Kan de VVD Yesilgöz nog vervangen? 5 vragen aan de spindoctors

In een speciale aflevering van podcast De Spindoctors (EO) worden allerlei luisteraarsvragen beantwoord door voormalig VVD-strateeg Raymond Mens en voormalig PvdA-adviseur Julia Wouters.

1: Luisteraar Kurt: Wat moet het CDA doen om aan te haken bij de top 3 en misschien wel de verkiezingen te winnen?

Het CDA moet zorgen dat ze in de top 3 zelf komt en de positie van de VVD innemen, zegt Raymond Mens. "Als ze dan het enige alternatief vormen voor bijvoorbeeld mensen die niet willen dat Timmermans (GroenLinks-PvdA) de grootste wordt, kunnen ze die verkiezingen weleens gaan winnen. En ik denk dat ze daar nu toe op weg zijn. Door de VVD onschadelijk te maken, kun je als CDA het grootst worden."

Ook is het belangrijk dat Bontenbal zijn hoofd koel houdt en zijn koers gaat bepalen, zegt Wouters. "Er zijn nu prominente CDA’ers die zich roeren. CDA-leider Bontenbal heeft zijn populariteit te danken aan het feit dat hij zich steeds als een politiek duider in het debat mengde. Met alleen fatsoen gaat hij het niet redden."

2: Luisteraar Robert: Zou het kunnen dat de VVD haar partijleider Yesilgöz vervangt nu het CDA hen voorbijstreeft in de peilingen?

In de peilingen staat de VVD op verlies. Ook groeit de kritiek binnen de partij over partijleider Yesilgöz. Toch zal de VVD haar nu niet vervangen, zegt Raymond. "Daar is het de partij niet naar. Er speelt ook gewoon een harde politieke realiteit mee. Als ze het al zouden willen: vind maar eens iemand anders. Iedereen die een geschikte vervanger zou kunnen zijn, denkt nu: ‘Geef mijn portie maar aan fikkie. Dat doe ik de volgende ronde wel weer'."

Ook denkt hij dat er binnen de partij veel mensen zijn die allang afscheid hebben genomen van Yesilgöz, maar het daar nu bij laten. "Zij denken: laat haar maar de verkiezingen ingaan, dan gaan we daarna weer verder bouwen. Ook is het nog heel erg vroeg om iemand af te schrijven: voor hetzelfde geld hebben we over zes maanden premier Yesilgöz."

Julia Wouters

voormalig PvdA-adviseur

"Het hoort bij de VVD dat de partij de gelederen gesloten houdt, totdat je in het ravijn ligt."

Het hoort bij de VVD dat de partij de gelederen gesloten houdt, zegt Wouters. "Totdat je ineens in het ravijn ligt. Mark Rutte kon ook altijd fantastisch blijven volhouden dat hij het volste vertrouwen in iemand had. Als zich dit bij de PvdA had afgespeeld, zat er elke avond iemand in een talkshow. En bij het CDA zou iedereen anoniem gaan praten met de pers."

3: Luisteraar Guido: Wilders, Timmermans en Bontenbal willen niet meedoen aan RTL-programma Het Conclaaf. Wat zou je als spindoctor adviseren?

Ook al vindt Raymond Mens het programma zelf een goed idee, hij zou het de partijleider van een grote partij altijd afraden om met andere partijleiders in een huis te gaan zitten. Volgens hem valt er niks te winnen: "Als Yesilgöz zijnde zou ik het ook niet doen. Stel dat zij samen met Timmermans zou meedoen, geef je Wilders kaarten om te zeggen: ze zet zich wel af tegen Timmermans, maar kijk eens: ze eten zelfs een eitje aan de ontbijttafel ’s ochtends. Dus ik zou dat never nooit doen."

