Inloggen bij

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Uitgelichte afbeelding

Steeds meer politici kappen ermee: wat is er aan de hand?

20 juli 2023 · 15:55| Leestijd: 5 min

Update: 8 augustus 2024 · 16:07

In dit artikel aan het woord

René Peters
René PetersCDA
“Je bent nooit thuis, je werkt altijd en je staat altijd aan.”
Liane den Haan
Liane den HaanFractie Den Haan
“Ik denk toch dat ik minder een politicus ben en meer een bestuurder.”

In het kort

Je komt terug van werk, zet de TV aan en bij de eerste beste talkshow zit er opnieuw een gestopt Kamerlid aan tafel. Het lijken er steeds meer te worden: waarom verlaten zoveel Tweede Kamerleden en bewindslieden de politiek?

Wat denk jij?

Zou jij op dit moment Kamerlid willen zijn?

Dit is de situatie

Afscheid nemen...

Kan jij het nog volgen? Sinds de val van het kabinet lijkt het aantal Kamerleden en bewindslieden dat na de verkiezingen doorgaat in de politiek flink af te nemen. De meesten van hen zullen na de formatie van het nieuwe kabinet niet terugkeren in de Tweede Kamer.

Wat is er aan de hand? Ieder Kamerlid of bewindspersoon heeft zijn eigen reden om te stoppen. Wel zien we een aantal factoren die steeds meer lijken mee te spelen bij het vertrek. Sigrid Kaag liet bijvoorbeeld weten te stoppen vanwege de aanhoudende bedreigingen, haat en intimidaties. Ze wilde haar gezin niet nog een termijn binnen de politiek aandoen. En die aanhoudende haat en intimidatie lijkt voor meer politici reden te zijn om te stoppen.

Ook veranderingen binnen de politiek spelen een rol. Onder andere is het politieke klimaat veranderd en ligt de werkdruk te hoog. Ook (sociale) media dragen bij aan de keuze van veel Kamerleden, vertellen Liane den Haan (Fractie den Haan) en René Peters (CDA) in Dit is de Dag (EO). Zo zou het volgens Liane den Haan steeds minder om de inhoud gaan. "Daar wordt niet over geschreven, dat zien je potentiële kiezers niet. Maar als iemand iets populistisch zegt, dan wordt dat massaal gedeeld."

Wie stoppen en zien we niet meer terug na de verkiezingen?

Deze politici stoppen dit jaar met hun werk in de Tweede Kamer:

  • Mark Rutte (VVD)
  • Sigrid Kaag (D66)
  • Pieter Heerma (CDA)
  • Wopke Hoekstra (CDA)
  • Daniel Koerhuis (VVD)
  • Farid Azarkan (DENK)
  • Sylvana Simons (BIJ1)
  • Henk Nijboer (PvdA)
  • Attje Kuiken (PvdA)
  • Mahir Alkaya (SP)
  • Corinne Ellemeet (GroenLinks)
  • Mark Strolenberg (VVD)
  • Rudmer Heerema (VVD)
  • Steven van Weyenberg (D66)
  • Sjoerd Sjoerdsma (D66)
  • Vera Bergkamp (D66)
  • Nilüfer Gündoğan (Onafhankelijk Kamerlid)
  • Lucille Werner (CDA)
  • Joba van den Berg (CDA)
  • Romke de Jong (D66)
  • Maarten Hijink (SP)
  • René Peters (CDA)
  • Peter Kwint (SP)
  • Renske Leijten (SP)
  • Liane den Haan (Fractie den Haan)
  • Joba van den Berg (CDA)
  • Corinne Ellemeet (GL)
  • Rens Raemakers (D66)
  • Carola Schouten (CU)
  • Jorien Wuite (D66)
  • Kees van der Staaij (SGP)
  • Jan Klink (VVD)
  • Hans Smolders (Groep van Haga)
  • Bart Smals (VVD)
  • Marnix van Rij (CDA)
Dit is de discussie

Wat weten we?

Na de formatie zien wij eerdergenoemde politici niet meer terugkeren in de Tweede Kamer. We zien dat iedereen daar zijn eigen verklaring voor heeft. Hoe zit dat? En wie komen er straks voor in de plaats? We zetten er een aantal op een rijtje:

Liane den Haan (Fractie Den Haan) kondigde aan dat ze zich niet meer verkiesbaar stelt bij de verkiezingen in november, meldde ze op 14 juli via Twitter. Net als Sigrid Kaag kreeg Den Haan te maken met haat en bedreigingen. Ook schreef ze in haar verklaring dat ze de huidige politiek 'lelijk' vindt.

