Christenen zeggen sorry tegen lhbti'ers: 'Vergeef ons'
14 februari 2024 · 19:08| Leestijd: 4 min
Update: 20 september 2024 · 14:55
In dit artikel aan het woord
"Je wordt als lhbti'er uitgesloten, je bent tweederangs christen."
"Wij denken dat er een stille meerderheid is onder christenen die óf er niet over nadenkt, óf het oké vindt."
"De paradox is dat de kerkleiding en het beleid in veel kerken nog achterloopt."
In het kort
Deze Valentijnsdag heeft een groep christenen de zogenaamde ‘Regenboogverklaring’ gepubliceerd, met daarin uitgebreide excuses voor wat ze lhbti-personen in de kerk hebben aangedaan. Waar liepen lhbti-christenen de afgelopen jaren tegenaan? En zijn christenen anno nu tolerant naar lhbti'ers?
Wat denk jij?
Ken jij lhbti'ers in jouw kerk en/of kerkelijke gemeente?
Aantal reacties: 0
De Regenboogverklaring: een christelijk excuus voor lhbti-discriminatie
Deze Valentijnsdag kwam een groep heteroseksuele christenen met een opvallend initiatief: in een speciale brief genaamd de Regenboogverklaring zeggen ze sorry voor de manier waarop christelijke kerken lhbti'ers jarenlang behandeld hebben. De brief is inmiddels al door ruim 750 mensen ondertekend:
“Vergeef ons onze arrogantie, onze veroordeling en het leed dat we hebben veroorzaakt. Terwijl we naast je hadden moeten staan, stonden we tegenover je. In plaats van jou te verwelkomen, hebben we kerkdeuren voor je neus dichtgedaan. Jij had onze aandacht en liefde nodig, maar we hebben je met de bijbel in de hand tot in het diepst van je wezen gekwetst."
Afsluitend citeren ze een Bijbelvers om hun boodschap kracht bij te zetten: Galaten 3 vers 26 en 28.
Het originele Bijbelvers: Galaten 3 vers 26 en 28
"U bent allen kinderen van God door het geloof in Jezus Christus. Daarbij is het niet van belang dat men Jood is of Griek; daarbij is het niet van belang dat men slaaf is of vrij; daarbij is het niet van belang dat men man is of vrouw; want allen bent u één in Jezus Christus.”
Zijn christenen van nu toleranter naar lhbti'ers?
Daniel Roukema, zelf heteroseksueel en christen, nam het initiatief om de Regenboogverklaring op te stellen. Hij maakt tegenwoordig een harde vuist tegen lhbti-discriminatie, maar dat was niet altijd zo. Als kind in de kerk kon het hem weinig schelen en gebruikte hij 'homo' zelfs als scheldwoord, vertelt hij in Dit is de Dag (EO).
"Ik kende geen homo's, ik was er geen... Dus het liet me onverschillig. Tot tien jaar geleden op Bijbelschool, toen mijn Bijbelleraar in het Engels zei: 'God created Adam and Eve, not Adam and Steve'. Dat raakte mij enorm. Toen dacht ik, dit gaat over een diepe worsteling van mensen, dit is volgens mij niet hoe het zou moeten zijn. God is liefde. Je kan alle talen van de wereld spreken, maar als je de liefde niet hebt, dan klinkt het als... het is gewoon een hels kabaal."
Roukema's houding is flink veranderd, dus. Toch denkt hij dat hij lang niet de enige christen is die er zo tegenaan kijkt.
"Wij denken dat er een stille meerderheid is onder christenen die óf niet over [lhbti-personen] heeft nagedacht, óf het oké vindt."
Miranda Klaver, religiewetenschapper aan de Vrije Universiteit Amsterdam, kan dat beamen. Volgens statistieken zijn veel christenen wel degelijk veel toleranter geworden jegens lhbti'ers.
"We zien de laatste dertig, veertig jaar dat het echt aan het veranderen is. (...) Ik kijk vooral naar mijn eigen onderzoek bij evangelische kerken, die erom bekend staan dat ze homoseksualiteit vaak afwijzen. Eind jaren 80 wees ongeveer 75-80% van gelovigen homorelaties af. In 2020 hebben we gezien dat dat aantal is geslonken naar eenderde van de gelovigen. Dus de meerderheid, zou je kunnen zeggen, accepteert homorelaties."
Hoe gaat het anno nu met de lhbti-acceptatie van Nederlandse christenen?
