Inloggen bij

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Een pedofiel als buurman? 7 op de 10 Nederlanders moet er niet aan denken

26 februari 2024 · 14:38| Leestijd: 14 min

Update: 9 augustus 2024 · 15:53

In dit artikel aan het woord

Gabriël
GabriëlPedofiel
"Heel deprimerend om achter mijn gevoelens te komen. Je wordt verliefd en het is meteen een soort begrafenis."
Erik van Beek
Erik van BeekSeksuoloog
"Als een pedofiel aan mij vraagt of hij van zijn gevoelens af kan komen? Dan moet ik hem teleurstellen."
Marc Verheij
Marc VerheijBehandelaar Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag
"Ik spreek regelmatig met pedofielen die zeggen dat ze zichzelf echt als een monster zien."
Joost Eerdmans
Joost EerdmansFractievoorzitter JA21
"Het is heel goed dat dit onderwerp uit de taboesfeer komt en dat we erover kunnen praten."
Barbara
BarbaraMoeder van pedofiel
"Hij zei dat hij me iets ging vertellen en dat ik niet meer van hem zou houden."

In het kort

Een pedofiel bij jou in de straat? Liever niet, is misschien je eerste reactie. Aan de andere kant: lang niet alle pedofielen doen iets met hun gevoelens, en wie niets verkeerd doet moet wel ergens kunnen wonen, toch? In Dit is de Kwestie (EO) gaat het over de vraag hoe we als samenleving omgaan met pedofilie.

Wat denk jij?

Stelling: 'Mensen hebben het recht om het te weten als een veroordeelde pedoseksueel in de straat komt wonen'

Journalistieke verantwoording: Waarom maakt Dit is de Kwestie een uitzending over pedofilie?

Journalistieke verantwoording – Dit is de Kwestie 

Waarom maakt Dit is de Kwestie een uitzending over pedofilie?
Er zijn meer mensen met pedofiele gevoelens (seksuele gevoelens voor minderjarigen) die hulp zoeken merkt De Waag, het grootste centrum voor ambulante forensische geestelijke gezondheidszorg in Nederland. Ook Stop it Now krijgt steeds meer hulpvragen van mensen die zich zorgen maken over hun gedrag en/of gevoelens richting minderjarigen. Daarnaast blijkt uit onderzoek van DIT dat 7 op de 10 Nederlanders geen pedofiel als buurman zou willen. In deze uitzending van Dit is de Kwestie onderzoeken we de gevolgen.
 
Waarom maakt de EO deze uitzending?
Het overgrote deel van de pedofielen zal nooit overgaan tot een strafbaar feit stellen wetenschappers. Sterker nog: deze groep mensen kiest er bewust voor om nooit iets met hun gevoel te doen. Toch voelen zij zich niet veilig in Nederland om openlijk voor hun gevoelens uit te komen. Dit kan er juist voor zorgen, dat mensen uiteindelijk wel de stap naar strafbare feiten zetten of zelfmoord plegen.

Als EO geloven we in échte gesprekken. Een echt gesprek begint met luisteren, naar de ander, en jezelf. Presentator Joram Kaat voert een open gesprek met mensen op straat, deskundigen, maar ook met pedofielen en hun familie. Met deze uitzending wordt er geprobeerd om meer kennis en inzicht te geven over deze groep mensen.

Wat is de aanleiding voor deze uitzending?
10 jaar geleden ontstond er enorme ophef in Amersfoort. Pedoseksueel Sytze van de V. bleek boven een kinderdagverblijf te wonen in wijk Soesterkwartier. Het leidde in 2014 tot grote onrust in de wijk en protesten bij de woning van Van der V. Hoe denkt de maatschappij 10 jaar later over pedofilie?

Waarom laten we pedofielen anoniem aan het woord? 
De redactie van Dit is de Kwestie hanteert in deze uitzending de journalistieke leidraad van de Raad voor de Journalistiek in het redactionele proces. Het uitgangspunt van de redactie is dat bronnen in beginsel worden vermeld, tenzij een verhaal niet verteld kan worden zonder anonimiteit.

Zowel Cody als Gabriël zijn in deze aflevering anoniem. Beide mannen zijn bang voor pedojagers die achter hen aankomen en willen daarom alleen anoniem hun verhaal vertellen uit angst voor geweld. Cody en Gabiel zijn niet de echte namen van deze mannen. De identiteit van beiden is echter wel bekend bij de eindredactie.

De redactie van Dit is de Kwestie beschermt in dit geval de identiteit van de bronnen aan wie zij vertrouwelijkheid hebben toegezegd, en hanteren daarmee de journalistieke code van de NPO.
 
