Schokkend dichtbij: honderden meisjes jaarlijks slachtoffer van seksuele uitbuiting

Dit is de situatie

Seksuele uitbuiting in Nederland

Seksuele uitbuiting is het dwingen, misleiden of afhankelijk maken van iemand om seksuele handelingen tegen betaling te verrichten. Bij minderjarigen is "toestemming" nooit relevant: seks tegen betaling met een minderjarige is per definitie uitbuiting. In de wet valt dit onder mensenhandel.

Steeds vaker duiken verhalen op van meisjes en jongens die tegen hun zin seksueel uitgebuit worden. Ook in Nederland. Seksuele uitbuiting is geen ver-van-mijn-bedshow, maar speelt zich af op schoolpleinen, op social media en in hotels langs de snelweg, in ons eigen land dus.

Slachtoffers

Het is onduidelijk hoeveel slachtoffers er echt zijn in Nederland. Mogelijk gaat het om duizenden slachtoffers per jaar. En dat alleen in Nederland. In de periode 2019-2023 zijn in totaal 4.858 mogelijke slachtoffers van mensenhandel geregistreerd bij het Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel (CoMensha). Ongeveer 25,6 procent van de gemelde slachtoffers was jonger dan 23 jaar. In eerdere jaren lag het aantal vergelijkbaar hoog. Experts benadrukken dat dit slechts het topje van de ijsberg is: de werkelijke aantallen liggen veel hoger.

Veel slachtoffers melden zich niet door schaamte, dreiging of schuldgevoel. Daardoor is de drempel om iets te vertellen heel hoog. Ook worden signalen niet altijd herkend door de omgeving.

Trauma

In principe kan iedere jongere slachtoffer worden, maar uitbuiters zoeken doelbewust naar wie extra kwetsbaar is: jongeren met spanningen thuis, schooluitval, eerdere trauma’s of schulden. Jongens en non-binaire jongeren worden nog vaak over het hoofd gezien, terwijl ook zij slachtoffer kunnen zijn.

Slachtoffers kampen vaak langdurig met ernstige gevolgen, weet Plan International: trauma en posttraumatische stress, angst- en depressieve klachten, schuld- en schaamtegevoelens, maar ook lichamelijke klachten door geweld en ongezonde leefomstandigheden.

Dit is hun verhaal

'Ik ben heel snel achter het raam gezet'

Hoe kom je precies in de seksuele uitbuiting terecht? Wat gaat eraan vooraf, hoe worden de slachtoffers in de val gelokt en hoe komen ze er weer uit? Daarover gingen we in gesprek met Geertje en Daniëla. Beiden belandden al in de gedwongen prostitutie toen ze minderjarig waren. Dit is hun verhaal.

Geertje

Geertje werd seksueel uitgebuit vanaf haar tienerjaren en nog dagelijks leeft ze met de trauma's van die gewelddadige tijd. Geertje geeft inmiddels als ervaringsdeskundige voorlichting in de klas. Zelfs ook aan de klas van haar zoontje. Hoe pijnlijk het ook blijft, toch wil ze per se iets met haar verhaal doen om te voorkomen dat jongeren nu in de dezelfde val trappen als zij destijds.

000

scherm sluiten

000

Geertje

Ervaringsdeskundige seksuele uitbuiting

"Ik was elf, twaalf jaar toen ik begon met roken en blowen. Ik ging daarna stelen in winkels om aan geld te komen en kwam met de verkeerde vrienden in aanraking."

000

Geertje was veertien toen ze op de ‘klassieke’ loverboy verliefd werd.

000

scherm sluiten

000

Geertje

Ervaringsdeskundige seksuele uitbuiting

“Ik was een beetje onzeker meisje. Ik kwam hem tegen en ik dacht: wat een knappe gozer. En zo zijn we aan de praat geraakt. En ik werd eigenlijk gelijk verliefd op hem. Ik vond hem zo leuk en zo lief. Maar hij had hele andere intenties met mij.”

000

Ze geeft aan dat dat tegenwoordig nog makkelijker kan gaan:

000

scherm sluiten

000

Geertje

Ervaringsdeskundige seksuele uitbuiting

"Jongeren kunnen tegenwoordig nog sneller geronseld worden. Zij lopen de hele dag met mobieltjes. En met apps als Snapchat is het heel makkelijk om in contact te komen."

000

De kinderen in de klas geven al aan wel eens berichtjes van vreemden te ontvangen. "Daarom speel ik geen Roblox meer. Er zijn gewoon mensen die je zomaar toevoegen. En je denkt dan dat het gewoon iemand van jouw leeftijd is. En dan is het zomaar een of andere vieze oude opa."

Na de nodige feestjes met drugs krijgt Geertje het eerste verzoek. Dat haar vriend schulden heeft en of Geertje niet een keer seks wil hebben voor geld. Van een keer komt twee keer en daarna dwang en bruut geweld. Bij Geertje wordt jaren later als gevolg van het geweld PTSS geconstateerd.

000

scherm sluiten

000

Geertje

Ervaringsdeskundige seksuele uitbuiting

"Ik ben heel snel achter het raam gezet. Ik heb ook regelmatig in de kreukels gelegen. Ik werd zo mishandeld, dat ik toen ook een miskraam heb gekregen. Als mijn kinderen nu met me spelen en ze komen bij mijn nek in de buurt, dan word ik helemaal benauwd. Ik kan daar gewoon echt niet tegen."

