Ozempic in het basispakket? 'Gaat te ver: het is jouw keuze om ongezond en veel te eten'

vandaag · 06:00| Leestijd:4 min

Update: vandaag · 06:00

Geschreven doorIlse Kwint

In dit artikel aan het woord

Liesbeth van RossumArts en obesitasexpert

"Ik ben er voorstander van dat onder bepaalde voorwaarden Ozempic in het basispakket komt."

Xander KoolmanGezondheidseconoom

"In Amerika heeft één op acht mensen Ozempic gebruikt. Als we dit vertalen naar Nederland gaat het over heel veel geld."

Sjuul ParadijsErvaringsdeskundige

"Ik vind het veel te ver gaan dat iedereen zou moeten meebetalen aan Ozempic."

In het kort

Wat zou het lekker zijn: een prikje per week waarmee kilo’s verdwijnen alsof het niets is. Geen eindeloze diëten en geen strenge sportschema’s: dat is het vooruitzicht dat medicijnen zoals Ozempic bieden. Maar moet dit medicijn ook in het basispakket? En moet iedereen daar dan aan meebetalen?

Samenvatting van DIT artikel

Bijna 90% van de Nederlanders wil dat afslankmedicatie zoals Ozempic wordt vergoed vanuit het basispakket. Voorstanders vinden het een noodzakelijke aanvulling op de behandeling van obesitas, een ziekte met diepe medische en sociale wortels. Liesbeth van Rossum, arts en obesitasexpert, zegt in Dit is de dag (EO) eens te zijn met het feit dat afslankmedicatie in het basispakket moet. Ervaringsdeskundige Sjuul Paradijs stelt dat eigen verantwoordelijkheid vooral een rol moet spelen.

Wat denk jij?

Vind jij dat Ozempic in het basispakket moet?

JaNeeIk heb er geen mening over

Dit is de situatie

Moet Ozempic in het basispakket?

Uit een nieuwe peiling van Ipsos-I&O blijkt dat bijna 90% van de Nederlanders wil dat afslankmiddelen zoals Ozempic worden vergoed vanuit het basispakket. De belofte is verleidelijk: minder obesitas, minder ziektes, minder zorgkosten. Toch adviseerde het Zorginstituut vorig jaar om het middel (nog) niet te vergoeden, uit angst voor een stormloop en torenhoge uitgaven.

Ozempic en vergelijkbare middelen zijn effectief bij het bestrijden van ernstig overgewicht, maar de kosten kunnen fors oplopen. Gemiddeld kost het nu zo’n 200 euro per maand per gebruiker. Als straks miljoenen mensen het middel willen gebruiken, kan dat de zorgbegroting flink onder druk zetten. Tegelijkertijd zijn de totale maatschappelijke kosten van obesitas nu al torenhoog: naar schatting zo’n 79 miljard euro per jaar (inclusief werkuitval en welzijn).

Is overgewicht een groot probleem in Nederland?

In Nederland kampen zo’n 7 miljoen mensen met overgewicht, waarvan ongeveer 1 miljoen mensen ernstig overgewicht (obesitas) hebben. Dat komt neer op 14 procent van de bevolking. De maatschappelijke impact is groot: overgewicht verhoogt het risico op aandoeningen zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Deze ziektes zijn wel genormaliseerd om te behandelen volgens arts Liesbeth van Rossum: "We vinden het totaal normaal om hoge bloeddruk, diabetes, te behandelen. Terwijl de oorzaak obesitas is, dat behandelen we dan niet", zegt ze in Dit is de Dag (EO). De jaarlijkse zorgkosten voor de samenleving worden geschat op zo’n 6 miljard euro, onder meer door hogere zorguitgaven en verminderde arbeidsproductiviteit.

Hoeveel kost het per persoon?