Waarom is er ook een familielid anoniem aan het woord? 
Niet alleen mannen met pedofilie gevoelens hebben te maken met een worsteling. Vaak zijn slechts een paar familieleden op de hoogte. Wat doet het met je als moeder als je kind een pedofiel is? Die vraag is nog niet eerder gesteld op de Nederlandse televisie. Dat is de reden waarom ook Barbara, de moeder van Cody, aan het woord komt. Ook zij wil graag anoniem blijven omdat via haar identiteit ook die van haar zoon te achterhalen is. Uit angst voor geweld tegen Cody heeft ook Barbara besloten anoniem te blijven.

Hoe weten we zeker dat deze pedofielen nooit de verkeerde kant op zijn gegaan?
“De meeste mannen met pedofiele gevoelens gaan niet over tot misbruik van kinderen,” vertelt psycholoog Marc Verheij. Hij werkt voor De Waag, het grootste centrum voor ambulante forensische geestelijke gezondheidszorg in Nederland. Ook Cody en Gabriel kiezen er beiden voor om niets met hun pedofiele gevoelens, dus hun seksuele voorkeur voor kinderen, te doen. Beiden zijn nooit veroordeeld en hebben ook nooit voor de rechter gestaan. In Nederland ben je pas schuldig als dat bewezen is geacht door de rechter.

Is deze uitzending niet juist een trigger voor pedofielen? 
Deze aflevering van Dit is de Kwestie is bekeken door een team van deskundigen van de Waag om antwoord te geven op deze vraag. “Er rust een enorm taboe op dit onderwerp waardoor mensen met pedofiele gevoelens hier niet over kunnen praten. Met alle gevolgen van dien zoals depressie en isolement. Het onderwerp in alle openheid bespreken zoals in deze aflevering voorkomt juist misbruik van kinderen,” aldus Sandra Eigeman, woordvoerder van de Waag.

Waarom zitten er geen slachtoffers van seksueel misbruik in de uitzending?
De redactie heeft besloten om in deze uitzending geen misbruikslachtoffers aan het woord te laten. Dit is een bewuste redactionele afweging omdat we ons in deze uitzending focussen op mannen met pedofiele gevoelens die bewust niet over gaan tot het misbruiken van kinderen. Misbruikverhalen zijn uiteraard zeer schrijnend, maar zijn in dit geval niet van toepassing omdat deze mannen bewust niets met hun pedofiele gevoelens doen en dus niet over zijn gegaan tot seksueel misbruik.
 
Waar kan ik terecht met vragen over pedofilie of misbruik naar aanleiding van deze uitzending?
Slachtoffers van Seksueel misbruik kunnen terecht bij slachtofferhulp Nederland: https://www.slachtofferhulp.nl/
Heeft u vragen over pedofilie? Of zoekt u zelf hulp? Dan kunt u terecht bij de Waag: www.dewaagnederland.nl of 030 - 272 06 85

Dit is de situatie

Tussen de 1% en 3% van de mannen heeft pedofiele gevoelens

Tussen de 1% en 3% van de mannen worstelt met pedofiele gevoelens. Onderzoek van de Universiteit van Ottawa laat dat zien. Dat betekent dat het in Nederland gaat om tussen de 80.000 en 240.000 mannen die seksuele aantrekkingskracht voelen tot kinderen jonger dan 16 jaar.

Als je de definitie van pedofiel letterlijk bekijkt, dan kom je op een wat lager getal uit. Je ziet dan namelijk dat het gaat om aantrekkingskracht tot 'pre-puberale' kinderen, van basisschoolleeftijd dus. In dat geval hebben tussen de 0,5% en 1% van de mannen écht pedofiele gevoelens, oftewel: 40.000 tot 80.000 Nederlandse mannen. Zijn er dan helemaal geen pedofiele vrouwen? Jawel, maar niet veel: naar schatting voelen 0,03% van de vrouwen zich aangetrokken tot kinderen.

Misschien zie je in nieuwsberichten de woorden pedofiel en pedoseksueel door elkaar gebruikt worden. Het is belangrijk om te weten dat die twee woorden een verschillende betekenis hebben:

Wat is het verschil tussen een pedofiel en een pedoseksueel?

Een pedofiel is een volwassene die zich seksueel aangetrokken voelt tot kinderen die nog geen secundaire geslachtskenmerken vertonen, zoals verlaging van de stem, haargroei en borstontwikkeling. Dit gaat meestal over kinderen onder de 13 jaar. Sommige pedofielen voelen zich alleen aangetrokken tot kinderen, terwijl anderen zich aangetrokken voelen tot zowel volwassenen als kinderen.
 
