Terecht dat oud-koloniën museumstukken terugeisen van Nederland? 'Het hek is van de dam'
26 augustus 2024 · 10:56| Leestijd: 4 min
Update: 27 augustus 2024 · 10:51
In dit artikel aan het woord
"De oud-koloniën hebben Nederlandse museumstukken nodig om hun eigen verhaal te kunnen vertellen."
"We willen als Nederland heel erg graag de dader zijn en ons schuldig voelen."
In het kort
Een boek van bijna duizend jaar oud in de Leidse universiteitsbibliotheek zorgt voor discussie. India wil het boek namelijk terughebben. Is dat terecht? En wat moet Nederland doen met andere oud-koloniën die aankloppen en museumstukken terugeisen?
DIT is de samenvatting
India vraagt om de teruggave van bijna duizend jaar oude koperen platen, die sinds 1863 in de Leidse universiteitsbibliotheek liggen. Deze 'Leiden Plates' zijn belangrijk voor de Indiase geschiedenis. Ook andere koloniale objecten worden teruggevraagd, wat in de Tweede Kamer tot discussie leidt. Een motie om de teruggave te stoppen, kreeg geen meerderheid.
Onderzoeker Jos van Beurden vindt het logisch dat India de koperen platen terug wil, omdat ze daar cultureel en historisch belangrijker zijn. Hoogleraar Henri Beunders betwijfelt dit en vermoedt commerciële motieven. Beunders is ook bang dat India, onder zijn huidige regering, niet goed met de platen omgaat, wat Van Beurden achterhaald noemt. Beunders vindt de teruggave van koloniale objecten overdreven en ziet dit vooral als een politieke kwestie. Van Beurden benadrukt dat landen zoals India en Indonesië juist hard werken om hun eigen erfgoed terug te krijgen om hun geschiedenis te vertellen.
Wat denk jij?
Het is logisch dat landen stukken komen opeisen bij Nederlandse musea
Aantal reacties: 0
Dit is de situatie
India wil zijn 'platen' terug van de Universiteit Leiden
In de Leidse universiteitsbibliotheek liggen boeken uit India van bijna duizend jaar oud. De boeken bestaan uit koperen platen met inscripties. Sinds 1863 zijn ze in het bezit van de bibliotheek, maar nu wil India ze terug.
De boeken, ook wel de 'Leiden Plates' genoemd, vertellen volgens Indiërs een belangrijk verhaal over de Indiase geschiedenis. En daarom is het volgens India beter als ze in een Indiaas museum liggen.
Wat zijn het precies voor boeken?
De boeken zijn afkomstig uit het Indiase Cholarijk, dat is een van de grootste dynastieën die Azië heeft gekend. In Trouw benadrukt Vijay Kumar van de organisatie India Pride Project het historische belang van de platen. Volgens hem zal de terugkeer van de platen voor extra archeologische interesse zorgen in de regio waar nog overblijfselen zijn te vinden van de Cholapaleizen.
India is niet het enige land waar Nederland mee praat over de teruggave van koloniale objecten. In 2023 beloofde de Nederlandse overheid honderden museumstukken terug te geven aan Sri Lanka en Indonesië. Het ging onder andere om edelstenen, beelden en sierwapens. Het ministerie zei over die koloniale objecten dat ze in of kort na de koloniale tijd onterecht in Nederland zijn beland.
Uitverkoop?
Niet de Nederlandse musea maar de Nederlandse overheid is de eigenaar van de museumstukken. De overheid moet dus beslissen of objecten worden teruggeven. Daarom is de teruggave van koloniale stukken ook in de Tweede Kamer een onderwerp van discussie.
Martin Bosma, nu Kamervoorzitter, zei als Kamerlid voor de PVV dat er sprake was van "uitverkoop." Volgens hem kon iedereen met een "politiek correct klaagverhaal" een kunstvoorwerp komen afhalen, "gratis en voor niets". Een motie om te stoppen met de teruggave van koloniale objecten haalde geen meerderheid in de Kamer.
Wat denk jij?
Wie nam de Indiase boeken mee naar Nederland?
Aantal reacties: 0
Dit is de discussie
Is het goed om platen terug te geven aan India?
Het is logisch dat India zijn platen terug wil, zegt onderzoeker koloniaal erfgoed Jos van Beurden in Dit is de Dag (EO).
"Die platen horen veel meer thuis in India, waar de mensen ze kunnen bestuderen, dan bij ons in Nederland in een depot. In India is natuurlijk veel meer belangstelling voor deze boeken omdat het over hen gaat. De objecten zijn cultureel en historisch van veel groter belang voor het land van herkomst, dan voor ons in Nederland."