000

Daniëla

Voor de 18-jarige Daniëla* is het nog niet mogelijk om in het openbaar te praten over wat haar is overkomen. Ze is nog maar net gestopt en gevlucht voor een criminele bende die minderjarige meisjes prostitueert. Momenteel zit ze ondergedoken, ze is nog niet zo lang geleden gestopt en daarom bang om door teruggehaald te worden. Een angst die niet irreëel is omdat ze al meerdere bedreigende ontmoetingen heeft gehad met een van hen.

Daniëla raakte op haar zestiende verstrikt in deze wereld. En het verhaal lijkt op dat van Geertje. Door problemen thuis en op school  spijbelde ze veel en zat ze geregeld in het park. Daar ontmoette ze een groep jongeren waarmee ze in eerste instantie een leuke klik heeft.

000

scherm sluiten

000

Daniëla

Slachtoffer seksuele uitbuiting

"Ik voelde me gehoord en gezien. Ik dacht dat ze ook interesse in mij hadden en dat heb ik eigenlijk nooit echt eerder gevoeld."

000

Feestjes met drank en drugs volgen. En dan komt ook aan Daniëla die vraag: of ze voor iemand niet wat geld wil verdienen.

000

scherm sluiten

000

Daniëla

Slachtoffer seksuele uitbuiting

"Ik moest vervolgens met steeds meer mensen naar bed. Terwijl ik dat niet wou. Het waren vaak mannen van dubbel mijn leeftijd. Ik ben ook een paar zo erg mishandeld dat ik overal blauwe plekken had die ik moest bedekken met foundation als ik thuis kwam."

000

Voor Daniëla is het nog niet voorbij:

000

scherm sluiten

000

Daniëla

Slachtoffer seksuele uitbuiting

"Het gaat nog steeds niet heel goed met me. Het achtervolgt mij elke dag. Met alles wat ik doe."

000

Awatief Trouk

Om slachtoffers te signaleren en te helpen, is Awatief Trouk (zorgcoördinator bij het Expertisecentrum voor Mensenhandel) regelmatig op vliegvelden en bij hotels aan het werk. Dagelijks arriveren op vliegveld Eindhoven vluchten uit Oost-Europa. Regelmatig met jonge vrouwen en ook jongens die gedwongen in de seksindustrie aan het werk moeten. Zij probeert deze mogelijke slachtoffers eruit te pikken een aan te spreken. Ook biedt zij haar hulp aan voor het geval jongens of meisjes eruit willen stappen.

000

scherm sluiten

000

Awatief Trouk

Zorgcoödinator Lumens

"Hier komen wij verschillende gevallen tegen. Meiden en jongens die hier worden opgewacht door een taxichauffeur bijvoorbeeld, die hen vervoert naar het hotel en daar klanten moeten afwerken. Zo snel gaat het. Die loverboy heeft geen tijd om jou verliefd te laten raken, met jou uit eten te gaan en cadeautjes te kopen. In deze tijd ben je binnen een uur, anderhalf uur na aankomst aan het werk."

000

Al is dat niet gemakkelijk, om een persoon aan te spreken en de eventuele slachtoffers direct te helpen.

000

scherm sluiten

000

Awatief Trouk

Zorgcoödinator Expertisecentrum Mensenhandel

"Je spreekt best wel wat mensen aan, maar je observeert ook heel veel. En kijkt waar mogelijk vermoedelijke slachtoffers zijn die dan toch willen praten. Of in ieder geval informatie geeft. En dan doen we dat ook samen met de Koninklijke Marechaussee. Dus zij kijken weer met andere ogen dan wij kijken."

000

Hulpverleners als Awatief geven aan dat door social media tieners inderdaad sneller geronseld worden en via seksdatingsites als Kinky.nl of Grindr snel aangeboden worden als minderjarige prostituee.

Daarom gaat Awatief tijdens haar veldwerk ook langs de hotels in Eindhoven die veel overlast ondervinden door pooiers die daar meiden en jongens, bijvoorbeeld uit Roemenië afzetten, om gedwongen klanten af te werken. Als de eigenaars dit merken, zetten ze ze op straat. Maar dat helpt de slachtoffers ook niet, want dan laten de pooiers gelijk van zich horen. De slachtoffers zijn bang en barsten vaak in huilen uit.

000

scherm sluiten

000

Awatief Trouf

"Er zit heel veel schaamte onder, heel veel taboe, heel veel dreiging. Dus mensen durven ook, vermoedelijke slachtoffers durven ook niet te praten omdat of er wordt hun iets aan gedaan of hun naasten. Dus ze kiezen er dan toch vaak voor om in de situatie te blijven. Omdat ze niet weten hoe ze eruit moeten komen."

000

Meer weten?

Kijk Dit is de Kwestie (EO)

In Dit is de Kwestie (EO) gaat Rachel Rosier verder over dit onderwerp in gesprek. Bekijk de volledige uitzending zaterdag 20 december om 22.55u op NPO2.

Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.

Dit maakten we ook

• Daniela (16) zat gedwongen in de prostitutie: 'Op school werd ik niet gemist'

  Daniela (16) zat gedwongen in de prostitutie: 'Op school werd ik niet gemist'