Pedoseksualiteit is iets anders. Een pedoseksueel heeft dezelfde gevoelens, maar handelt hier ook op met seksueel kindermisbruik.  

Pedofilie als seksuele voorkeur is dus niet strafbaar, het plegen van pedoseksuele handelingen met kinderen/minderjarigen wel.

Ook pedofielen en pedoseksuelen moeten ergens wonen

Iemand met een seksuele voorkeur voor kinderen is dus niet strafbaar, als hij daar verder niets mee doet. Diegene heeft in ons land dezelfde rechten als iedere andere onschuldige Nederlander. Dat geldt ook voor veroordeelde pedoseksuelen (mensen die schuldig bevonden zijn aan het seksueel misbruiken van kinderen) die hun straf hebben uitgezeten. Als hun straf erop zit kunnen ze terugkeren in de maatschappij. Daarbij hoort ook het recht om ergens te wonen.

In de praktijk levert dat wel eens problemen op. Je kent misschien nog wel het verhaal van zwemleraar Benno L. Hij werd in 2011 veroordeeld voor ontucht met minderjarigen. Toen hij enkele jaren later in Leiden kwam wonen, zorgde dat voor flink wat ophef. Ook pedoseksueel Sytze van der V. kreeg te maken met demonstraties en opstootjes, toen hij na zijn vrijlating in Amersfoort neerstreek. Dat hij boven een kinderopvang ging wonen, zette nog eens extra kwaad bloed bij bewoners.

In Bunschoten werd tien jaar geleden de woning van een man beklad met het woord 'pedo'. In de straat werden brieven verspreid met een waarschuwing tegen de bewoner van het pand, die kort daarna zou terugkeren in de woning na een gevangenisstraf van twee jaar voor het seksueel misbruik van drie jonge familieleden uit Bunschoten.

Dit vindt Nederland

'Een pedofiel als buurman? Nee, dank je'

Uit onderzoek van DIT (EO) blijkt dat ongeveer zeven op de tien Nederlanders niet bij een pedofiel in de straat wil wonen, terwijl 16% er juist geen moeite mee zou hebben. Met name jongeren in de leeftijd van 18 tot 30 jaar zitten niet te wachten op een pedofiel als buurman, ouderen zijn er minder vaak principieel op tegen.

Vrouwen (73%) zijn iets vaker tegenstander van een pedofiel in de straat dan mannen (68%). Driekwart van de ondervraagden vindt dat zij het recht hebben om geïnformeerd te worden als een veroordeelde pedoseksueel (dus iemand die schuldig is bevonden aan seksueel kindermisbruik) bij hen in de straat komt wonen.

Veel mensen zijn ook van mening dat veroordeelde pedoseksuelen, na het uitzitten van hun straf, nog altijd de consequenties zouden moeten voelen van hun daden. Zo vindt 58% dat een veroordeelde pedoseksueel nooit meer binnen een kilometer van een school of dagopvang zou mogen wonen. Ongeveer de helft van de ondervraagden meent dat een levenslang contactverbod met minderjarigen op z’n plaats in.

Een kwart van de Nederlanders wil nog verder gaan en is voorstander van chemische castratie voor veroordeelde pedoseksuelen, waarbij een medicijn de productie van testosteron blokkeert. In landen als Polen, Oekraïne en Rusland wordt deze straf daadwerkelijk opgelegd. Ook is een klein deel voorstander van andere ‘levenslange’ straffen, zoals het verliezen van het recht op een uitkering (10%) en het ontnemen van het stemrecht bij verkiezingen (7%).

Waar een deel van de Nederlanders pedofielen dus wil uitsluiten, is er ook een deel dat daar anders over denkt. De helft van de Nederlanders vindt dat pedofielen die geen strafbare feiten plegen, geen probleem zijn voor de samenleving. Hoogopgeleiden (57%) delen deze mening vaker dan laagopgeleiden (43%) en mannen (54%) vaker dan vrouwen (43%). Eveneens de helft van de ondervraagden vindt dat pedofielen niet moeten worden uitgesloten en gedemoniseerd, zodat de drempel om hulp te zoeken lager wordt voor hen.

Over het onderzoek

DIT, het journalistieke platform van de EO, onderzocht samen met DataIM hoe Nederlanders denken over pedofilie. Deelnemers zijn NL-representatief geworven en weging heeft achteraf plaatsgevonden. Resultaten zijn gewogen naar geslacht, opleiding en leeftijd via de MOA/CBS Gouden Standaard. Aan het onderzoek deden 1549 mensen mee.

