Stuurt Nederland straks ook illegale asielzoekers naar Rwanda?

Britten sturen asielzoekers naar Oost-Afrika

We kennen allemaal de beelden van migranten die op krakkemikkige bootjes de oceaan proberen over te steken. Ze doen een wanhoopspoging op zoek naar een beter leven. Maar áls ze de overkant al halen, wacht hun een volgende uitdaging, namelijk om in het bereikte land te mogen blijven.

De gevaarlijke overtochten met veel te veel mensen op kleine bootjes worden meestal georganiseerd door mensensmokkelaars. Wie mee wil op zo'n bootje moet een bedrag betalen aan deze 'handelaren'. In een poging om deze mensenhandel te ontmoedigen, heeft Groot-Brittannië nu een drastisch besluit genomen.

'Rwanda is veilig'

De Britse regering heeft namelijk besloten om asielzoekers, die zonder de juiste papieren het Verenigd Koninkrijk bereiken, naar Rwanda te sturen. In dat land kan dan hun asielprocedure plaatsvinden. Rwanda is daarmee akkoord gegaan, in ruil voor een financiële compensatie.

De asielstroom is ook bij de Britten een groot probleem. Tienduizenden migranten - vaak op de vlucht voor oorlogen en armoede in Afrika, het Midden-Oosten en Azië - zetten de afgelopen jaren voet aan wal in het Verenigd Koninkrijk. In de nieuwe wet staat dat enkele Britse mensenrechten niet van toepassing zijn op het plan en dat Britse rechters het land Rwanda voortaan moeten behandelen als een veilige bestemming.

Migranten die arriveren in Rwanda, komen terecht in het Hope Hostel. Zo ziet dat eruit:

Veel kritiek

Er is veel te doen om het Rwanda-plan van de Britten. Critici zeggen dat de nieuwe wet onmenselijk is. Ze wijzen onder meer op de mensenrechtensituatie in Rwanda zelf en op het risico dat asielzoekers worden teruggestuurd naar landen waar ze gevaar lopen.

Het Britse Hooggerechtshof en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens besloten eerder dat het plan in strijd is met de mensenrechten van migranten. Desondanks zegt de Britse premier Rishi Sunak dat hij binnen tien tot twaalf weken asielzoekers op het vliegtuig naar Rwanda zet.

Moet Nederland het Britse voorbeeld volgen?

Andere Europese landen kijken met belangstelling naar de nieuwe wet van de Britten. Nederlandse politici hebben al laten weten dat ze interesse hebben in een soortgelijk plan. Ook de Duitsers en Italianen hebben belangstelling om asielprocedures in een ander land te laten plaatsvinden. Moet Nederland zich aansluiten bij de Britten en migranten zonder kans op asiel ook naar Rwanda sturen?

Tweede Kamerlid Joost Eerdmans (JA21) zegt in Dit is de Dag (EO) dat hij het plan van de Britten ook een goede optie vindt voor Nederland. Hij zou alleen niet direct voor Rwanda kiezen, maar er zijn volgens de fractievoorzitter wel andere landen in Afrika waar een goede deal mee te sluiten valt.

Joost EerdmansTweede Kamerlid JA21

"Je mag geen vluchteling terugsturen naar onveilig gebied. Dat zal een rechter nooit toestaan. Dus je moet zoeken naar een land, wat mij betreft in Afrika, dat de Nederlandse standaard kan leveren. En dan gaat het over de totale asielprocedure. Ik heb wel eens Zambia genoemd, een land dat er aanzienlijk stabieler voor staat dan Rwanda. Het gaat erom dat je afspraken maakt met een land dat de asielprocedure overneemt. Dan zou je enorme winst kunnen boeken. Voor de asielzoeker, die niet meer langs zoveel landen hoeft te reizen om in Nederland of Engeland terecht te komen. En je hebt niet meer de druk op je asielketen."

0

0

0

Leo Lucassen, hoogleraar migratiegeschiedenis aan de Universiteit Leiden, gelooft niet dat het plan van de Britten gaat helpen. Hij verwacht dat vluchtelingen zich er niet door laten afschrikken en gewoon blijven proberen om het Verenigd Koninkrijk te bereiken.