Als het medicijn daadwerkelijk in het basispakket zou komen, hangt de totale kostprijs af van hoeveel mensen het gebruiken. Stel dat 1 miljoen mensen het middel krijgen, tegen een prijs van gemiddeld €2.400 per jaar, dan kost dat de samenleving zo’n 2,4 miljard euro jaarlijks. Omgerekend is dat ruim € 135,- per inwoner per jaar, ofwel iets meer dan € 11,- per maand. Die extra kosten zouden dan via de zorgpremie of belastingen door iedereen gedragen moeten worden. Gezondheidseconoom Xander Koolman nuanceert in Dit is de Dag (EO) wel dat prijzen kunnen dalen bij opname in het basispakket: "We zien in België de prijzen al verder zakken en er is reden om aan te nemen dat als de overheid gaat onderhandelen, dat het bedrag nog een heel eind verder zal zakken."

Dit is de discussie

Hoe zorgen we voor minder obesitas in de samenleving?

Liesbeth van Rossum, arts en obesitasexpert, zegt in Dit is de Dag (EO) dat ze voorstander is van het feit dat Ozempic in het basispakket moet komen. Wél onder bepaalde voorwaarden en dus niet iedereen die een kilootje teveel weegt kan het dan gebruiken:

Liesbeth van Rossum

Arts en obesitasexpert

"Ik ben er voorstander van dat onder bepaalde voorwaarden Ozempic in het basispakket komt. Dit is als je echt te veel vetmassa hebt en als er bijvoorbeeld bijkomende aandoeningen zijn. Dan is er, als aanvulling op leefstijl, obesitasmedicatie."

Ervaringsdeskundige Sjuul Paradijs vindt dat niet iedereen mee zou moeten betalen aan afslankmiddelen en dus hoeft het niet in het basispakket volgens hem:

Sjuul Paradijs

Ervaringsdeskundige

"Ik vind het veel te ver gaan dat iedereen zou moeten meebetalen aan Ozempic. Er zijn ook andere noden in de zorg zoals standaardzorg, de fysiotherapie. Dus we moeten zorgvuldig omgaan met het geld. Daarnaast speelt je eigen verantwoordelijkheid ook mee."

Gezondheidseconoom Xander Koolman benadrukt dat het over grote bedragen gaat als veel mensen in Nederland het middel gaan gebruiken:

Xander Koolman

Gezondheidseconoom

"In Amerika heeft één op acht mensen Ozempic gebruikt op enig moment. Als we dit aantal in Nederland gaan halen dan gaat het over heel veel geld."

Volgens Van Rossum zou het een oplossing zijn als we obesitas beter gaan behandelen, maar ook beter gaan kijken hoe we gaan voorkomen dat mensen obese worden:

Liesbeth van Rossum

Arts en obesitasexpert

"Obesitas, hartinfarcten, noem maar op, zijn ziekten die obesitasgerelateerd zijn. Die behandelen we nu. We vinden het totaal normaal om hoge bloeddruk, diabetes, allemaal te behandelen. Terwijl de oorzaak obesitas is, dat behandelen we dan niet. Ja, en ik denk dat we veel eerder moeten behandelen en niet pas als al die ziekten ontstaan. En ik denk dat we als Nederland ook aan de preventieve kant iets moeten doen."

Paradijs vindt dat de verantwoordelijkheid bij mensen zelf ligt:

Sjuul Paradijs

Ervaringsdeskundige

"Ik weet dat dat heel erg nodig is om je gedrag aan te passen. Ik had geen discipline. Ik deed eigenlijk alleen maar aan werken, eten, et cetera. Maar discipline moet je leren, want het kan niet zo zijn dat je die verantwoordelijkheid afschuift op de overheid of op de collectiviteit. Het is ook jouw keuze om ongezond en veel te eten. En op een gegeven moment transformeert dat misschien in obesitas. Maar dan nog blijft het een eigen verantwoordelijkheid."

Koolman beredeneert het vanuit verschillende perspectieven. Één van die perspectieven is het feit dat obesitas de 'schuld' van de samenleving is:

Xander Koolman

Gezondheidseconoom

"Je zou kunnen zeggen: De samenleving heeft een bepaalde verantwoordelijkheid. En die leidt dan ook tot een bepaald percentage overgewicht. Als wij niet in staat zijn om een samenleving te creëren die gezond is voor onze burgers, dan is het toch wel de vraag of we dan ook de ruimte moeten bieden om die mensen te ondersteunen."