Dit is de discussie

Hoe gaan we als samenleving om met pedofielen en pedoseksuelen?

Het onderwerp pedofilie ligt ontzettend gevoelig in de maatschappij. Bij het horen van het woord alleen al, gaan bij veel mensen de nekharen overeind staan. En een pedofiel of pedoseksueel als buurman? Daar moeten we dus al helemaal niet aan denken. Toch is het belangrijk om ons af te vragen hoe we als samenleving met pedofielen en pedoseksuelen omgaan.

Daarom gaan we ook het gesprek aan met pedofielen. Eén van hen is Gabriël*. Hij ging door een verschrikkelijke periode toen hij erachter kwam dat hij valt op meisjes tussen de 10 en 14 jaar. In Dit is de Kwestie (EO) legt Gabriël uit hoe hij tot die ontdekking kwam toen hij zelf een jaar of 16 was.

Gabriël
GabriëlPedofiel

"In de zomervakantie ging ik naar een kamp toe en daar werd ik heel erg verliefd op een meisje van 12. Ik denk dat ik toen ook voor het eerst echt serieus verliefd was op iemand. Toen wist ik het wel zeker: dit is pedofilie. Dit is mijn seksualiteit, mijn geaardheid. Dat was wel behoorlijk deprimerend. Ik begreep ook wel dat ik er niets mee kon. Je wordt verliefd en het is meteen een soort begrafenis. Daar komt het een beetje op neer. Het is ook soort afscheid van je seksualiteit."

Erik van Beek is seksuoloog en mensen kunnen met allerlei vragen op het gebied van seksualiteit bij hem terecht. In zijn praktijk behandelde Van Beek de afgelopen tien jaar meer dan dertig pedofielen. Hij is het met Gabriël eens dat pedofilie een geaardheid is.

Erik van Beek
Erik van BeekSeksuoloog

"Die gevoelens komen op aan het begin van de puberteit en die blijven over het algemeen de rest van je leven. Dus als iemand met pedofiele gevoelens aan mij vraagt of hij er vanaf kan komen, moet ik hem teleurstellen. Je komt er niet vanaf."

Iemand die ook regelmatig met pedofielen werkt is Marc Verheij, behandelaar Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag bij ggz-instelling De Waag in Utrecht. In De Waag bieden ze gespecialiseerde zorg voor mensen met dreigend grensoverschrijdend of strafbaar gedrag. Er worden ook pedofielen behandeld die worstelen met hun gedrag. En dat worden er steeds meer. Verheij zegt dat bijna alle mensen met pedofiele gevoelens snel in een isolement belanden, omdat ze er niet over kunnen praten. Het risico op depressie is enorm en zelfs de kans op misbruik wordt vergroot, zo zegt hij.

Marc Verheij
Marc VerheijBehandelaar Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag

"Het beeld dat er in de maatschappij is van pedofielen - dat het allemaal misbruikers en monsters zijn - dat nemen ze zelf over. Ik hoor regelmatig dat die mannen zeggen dat ze zichzelf als een monster zien. Daarover ga ik met ze in gesprek. Ik maak ze duidelijk dat wie ze zijn en wat ze doen, twee verschillende dingen zijn. De meeste mannen met pedofiele gevoelens gaan helemaal niet over tot misbruik van kinderen."

Joost Eerdmans, fractievoorzitter van JA21, zegt in Dit is de Dag (EO) dat hij het graag zou willen weten wanneer er een pedoseksueel bij hem in de straat zou komen te wonen. Volgens hem is de vraag hoe we als samenleving omgaan met pedofielen en pedoseksuelen een hele ingewikkelde. Hij omschrijft het als een worsteling.

Joost Eerdmans
Joost EerdmansFractievoorzitter JA21

"Het gaat om gevoelens en die zijn niet strafbaar, maar kunnen wel gevaarlijk zijn. Het is heel goed dat dit onderwerp uit de taboesfeer komt en dat we erover kunnen praten. Dat er anonieme hulplijnen zijn, is heel goed. Want als mensen met bepaalde gevoelens alleen blijven en op zichzelf aangewezen zijn, kan het van kwaad tot erger gaan. Anderzijds heb je ook te maken met de veiligheid in de maatschappij. Mensen willen niet dat hun kind ten prooi valt aan een pedoseksueel. We moeten daarom heel scherp letten op gestrafte pedomisdadigers. Die zouden in sommige gevallen niet meer vrij moeten komen."

