Inloggen bij

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Zijn Nederlandse politici omgekocht met Russisch geld?.
© ANP

Zijn Nederlandse politici omgekocht met Russisch geld?

3 april 2024 · 16:00| Leestijd: 4 min

Update: 9 augustus 2024 · 15:50

In dit artikel aan het woord

Pieter Cobelens
Pieter CobelensVoormalig directeur MIVD
"Waarom heb je inlichtingendiensten die met geheimen werken? Niet om die voortdurend met de pers te delen."
Tommy Wieringa
Tommy WieringaCollectief Protect Oekraïne
"Iemand die zich door het Kremlin laat betalen dient duidelijk niet het Nederlandse belang, maar het Russische."
Willemijn Aerdts
Willemijn AerdtsEerste Kamerlid (D66)
"We weten hoe Russen met mensen omgaan. Er staat altijd opeens een raam open en dan zijn er mensen verdwenen."
Thomas van Groningen
Thomas van GroningenPolitiek verslaggever
"Het is een beetje als Wie is de Mol? en in dit geval weten we niet of er überhaupt wel een mol is."

In het kort

Zijn Nederlandse politici omgekocht met Russisch geld? En zo ja, moeten die namen bekend worden voor iedereen of valt deze informatie onder staatsveiligheid? De Tweede Kamer wil heel graag antwoorden op deze vragen. Een gesprek daarover hoor je in Dit is de Dag (EO) en aan tafel bij Op1 (EO).

Wat denk jij?

Kan jij echt nieuws onderscheiden van nepnieuws?

Dit is de situatie

Omkoping in Nederland?

Als je leest over omkoping denk je misschien niet snel aan de Nederlandse politiek. En dat is terecht, want Nederland is een land waar over het algemeen weinig sprake is van omkoping en corruptie. Volgens de organisatie Transparency International zijn Somalië, Zuid-Sudan, Noord-Korea, Syrië, Jemen, Sudan en Libië de meest corrupte landen. Denemarken is het land met de minste corruptie en Nederland doet het met de achtste plaats ook best goed.

Toch zijn er nu aanwijzingen dat Nederlandse politici zich hebben laten omkopen door Rusland. De Tsjechische inlichtingendienst waarschuwde vorige maand voor Russische inmenging in de Europese politiek. Daarbij noemde het geen landen, maar volgens Tsjechische media speelt dit onder meer in Nederland. Het kabinet liet maandag weten daar verder geen mededelingen over te kunnen doen.

Wat heeft Rusland precies gedaan?

Tsjechië zegt een Russisch netwerk te hebben ontmanteld dat nepnieuws verspreidt. De website Voice of Europe speelde daarin een belangrijke rol. Politici uit verschillende landen, waaronder Nederland, zouden zijn benaderd en in sommige gevallen Russisch geld hebben gekregen om richting de Europese verkiezingen het bestaansrecht van Oekraïne in twijfel te trekken.

Rusland probeert dus met nepnieuws en propaganda invloed uit te oefenen op het Oekraïne-beleid van Westerse landen en de EU.

Om welke politici gaat het?

De Tweede Kamer neemt geen genoegen met de antwoorden van Hugo de Jonge. De Kamerleden willen zo snel mogelijk weten of en zo ja, welke Nederlandse politici zich hebben laten omkopen door Rusland. Zolang dat niet duidelijk is, blijven politieke partijen elkaar verdenken. Ook richting de Europese verkiezingen in juni is dat niet de bedoeling, vinden de Kamerleden.

Maar zeggen wie zich liet omkopen, of alleen al zeggen dat er geen naam bekend is? Dat kan niet zomaar, vindt demissionair minister Hugo de Jonge. Het zegt dat het gaat om informatie van geheime diensten en die bepalen zelf wat zij bekendmaken.

Welke Nederlandse partij was het?

Het is nog niet zeker of een Nederlandse politieke partij zich echt heeft laten omkopen door Rusland. Daar is geen bewijs voor. Politici van Forum voor Democratie komen wel regelmatig aan het woord op de website Voice of Europe en de partij van Thierry Baudet steunt Rusland in de oorlog met Oekraïne.

Toen Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) vroeg naar de jaarcijfers van een stichting die Baudet oprichtte, zei de Forum-leider dat hij Klaver 'op zijn bek zou slaan' als hij die vraag nog eens zou stellen. Daarvoor bood Baudet later zijn excuses aan. Tot onvrede van veel politici bleef Thierry Baudet weg bij het Kamerdebat over de Russische omkoping.

Wat denk jij?

Quizvraag: Hoeveel is 1 Russische Roebel ongeveer waard?

Het antwoord vind je onderaan het artikel.

Dit is de discussie

Is een Nederlandse politicus omgekocht door Rusland of niet?

Hoe zit het nou met Nederlandse politici die mogelijk worden omgekocht door Rusland? Is dit echt aan de hand? En moeten de namen dan openbaar gemaakt worden of niet?