Het Sociaal en Cultureel Planbureau publiceerde in 2022 voor het laatst een peiling van lhbti-acceptatie onder christenen. Uit de peiling bleek het volgende:
- 82% van de niet-gelovigen is positief over lhbti'ers
- 69% van de Rooms-Katholieke christenen is positief over lhbti'ers
- 51% van de Protestantse christenen is positief over lhbti'ers
- 45% van de overige christenen in Nederland is positief over lhbti'ers
Lhbti'ers worden dus al door veel christenen omarmd, maar de acceptatie is nog altijd groter onder niet-gelovigen.
Toch zul je als lhbti'er vandaag de dag nog in aardig veel kerken tegen barrières aanlopen. Klaver vertelt:
"De paradox is alleen dat de kerkleiding en het beleid in veel kerken nog achterloopt. Ik spreek vaak kerkleiders, die zeggen dan: 'Ja, ik ben zelf wel overtuigd dat [homoseksualiteit] kan, maar mijn gemeente of kerk is er nog niet aan toe. Dus die durven dat gesprek niet aan. (...) Dat mensen met een homorelatie inderdaad volledig kunnen participeren in de kerk, soms ook kunnen trouwen... Dat is vaak voor evangelische kerken nog wel een ding."
Kai Yung is homoseksueel en kan zich nog goed herinneren hoe hij vroeger als lhbti-christen gediscrimineerd werd. Yung is nu getrouwd met een mannelijke dominee en voelt zich veilig in zijn kerk, maar het anti-homoseksuele gedachtegoed van zijn oude kerk heeft sporen achtergelaten.
"Je wordt uitgesloten, je bent tweederangs-christen. Je mag bepaalde functies niet bekleden als je een [lhbti-]relatie aangaat, je mag het avondmaal niet aannemen, je mag bepaalde zanglijnen niet doen..."
"Ik werd depressief, suïcidaal. Tot op de dag van vandaag heb ik nog steeds wel momenten dat ik denk, ik ben gewoon niet gelijk aan de anderen. Dagelijks, als ik in een vreemde omgeving binnenkom, denk ik een fractie van seconde: éigenlijk ben ik niet welkom. Omdat het toen zó diep ingeworteld is bij mij... En ik weet zeker dat dit bij anderen ook speelt."
Zijn Nederlandse kerken toleranter dan andere kerken in Europa?
In 2020 publiceerde de Protestantse Theologische Universiteit de zogenaamde 'Regenboogindex', een ranglijst met de meest en minst tolerante kerken van Europa. In totaal werden 46 Europese kerken in het onderzoek meegenomen en beoordeeld op 47 eigenschappen.
De Nederlandse Protestantse kerk scoorde goed en kwam uit op nummer 5 van de lijst. De Nederlandse Rooms-Katholieke kerk kwam lager uit, op plek 30.
Voor Kai was het dan ook bijzonder om de Regenboogverklaring te lezen - zeker omdat er nu kansen liggen om jonge christelijke lhbti'ers een gevoel van 'bevestiging' te geven.
"[De verklaring] gaf mij zo'n bijzonder, warm gevoel. Ik ben al een heel eind in mijn proces, dus kun je nagaan wat dit voor andere mensen kan betekenen. Voor mensen die nog daar echt nog inzitten. Ik hoop dat het hen bevestiging geeft. Dat er hoop is om... dat het oké is."
Luister onze podcast
Ben je benieuwd naar het hele gesprek uit Dit is de Dag (EO)? Luister hieronder naar de podcast, waarin presentator Jan Willem Wesselink in gesprek gaat met Daniel Roukema, initiatiefnemer van de verklaring, Kai Yung, een van de ondertekenaars, en Miranda Klaver, religiewetenschapper.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Praat mee
Wat vind jij: zijn Nederlandse kerken tolerant naar lhbti'ers?
Dit maakten wij ook
- Van de paus mogen homostellen voortaan gezegend worden, maar 'het is een beetje een dooie mus'
Van de paus mogen homostellen voortaan gezegend worden, maar 'het is een beetje een dooie mus'
- Jezus inspireert nog maar 1 op de 5 Nederlanders: 'We hebben te maken met een zingevingscrisis'
Jezus inspireert nog maar 1 op de 5 Nederlanders: 'We hebben te maken met een zingevingscrisis'
- Hoe schadelijk is de cancelcultuur? 'We hebben gezien dat het niet echt werkt'
Hoe schadelijk is de cancelcultuur? 'We hebben gezien dat het niet echt werkt'
Dit artikel hoort bij de podcast
Dit is de dag