het Nederlands Dagblad (ND) naar kindsponsoring onder vier aanbieders (World Vision, Compassion, Red een Kind en Woord en Daad) bleek dat deze kinderen uit arme landen online kwetsbaar zijn voor uitbuiting. Het plaatsen van hun foto's in deze onbeveiligde omgeving kan grote gevolgen kan hebben voor de rest van hun leven. De vraag is dus of het wel ethisch verantwoord is om kinderen als ‘ambassadeurs’ van armoede publiekelijk te tonen.
World Vision, de grootste internationale kindsponsorganisatie, stopt in 2025 ook met het aanbieden van sponsorkinderen op hun website. "Wij willen recht doen aan het kind, dat zij kunnen kiezen. Daarom zullen we dit jaar de beeldbank met kinderen van onze website verwijderen", vertelt persvoorlichter Melanie Hazenberg tegen het ND. World Vision wil er naartoe dat niet de donateur, maar het kind en zijn familie de sponsor kiest. "Als we zover zijn, kunnen mensen via de website zich opgeven en worden zij daarna gebeld door een servicemedewerker. Die zal samen met de sponsor een kind uitzoeken dat bij hen past. Maar dus niet meer op basis van de foto."
Stelling
Kindsponsoring is niet meer van deze tijd.
Aantal reacties: 0
Is kindsponsoring nog van deze tijd?
Is het goed om kindsponsoring niet langer toe te staan, of gaat dit ervoor zorgen dat er veel minder geld naar arme kinderen gaat?
Simone Schoemaker is manager fundraising en awareness bij Red een Kind en legt bij Dit is de Dag (EO) uit waarom zij gefaseerd gaan stoppen met het delen van foto's van sponsorkinderen. Het was geen makkelijk besluit, zegt Schoemaker, maar in samenspraak met partners zijn ze toch tot deze conclusie gekomen.
"Wij hebben onderzoek gedaan en zien dat meisjes veel sneller gekozen worden dan jongens. Maar ook huidskleur speelt mee. Dat is naar om te zeggen, maar hoe lichter het kind, hoe sneller een sponsor. Dat zal zo'n sponsor niet bewust doen, maar die kiezen toch voor een kind dat blijkbaar meer herkenbaar is. (...) We vroegen ons af: willen we nog kinderen zo uitgebreid op een website, met alle gevaren van AI en digitalisering? Zou je je eigen kind zo op een website willen hebben? Je hebt veel informatie van zo'n kind: je ziet een foto, naam en een leeftijd. Die foto's kun je natuurlijk gewoon downloaden, en daar kun je vervelende dingen mee doen."
Als je nu op de website van Red een Kind kijkt, zie je dan ook de vraag in beeld: "Verwacht je hier foto's van kinderen? Red een Kind kiest voor het kind. Daarom zie je op deze pagina geen foto's van nieuwe sponsorkinderen. Zo beschermen wij onze kinderen tegen discriminatie."
In Rwanda is Red een Kind helemaal gestopt met het kindsponsormodel, en is een nieuw model ontwikkeld. Daarbij komen donateurs komen niet meer in direct contact met kinderen, maar zij volgen het wel en wee van tien Rwandese gezinnen.
"We hebben onszelf de vraag gesteld: wat willen we nu eigenlijk bereiken? Dat is niet alleen maar geld. Natuurlijk willen wij fondsen werven. Maar we willen meer dan dat. Hoe brengen we de werelden van de Afrikaanse landen waar we werken en Nederland bij elkaar? We kunnen onze sponsors ook op de hoogte houden met allerlei interactieve filmpjes. We hebben bijvoorbeeld tien ambassadeursfamilies die zelf nadenken over wat ze willen delen. Zij bepalen uiteindelijk wat er wordt gedeeld. Daarmee krijg je een bijna intiem inkijkje in iemands leven in Rwanda, zonder sponsorkind."
