Miljoenen schoolboeken belanden na een jaar in de prullenbak: moet dit stoppen?

29 augustus 2024 · 13:00| Leestijd: 3 min

Update: 29 augustus 2024 · 14:09

Geschreven doorMariska van der Veen

In dit artikel aan het woord

Lobke VlamingDirecteur Ouders en onderwijs

"Het is slecht voor het klimaat en het kost onnodig veel geld."

Tijl RoodLeraar en oud-schooldirecteur

"Prima om boeken na gebruik weg te gooien, daardoor kan je boeken ieder jaar updaten."

Menno LagerweyWiskundedocent en YouTuber

"Je zou de boeken bij mijn vak maar één keer in de tien jaar hoeven te vervangen."

In het kort

De scholen zijn weer begonnen en dat betekent: boeken kaften. Of toch niet? Steeds vaker verdwijnen schoolboeken na een jaar bij het oud papier. Wat is er aan de hand? En is dit verspilling of kan het niet anders?

DIT is de samenvatting

Steeds meer scholen gebruiken wegwerpboeken die na één jaar worden weggegooid. Vroeger werden boeken jarenlang hergebruikt, maar nu belanden jaarlijks miljoenen boeken in de prullenbak. Dit komt door de combinatie van online lesmateriaal en leerwerkboeken. Ouders en scholen zijn kritisch en het ministerie heeft een onderzoek aangekondigd.

Lobke Vlaming van Ouders & Onderwijs bekritiseert het massale weggooien van schoolboeken, omdat het slecht is voor het milieu en heel veel geld oplevert voor uitgevers. Leraar Tijl Rood vindt de wegwerpboeken juist nuttig, omdat ze jaarlijks een update kunnen krijgen. Wiskundedocent Menno Lagerwey is het hier niet mee eens en ziet weinig noodzaak voor jaarlijkse updates.

Wat denk jij?

Is het oké dat miljoenen schoolboeken na een jaar in de prullenbak belanden?

Nee, natuurlijk niet

Ja, het zal wel een reden hebben

Ik weet het niet, ik lees eerst het artikel

Aantal reacties: 0

Dit is de situatie

Miljoenen schoolboeken na een jaar in de prullenbak

Er was een tijd waarin je het in de eerste week van het schoojaar erg druk had met het kaften van je boeken. Die tijd lijkt grotendeels achter ons te liggen. Steeds meer scholen gebruiken wegwerpboeken: boeken die maar een jaar meegaan.

Aan het eind van ieder schooljaar worden er nu miljoenen boeken weggegooid, rekent uitgever Gijs van Henstum voor aan het Nederlands Dagblad. Het is de som van ruim 900.000 leerlingen in het voortgezet onderwijs keer het aantal vakken van ongeveer tien per leerling. Dan kom je volgens Van Henstum op ongeveer negen miljoen boeken die ieder jaar de prullenbak ingaan.

Waarom kaften we niet meer?

Eerder was het normaal dat boeken jaren meegingen en van leerling op leerling werden doorgegeven. Dit veranderde toen de drie grote uitgevers van schoolboeken Malmberg, Noordhoff en ThiemeMeulenhoff online lesmateriaal in combinatie met leerwerkboeken gingen aanbieden. Deze boeken worden aan het einde van het schooljaar niet meer ingenomen en gaan dan dus bij het oud papier.

Veel ouders en ook de de vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs (VO-Raad) zijn kritisch op de wegwerpboeken. Vorig jaar gaf het ministerie van Onderwijs al aan onderzoek te willen doen naar schoolboeken die maar één keer worden gebruikt.

Wat denk jij?

Welke vakken vindt de gemiddelde vwo'er het leukst? (meerdere antwoorden mogelijk)

Dit is de discussie

Moet het weggooien van schoolboeken stoppen?

Op LinkedIn heeft Lobke Vlaming van de organisatie Ouders & Onderwijs de discussie gestart over het massaal weggooien van schoolboeken op het voortgezet onderwijs. Ze vertelt bij Dit is de Dag (EO) waarom ze het zo'n slecht fenomeen vindt.

Lobke Vlaming Directeur Ouders & Onderwijs

"Vroeger deed je minimaal vijf jaar met je boeken. Dat is natuurlijk goedkoper, maar ook veel beter voor het milieu. Dat de boeken maar een jaar meegaan is natuurlijk wel een goed verdienmodel voor de boekverkopers. Als je elk jaar opnieuw negen miljoen boeken verkoopt, dan verdien je daar een hoop geld mee."

Dat een schoolboek maar een jaar meegaat, vindt leraar Tijl Rood helemaal geen probleem. We gooien volgens hem wel meer papier weg: zakdoekjes, kranten en tijdschriften. En dat recyclen we daarna weer. En daarnaast is het goed dat de boeken ieder jaar een update kunnen krijgen, zegt Rood.

Tijl Rood Leraar en oud-schooldirecteur

"Ik begon in 2005 als leraar. Als je pech had, kreeg je een oud boek dat met plakband aan elkaar hing. En daar stonden dan sommen en taalopdrachten in van acht jaar oud. Het is wel van deze tijd dat je foutjes bij een volgende druk kan verbeteren. Waarom mogen wij niet gewoon kinderen les geven met goed materiaal?"

"We moeten het vooral over het onderwijs hebben. En niet of de boeken een harde of een zachte kaft hebben. De methodes moeten goed zijn. En als het goed is zijn de boeken na een jaar volgekrabbeld met oplossingen en verbeteringen. Dus dan is er wat geleerd en is er gewerkt. En dan gooi je ze daarna dus weg."

Wiskundedocent Menno Lagerwey is niet enthousiast over de wegwerpboeken. Hij kan zich ook niet vinden in de argumenten van zijn collega Rood.

Menno Lagerwey Wiskundedocent en YouTuber

"Bij mijn eigen vak zie ik dat leerlingen niet in de boeken schrijven. En de uitgevers zeggen: we kunnen de boeken actueel maken en aanpassen. Maar dat gebeurt in de praktijk niet. De boeken zouden voor mijn vak maar eens in de tien jaar geactualiseerd hoeven worden, omdat de inhoud hetzelfde blijft."

"Wat je wel ziet is dat de opgaven worden aangepast naar de moderne tijd. Dus je krijgt ineens een vraag over een videodeurbel. Dus de uitgevers proberen er wel wat mee te doen. Maar de vraag is alleen: is het daarvoor nodig om die hele methode opnieuw vorm te geven?"