Julia Wouters zou Timmermans afraden om in een huis met Wilders te gaan zitten, zegt ze. "Hij vertelt altijd het verhaal dat hij vroeger nog wel eens een biertje met Wilders dronk, maar claimt dat die Wilders weg is. Dan ga je niet met elkaar in één huis zitten. Wel werkt het voor de outsider, zoals Joost Eerdmans."

4: Luisteraar Rafaël: Met de normalisering van de PVV komt misschien wel de vraag op hoe je als partij goed kunt verwoorden waarom je democratie zo belangrijk vindt, misschien wel belangrijker dan stikstof en migratie. Hoe kun je het belang daarvan goed framen?

Dat komt omdat we in de loop van de tijd zijn vergeten te vertellen waaróm de democratie zo belangrijk is, zegt Julia Wouters. "We hebben een generatie in Nederland doodgegooid met het verhaal waarom de democratie zo belangrijk is. Maar we zijn helemaal vergeten om uit te leggen wat het is. Mensen weten niet meer wat het is en waarom het belangrijk voor ons is."

Daarom moeten partijen als de PvdA uitleggen waaróm de democratie zo belangrijk is, zegt Wouters: "Een tip: vraag eens ChatGPT om je op VMBO-2 niveau uit te leggen wat een democratische rechtsstaat is en waarom die ook belangrijk is. Dan krijg je namelijk hele praktische voorbeelden die laten zien dat de spelregels overboord gaan en zich keihard kunnen omdraaien als er een andere partij aan de macht komt."

Raymond Mens

voormalig VVD-strateeg

"Bontenbal moet de komende weken op elk interviewverzoek nee zeggen."

Mens vindt juist dat partijen met een goed alternatief moeten komen: “Je moet laten zien dat de democratie kan werken. En het probleem is volgens mij dat veel mensen de afgelopen 25 jaar het gevoel hebben dat de democratie of overheid niet levert. Problemen worden niet opgelost.”

5: Luisteraar Daan: Wat is een ideale plek in de peilingen? Wil je bijvoorbeeld vroeg groot zijn of kun je ook vroeg te groot zijn? En hoe moet je reageren op groeiende of dalende peilingen?

Het gaat continu om maat houden zegt Raymond Mens. "Zo heeft het CDA nu de wind mee en groeit gestaag in de peilingen. Dan zou ik de komende weken op de meeste interviewverzoeken nee zeggen, tot het weer september is."

Maar het is ook belangrijk om in beeld te blijven en niet weg te zakken, zegt Wouters. "Zo bepalen televisieprogramma’s op basis van de peilingen wie er mag meedoen aan het lijsttrekkersdebat en premierdebatten. Dan zijn peilingen opeens heel erg belangrijk."

Ook krijg je als partij altijd vragen over peilingen. "Als je er goed voor staat, krijg je de vraag: 'Het gaat goed hè, hoe denkt u dat dat komt?'", zegt Wouters. "Dat is een moment om jezelf als partij helemaal in de etalage te zetten." Maar dat wordt anders als het slecht gaat in de peilingen: "Dan moet je heel tijd uitleggen waar dat door komt."

Luister De Spindoctors terug als podcast

In een speciale aflevering van podcast De Spindoctors (EO) behandelt presentator Tijs van den Brink allerlei luisteraarsvragen met voormalig VVD-strateeg Raymond Mens en voormalig PvdA-adviseur Julia Wouters. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Hoe Yesilgöz wil laten zien dat zij straks de perfecte premierskandidaat is

  Hoe Yesilgöz wil laten zien dat zij straks de perfecte premierskandidaat is

• Heeft Dilan Yesilgöz (VVD) een beter geheugen dan Mark Rutte?

  Heeft Dilan Yesilgöz (VVD) een beter geheugen dan Mark Rutte?

• VVD richt zich voortaan op hardwerkende Nederlander: ‘Irritant, maar ook briljant’

  VVD richt zich voortaan op hardwerkende Nederlander: ‘Irritant, maar ook briljant’