Leo LucassenHoogleraar migratiegeschiedenis aan de Universiteit Leiden

"Het plan is wreed, kostbaar en ineffectief. Aan vluchtelingen die nu in Noord-Frankrijk zitten is gevraagd of ze de overtocht naar Engeland nog gaan wagen, als ze weten dat ze op het vliegtuig naar Rwanda gezet kunnen worden. Iedereen zegt 'ja'. Vergeet niet dat veel van die mensen al familieleden of kennissen hebben in Engeland."

0

0

0

Lucassen vindt daarnaast dat het plan niet in lijn is met het vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties, dat bepaalt dat asielzoekers niet mogen worden teruggestuurd naar een land waar ze gevaar lopen. Lucassen verwacht dat de Europese rechter het nooit zal goedkeuren. In plaats van de asielzoekers naar Afrika te sturen, zouden we in Nederland de integratie moeten verbeteren, vindt hij.

Leo LucassenHoogleraar migratiegeschiedenis aan de Universiteit Leiden

"Handhaaf het huidige systeem, maar zorg ervoor dat je de integratie van asielzoekers in Nederland veel beter regelt. Dan vinden deze mensen veel sneller hun eigen weg, zijn ze vluchteling-af en onderdeel van onze samenleving."

0

0

0

Jan van de Beek deed onderzoek naar de economische effecten van immigratie. Hij ziet ook dat het plan van de Britten nu nog geen kans heeft bij een Europese rechter. Maar daar is volgens Van de Beek wel een oplossing voor te bedenken, zegt hij aan tafel bij Op1 (EO).

Jan van de BeekOnderzoeker

"Verdragen zijn door mensen gemaakt. Het zijn gewoon woorden op papier. In het Vluchtelingenverdrag zit artikel 44, het opzegartikel. Dat kost een jaar, maar dan heb je het opgezegd. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens kan je ook opzeggen. Ik denk ook dat het moreel juist is om dat te doen. De Middellandse Zee is inmiddels een massagraf geworden. Er zijn tienduizenden mensen verdronken, doordat we mensen aantrekken die we eigenlijk niet willen hebben. Dat is amoreel."

0

0

0

Hoogleraar migratiegeschiedenis Marlou Schrover vindt het opzeggen van verdragen een erg onverstandig plan. Zij zegt dat dit alleen kan door uit de Europese Unie te gaan, tenzij de hele EU gaat schuiven. Maar dan moet er volgens Schrover nog heel wat water door de Rijn stromen. Bovenal moeten we de mensenrechtenverdragen juist koesteren, zegt ze.

Marlou SchroverHoogleraar migratiegeschiedenis

"Als wij in een oorlogssituatie belanden, zijn we heel blij met het Vluchtelingenverdrag en de mogelijkheid om ergens anders asiel aan te vragen."

0

0

0

Luister onze podcast

Ben je benieuwd naar het hele gesprek in Dit is de Dag (EO)? Luister hieronder naar de podcast, waarin presentator Joram Kaat in gesprek gaat met Leo Lucassen (hoogleraar migratiegeschiedenis) en Joost Eerdmans (Tweede Kamerlid JA21).

Bekijk de uitzending

En wil je het hele fragment van de discussie aan tafel bij Op1 (EO) zien? Kijk dan hieronder naar het gesprek dat presentatoren Tijs van den Brink en Margje Fikse voerden met onderzoeker Jan van de Beek en hoogleraar migratiegeschiedenis Marlou Schrover (vanaf minuut 16.54).

• Oplopende spanningen in christelijk Oldebroek door komst azc: heeft naastenliefde een grens?

  Oplopende spanningen in christelijk Oldebroek door komst azc: heeft naastenliefde een grens?

• Waarom zoveel Nederlanders op de PVV stemmen: 'Het gaat niet goed met ons landje'

  Waarom zoveel Nederlanders op de PVV stemmen: 'Het gaat niet goed met ons landje'

Antwoord kennisvraag: Kigali is de hoofdstad en met ongeveer 1,8 miljoen inwoners ook de grootste stad van Rwanda.