Pieter Cobelens was tussen 2006 en 2011 directeur van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Hij zegt in Dit is de Dag (EO) dat hij wel begrijpt dat het kabinet de namen niet openbaar maakt.

Pieter Cobelens
Pieter CobelensVoormalig directeur MIVD

"Als omkoping het geval is geweest, dan moeten er mensen aan de schandpaal. Maar dat is aan de veiligheidsdiensten, samen met de regering. Er is een speciale commissie waar informatie wordt gedeeld en daar hoort die informatie thuis. Op het moment dat die informatie openbaar gemaakt wordt, dan was het ook direct de laatste keer dat veiligheidsdiensten informatie gedeeld hebben met die commissie."

"Het is dus verstandig dat de regering er heel voorzichtig mee omgaat. Er worden echt wel maatregelen genomen als er voldoende feiten boven water komen. Sterker nog, ik ben ervan overtuigd dat die feiten dan ook gedeeld worden met het Openbaar Ministerie en dan wordt het vanzelf openbaar."

Schrijver Tommy Wieringa is verbonden aan het collectief Protect Oekraïne, dat met hulpkonvooien naar het oorlogsgebied rijdt. Als het aan hem ligt wordt zo snel mogelijk openbaar gemaakt hoe de vork in de steel zit.

Tommy Wieringa
Tommy WieringaCollectief Protect Oekraïne

"Het lijkt me heel goed om te weten wie in de Tweede Kamer een vijfde colonne vormt. Iemand die zich door het Kremlin laat betalen dient duidelijk niet het Nederlandse belang, maar het Russische. We zijn er nogal bij gebaat om te weten wie dat zijn. Onmiddellijk openbaar maken. Je krijgt nu ook de onaangename situatie dat je gaat speculeren wie het zijn. De pijlen wijzen sterk in de richting van Forum voor Democratie. Maar als die partij het niet is, dan is dat onterecht."

Volgens Cobelens moeten de inlichtingendiensten niet voor de voeten gelopen worden.

Pieter Cobelens
Pieter CobelensVoormalig directeur MIVD

"Waarom heb je inlichtingendiensten die met geheimen werken? Niet om die voortdurend met de pers te delen en een nieuwe scoop te hebben. Ik ben blij dat dit niet in de openbaarheid komt. Daar hebben we een regering voor en goede diensten. Als ze schuldig zijn, wordt het vanzelf openbaar."

Willemijn Aerdts, Eerste Kamerlid (D66) en expert op het gebied van inlichtingen- en veiligheidsdiensten, zegt in Op1 (EO) dat het kabinet mogelijk niets mag zeggen over de situatie, omdat de Tsjechen dat niet willen.

Willemijn Aerdts
Willemijn AerdtsEerste Kamerlid (D66)

"Het heeft vaak met bronbescherming te maken. De Tsjechen hebben die informatie gekregen en misschien zijn er maar een paar mensen die dat vanuit Rusland aan ze gelekt kunnen hebben. We weten hoe Russen met mensen omgaan. Er staat altijd opeens een raam open en dan zijn er mensen verdwenen. Dat kan een van de redenen zijn dat Tsjechië de informatie niet wil delen."

Politiek verslaggever Thomas van Groningen vergelijkt de hele situatie met een ingewikkelde variant van het tv-programma Wie is de Mol?.

Thomas van Groningen
Thomas van GroningenPolitiek verslaggever

"Ik vind Wie is de Mol? ook altijd een heel onbevredigend programma. Je kán gewoon niet weten wie de mol is, je moet gokken. Dat is hierbij ook zo. Sterker nog, in dit geval weten we niet of er überhaupt wel een mol is. En dan komt hierbij ook nog eens geen moment in het Vondelpark dat er ineens een deur opengaat en dat een politicus zegt: ik was het."

Dit is het debat

Luister onze podcast

Ben je benieuwd naar het hele gesprek in Dit is de Dag (EO)? Luister hieronder naar de podcast, waarin presentator Joram Kaat het onderwerp bespreekt met voormalig MIVD-directeur Pieter Cobelens en schrijver Tommy Wieringa.

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Bekijk onze uitzending

Of bekijk de aflevering van Op1 (EO), vanaf minuut 5.04. Daarin gaan presentatoren Tijs van den Brink en Margje Fikse in gesprek met politiek verslaggever Thomas van Groningen en Willemijn Aerdts over Russische inmenging in de politiek.

Dit maakten we ook

Praat mee

Denk jij dat Nederlandse politici zich hebben laten omkopen door Rusland?

Inloggen bij

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Antwoord quizvraag: 1 Russische Roebel is op dit moment ongeveer €0,01 waard, oftewel 1 eurocent.

Dit is de dagDit is de dag

Dit artikel hoort bij het programma

Dit is de dag

  • Hier & Nu

Deel dit artikel:

Meest gelezen

Lees ook

Neem een koekje.

Jammer! Door je cookie-instellingen kan je dit deel van de site niet zien. Als je meer cookies accepteert, kan je dit deel wel zien.

Toestemmingen aanpassen