Je ziet dan dus nog steeds gezichten, maar deze mensen zijn door de gemeenschap zelf naar voren geschoven in plaats van geselecteerd door een organisatie. Zo worden er filmpjes gemaakt waarin gezinnen vertellen hoe ze hun eten maken, waar de kinderen naar school gaan en welke invloed klimaat op hun leven heeft. Er wordt intensief met deze mensen samengewerkt, iets wat met sponsorkinderen niet kan omdat het zo tijdrovend is.
Wouter Oomen is directeur van het Expertisecentrum Humanitaire Communicatie. Hij is heel blij dat de christelijke organisaties deze stap zetten: volgens hem staan de foto's er vooral voor de donateur, en niet voor de belangen van het kind.
"Dit debat loopt al heel lang, en er is al veel langer kritiek. Het idee dat we ingewikkelde problematiek individualiseren tot één specifiek kind voor de warme gevoelens die wij in Nederland daaraan overhouden, is het centraal stellen van het perspectief van de donateur. Daar hebben wij een probleem mee. Op het moment dat je afhankelijk bent van een vertelvorm of een beeld waar je vraagtekens bij kunt zetten omdat het geen eerlijk en goed verhaal vertelt over de ongelijkheid die er speelt, moet je dat heroverwegen. De foto van één kind vertelt niet het verhaal van de problematiek die daar speelt. Die grondoorzaak van de ongelijkheid komt heel weinig naar voren in humanitaire communicatie. Op het moment dat we kiezen voor een vertelvorm via individuele kinderen, wordt het nog moeilijker om die complexiteit op een goede manier over te brengen."
Maar is dat niet een beetje hoe het werkt? In oorlogen merk je soms ook: als je één heftige foto ziet, komt er soms een heel debat op gang.
"Dat het zo werkt is het geen reden om het zo te doen. We moeten altijd kijken hoe we de disbalans in macht, afhankelijkheid en privilege kunnen evalueren. En als een organisatie zegt: wij willen een correctie aanbrengen in het verhaal dat we hierover vertellen, lijkt het ons heel verstandig. (...) Ik ben een groot voorstander van initiatieven waar je samen met de mensen om wie het gaat communicatie ontwikkelt, en daarmee samen het verhaal vertelt. Dan kun je heel inzichtelijk en invoelbaar maken wat er daar gebeurt."
Albert Heller doneert zelf aan vier sponsorkinderen. Hij begon met doneren toen zijn kinderen zelf nog jong waren, omdat hij zich toen besefte dat hij ook andere kinderen een jeugd wilde geven zoals onze kinderen die hebben.
Het online 'kiezen' van kinderen blijft een beetje gek, zegt hij zelf ook.
"Als je miljonair was, zou je meer kinderen kiezen. Maar ik denk dat het eerlijke verhaal wel is dat we het bedrag dat we nu geven aan deze organisaties, niet hadden gegeven als we daar geen sponsorkind mee hadden ondersteund. Daar zit toch een factor in dat je het een beetje personaliseert; dat je denkt, dat kind leeft daar echt, en het gaat naar kinderen als hem of haar."
"Ik vind het goed dat hierover nagedacht wordt, tegelijkertijd denk ik niet gelijk: ik moet hier nu mee stoppen. Ik denk dat het goed is als die organisaties nadenken over of dit de manier is waarop we dit willen doen. Ik hoop wel dat mensen dat geld blijven geven als er geen sponsorkinderen meer zijn."
Ron Keller, voormalig topdiplomaat, is erg enthousiast over de stap van Red een Kind.
"Zo kan de bredere problematiek waar mensen in derde wereldlanden mee te maken hebben – gebrek aan werkgelegenheid, infrastructuur en onderwijs – nu een plaats krijgen. Je gaat het hele ontwikkelingsvraagstuk zichtbaarder maken."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Luister Dit is de Dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- 'Christelijk zendingswerk is niet meer van deze tijd'
'Christelijk zendingswerk is niet meer van deze tijd'
