'Smartphone maakt je dom', zegt psycholoog Jonathan Haidt

Met zijn boek Generatie angststoornis zette de Amerikaanse psycholoog Jonathan Haidt in 2024 het onderwerp socialmediagebruik en de mentale gezondheid van jongeren in een keer op de agenda. Sindsdien is de noodzaak om dit onderwerp aan te pakken alleen maar toegenomen, stelt Haidt in De Ongelooflijke Podcast (EO).

We schreven eerder over 'Generatie angststoornis' en de gevolgen van socialmediagebruik. Lees het artikel hier:

• Impact van social media op jongeren groter dan gedacht: 'Enorme toename van mentale problemen'

  Impact van social media op jongeren groter dan gedacht: 'Enorme toename van mentale problemen'

Jongeren worden dommer

In zijn boek beschrijft Haidt hoe de mentale gezondheid van jongeren sinds de introductie van de smartphone in 2012 hard achteruitgaat. En dat niet alleen, een mobieltje zorgt ook voor het versplinteren van aandacht, waardoor kinderen van nu minder weten dan kinderen in 2012: "Ze doen het slechter in wiskunde en begrijpend lezen. Deze schade is groter en ernstiger dan de enorme schade aan de mentale gezondheid, veroorzaakt door social media."

Op dit moment zegt de helft van jongeren dat ze bijna de hele tijd online zijn, dat betekent volgens Haidt dat ze zijn verbonden met miljoenen andere mensen en heel de tijd worden gestoord. "Ze krijgen zoveel informatie binnen: rommel zonder blijvende waarde. Het zijn miljoenen informatiedeeltjes die binnenstromen. Zo blijft er geen ruimte over om informatie af te wijzen of om echte kennis op te doen en te leren van vorige generaties."

Geef je kind verhalen

Voor ouders heeft Haidt een richtlijn die ze kan helpen om hun kinderen op een goede manier met schermen om te leren gaan. De eerste drie jaar is het goed om je kinderen weg te houden bij schermen, vanaf het vierde jaar kan je samen met je kind films kijken en vanaf hun zesde kan je ze alleen een film laten kijken. Een film is 'verhaaltijd' en dat is goed, zegt Haidt. "Kinderen leren aandacht te hebben voor een lang verhaal waar ze een morele les uit kunnen halen."

Wat foute tijd is op een scherm is 'versplinterde tijd'. "Dat is je kind laten scrollen op je telefoon en veel korte video's laten kijken. Je kind ontdekt dat het duizenden verschillende dingen kan doen. Als het zich een beetje verveelt, gaat het door naar de volgende video." Dat is ook wat bedrijven willen, zegt Haidt. "Ze willen je kinderen vasthouden."

Versplinterde tijd zorgt er uiteindelijk voor dat kinderen niet leren om voor langere tijd aandacht te besteden aan een verhaal. "Als ze naar de universiteit gaan, kunnen ze geen boeken lezen. Dus ouders: geef je kinderen geen versplinterde tijd op je iPhone of iPad." De smartphone heeft niet alleen gevolgen voor kinderen, ook voor volwassenen. "Uit data blijkt dat ook volwassenen sinds 2014 dommer worden. We raken ons concentratievermogen kwijt en als we dat kwijtraken kunnen we niets."

Luister naar De Ongelooflijke Podcast

In De Ongelooflijke Podcast (EO) gaat David Boogerd verder over dit onderwerp in gesprek met psycholoog Jonathan Haidt en theoloog Stefan Paas. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

De Ongelooflijke Podcast (EO) is nu ook te vinden op YouTube, kijk de aflevering hier of via deze link.

• Telefooncontract met je kind: deze ouders maken strenge afspraken over eerste mobiel

  Telefooncontract met je kind: deze ouders maken strenge afspraken over eerste mobiel

• Je kind pas een mobiele telefoon geven op de middelbare school: goed idee?

  Je kind pas een mobiele telefoon geven op de middelbare school: goed idee?

• Impact van social media op jongeren groter dan gedacht: 'Enorme toename van mentale problemen'

  Impact van social media op jongeren groter dan gedacht: 'Enorme toename van mentale problemen'