Dit is hun verhaal

Cody vertelde zijn moeder: 'Ik ben pedofiel'

Cody* voelt zich seksueel aangetrokken tot jongens tussen de 8 en 13 jaar. Hij vertelt hoe hij zijn pedofiele gevoelens ontdekte en dit aan zijn moeder vertelde.

Het bewuste moment kan Cody zich nog goed herinneren. "Ik was een jaar of 12 toen ik oppaste bij kinderen uit de straat. Die kinderen kleedden zich wel eens uit af en toe. Gewoon onschuldig en ik dacht dat ze daar wel een keertje mee zouden stoppen. Ik zei ook: 'Jongens, hou je kleren maar gewoon aan'. Maar na een tijdje kwam ik erachter dat ik het eigenlijk helemaal niet zo erg vond dat ze hun kleding niet aanhielden."

Lees het verhaal van Cody en zijn moeder Barbara

Op dat moment realiseerde Cody zich dat er wel iets aan de hand was. "Dat was doodeng. De periode daarna was verschrikkelijk. Ik was behoorlijk depressief, overwoog om zelfmoord te plegen. Elke week heb ik tot een hogere macht gebeden of die dit van me af kon nemen, of me niet meer wakker kon laten worden."

'In shock'
Cody's moeder Barbara* had in de gaten dat er iets aan de hand was met haar zoon. "Ik dacht: het gaat niet goed met hem. Ik was echt helemaal in shock. Dus ik heb hem aangemoedigd om te vertellen wat er aan de hand was."

Dat deed Cody uiteindelijk. Geëmotioneerd vertelt Barbara hoe dat gesprek verliep. "Hij zei dat hij me iets ging vertellen en dat ik niet meer van hem zou houden. Toen hebben we elkaar eerst een kwartier lang vastgehouden. Totdat hij zei: ik ben pedofiel. Dan giert het door je hoofd heen. Het is iets dat je niet verwacht als moeder."

Jongere zoon
Barbara besloot de onthulling van Cody niet te delen met haar jongere zoon. Een keuze waar ze het nog altijd ontzettend moeilijk mee heeft. "Ik voel me er heel schuldig over. Het is heel erg. Maar stel dat hij gaat trouwen en kinderen krijgt... En ooit vertelt aan zijn vrouw dat hij een pedofiele broer heeft. Hoe is dan de relatie tot de kinderen die hij krijgt? Wordt dan de spanning in het gezin groter?"

Denk je aan zelfdoding en weet je niet met wie je er in je directe omgeving over kan praten? Bel dan naar 0800 0113 of ga naar www.113.nl. Stichting Zelfmoordpreventie is 24 uur per dag en zeven dagen per week bereikbaar.

*Gabriël, Cody en Barbara zijn gefingeerde namen. Hun echte namen zijn bij de redactie bekend.

Dit is het debat

Luister onze podcast

Ook in Dit is de Dag (EO) ging het over de vraag hoe we als samenleving omgaan met pedofielen. Luister hieronder naar de podcast, waarin presentator Joram Kaat in gesprek gaat met Netta Lazorgan, Tamara Ebeling (beide van Reclassering Nederland), behandelaar Marc Verheij en Tweede Kamerlid Joost Eerdmans (JA21).

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Dit is de Kwestie

Benieuwd naar de tv-uitzending over dit onderwerp? Kijk dan hieronder naar Dit is de Kwestie (EO). En wil je meer afleveringen van Dit is de Kwestie zien? Ga dan naar NPO Start.

Waarom zijn mensen onherkenbaar in beeld, ook al hebben ze geen strafbare feiten gepleegd?

In de uitzending van Dit is de Kwestie (EO) komen twee pedofielen aan het woord die nooit veroordeeld zijn voor strafbare feiten. Toch willen ze niet herkenbaar in beeld. "Omdat ik vrees voor mijn veiligheid", zegt Gabriël. "Pedofilie is het grootste taboe dat we hebben in Nederland. En ik ben bang om herkend te worden door mensen die mij buiten dit onderwerp kennen."

Dit maakten we ook

Praat mee

Vind jij dat veroordeelde pedoseksuelen - na het uitzitten van hun straf - nog altijd maatregelen opgelegd moeten kunnen krijgen?

Inloggen bij

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Dit is de kwestieDit is de kwestie

Dit artikel hoort bij het programma

Dit is de kwestie

  • Hier & Nu

Deel dit artikel:

Meest gelezen

Lees ook

Neem een koekje.

Jammer! Door je cookie-instellingen kan je dit deel van de site niet zien. Als je meer cookies accepteert, kan je dit deel wel zien.

Toestemmingen aanpassen