Wat voor soort premier heeft Nederland nu nodig?

Dit is de situatie

Niemand zat zo lang in het Torentje

Kan jij je het nog herinneren? Die tijd waarin Jan Peter Balkenende premier van Nederland was? We moeten terug naar februari 2010 toen de voorganger van Mark Rutte afscheid nam als baas van de regering. Een groot deel van de jongeren van nu heeft dus nooit een andere premier dan Rutte bewust meegemaakt. Sinds augustus 2022 is Mark Rutte de langstzittende premier die Nederland ooit gehad heeft. 

Rutte won met zijn partij (de VVD) vier keer de verkiezingen (2010, 2012, 2017 en 2021) en dus was hij tijdens vier kabinetten de premier van het land. Drie van die vier kabinetten haalden het einde niet. Ook zijn laatste regeringsperiode stopte eerder dan hij had gehoopt. Afgelopen zomer viel het kabinet over de asielproblemen in ons land.

Kort na de val van zijn vierde kabinet, maakte Rutte bekend dat hij gaat stoppen als premier. Dat betekent dat we na de Tweede Kamerverkiezingen, die zijn op woensdag 22 november, een nieuwe premier krijgen. Er is op dit moment nog niet een duidelijke favoriet, maar Dilan Yeşilgöz (VVD), Pieter Omtzigt (NSC) en Frans Timmermans (GL-PvdA) worden veel genoemd. Ook Mona Keijzer (BBB) en Geert Wilders (PVV) zouden graag premier willen worden.

Bekijken

Dilan Yeşilgöz wil de nieuwe VVD-lijsttrekker worden: is zij de toekomstige premier?

Dit is de discussie

Willen we een sterke leider of juist een echte verbinder als premier?

Nu de verkiezingen dichterbij komen - en dus ook het moment dat Nederland een nieuwe minister-president krijgt - is de vraag wat voor type premier we eigenlijk willen. Wat heeft Nederland nodig? Een keiharde leider? Of een soort tweede versie van Mark Rutte: iemand die vooral compromissen sluit en partijen verbindt?

Volgens Mark van Vugt, hoogleraar psychologie aan de Vrije Universiteit, hangt het soort leider dat we nodig hebben vooral af van wat de belangrijkste onderwerpen worden bij de verkiezingen. Dat zegt hij in Dit is de Dag (EO).

Volgens hem hoort bij elk thema een bepaald profiel van een leider. Gaat het om veiligheid? Dan neigen we eerder naar Yeşilgöz, zo denkt Van Vugt. Draait het om rechtvaardigheid, dan komt Omtzigt om de hoek kijken. Gaat het vooral om de lange termijn, dan denk je aan Timmermans.

"Rutte was een heel goede manager en verbinder, in allerlei coalities. Maar het is nu tijd voor een ander type leider, een soort officier. Het probleem is: we kunnen wel een officier willen, maar als er geen duidelijke uitslag is bij de verkiezingen, hebben we toch weer een verbinder nodig om al die partijen bij elkaar te metselen."

1

0

0

0

0

0

Quorry Schiphuis is opleider, trainer en coach van managers, rechters, inspecteurs en andere mensen met een gezaghebbende functie. Zij gelooft ontzettend in het aangaan van het gesprek. Ze zegt dat ze zelfs met relschoppende hooligans het gesprek aan zou willen gaan, in plaats van ze aan de kant te zetten. Schiphuis ziet graag opnieuw een echte verbinder als premier.

"Ik denk dat verbinden heel belangrijk is. Die verticale hiërarchische machtswellust van vroeger, daar geloof ik niet meer in. Jongeren accepteren dat niet meer. Er is wel een verschil tussen macht en gezag. Macht is iets wat je neemt en gezag is iets wat je alleen maar kunt krijgen en waar je je best voor moet doen. Verbinden kost wat meer adem en soms wat meer tijd, maar uiteindelijk los je daar de problemen meer mee op."

1

0

0

0

0

0

Dit is het debat

Luister onze podcast

Benieuwd naar het hele gesprek tussen Quorry Schiphuis en Mark van Vugt? Luister naar de uitzending van Dit is de Dag (EO) waarin presentator Tijs van den Brink met ze in gesprek gaat.

Dit vindt Nederland

'Politici hebben te weinig gezag'

DIT (EO) deed onderzoek naar de vraag of Nederlanders een probleem hebben met gezag. Uit de resultaten blijkt dat meer dan de helft van de Nederlanders vindt dat ministers en Tweede Kamerleden te weinig autoriteit hebben. Vooral ouderen delen deze mening, jongeren vinden over het algemeen nog wel dat politici voldoende gezag hebben.

Lees ook:

Bekijken

Twee derde Nederlanders heeft moeite met gezag van politie: agent heeft weinig te zeggen