Liane den Haan
Liane den HaanFractie den Haan

“We geven soms rondleidingen in de Tweede Kamer. Ik weet op een gegeven moment dat er een docent was en die zei: “Ik kijk niet meer naar de Tweede Kamer met mijn scholieren, want ik schaam me echt gewoon”.”

Ook René Peters (CDA) kent het beeld dat de huidige politiek populistischer is geworden. Zo vindt hij dat er in Den Haag al gauw sprookjes worden verkocht, met een schurk en held. Ook vindt Peters dat zijn politieke carrière te veel vraagt van zijn familie en naasten.

René Peters
René PetersCDA

“We verkopen in Den Haag heel gemakkelijk sprookjes. Er is een probleem met een dader, een slachtoffer en een held. En als we dat verhaal zo kunnen passen dan pakken media dat op. De dader dat is dan de minister en de held dat ben jij.”

“Op een gegeven moment moet je constateren dat je erg veel hebt gevraagd van je familie en de mensen om je heen.”

Het is tijd voor een nieuwe generatie om op te staan, vind CDA-fractieleider Pieter Heerma. Hij kondigde kort na het vertrek van Rutte aan zich niet meer verkiesbaar te stellen bij de nieuwe verkiezingen. Heerma loopt al bijna twee decennia rond op het Binnenhof, en constateert nu dat het tijd is voor een jongere generatie, zo zei hij bij een EO-uitzending van Op1

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen
Pieter Heerma
Pieter HeermaCDA

“Ik ben niet beschikbaar voor de volgende lijst, er moet echt een nieuwe generatie komen.”

De val van het kabinet was niet voor iedereen de druppel die de emmer deed overlopen, Renske Leijten van de SP kondigde namelijk haar vertrek al eerder aan. Bij Nieuwsuur legde ze uit waarom.

Renske Leijten
Renske LeijtenSP

“Ik vind dat je als Kamerlid gemotiveerd moet zijn om ook de strijd te leiden. Ik denk dat ik dat beter buiten de Kamer kan dan binnen de Kamer. Want ik verlies op dit moment gewoon echt veel te veel energie.”

Henk Nijboer, PvdA'er, vertrekt onder meer vanwege zijn twijfels over de gezamenlijke lijst waarmee PvdA en GroenLinks de verkiezingen ingaan. Met zijn elf jaar ervaring is Nijboer een van de langstzittende Kamerleden van zijn partij. Alleen fractievoorzitter Attje Kuiken zit langer in het parlement, maar ook zij heeft bekendgemaakt de Tweede Kamer te verlaten na de verkiezingen.

BIJ1-lijsttrekker Sylvana Simons vertrekt ook om een andere reden. Twee Amsterdamse gemeenteraadsleden verlaten BIJ1 maar nemen hun raadszetel wel mee, en vertelden in een interview met NRC dat zij de werkomgeving als "structureel onveilige" ervoeren. Zij stelden dat Simons als politiek leider daar te weinig tegen ondernam.

In de Volkskrant reageerde Simons daarop. 

Sylvana Simons
Sylvana SimonsBIJ1-lijsttrekker

"Ik moet me wapenen tegen onware frames. Dat kan ik wel, maar ik wil het niet meer."

Verder spelen ook gezondheidsklachten, waar ze al langer mee kampt, een rol, zo geeft ze aan.

Peter Kwint, al 16 jaar Kamerlid namens de SP, geeft aan dat hij het gevoel heeft dat anderen de komende tijd beter op zijn plek kunnen zitten. Een van de redenen waarom hij weggaat, is de manier waarop het kabinet is omgegaan met het enquêterapport over de gaswinning in Groningen. Dat schrijft hij in zijn brief

Peter Kwint
Peter KwintSP-Kamerlid

"Dat is voor mij een extra duw richting de uitgang geweest. Niet elke enquête hoeft tot de val van een kabinet te leiden. Maar deze had dat wel moeten doen."

Het werk van een Kamerlid is erg tijd- en energierovend. Naast dat het een zware klus kan zijn om je als politicus in te zetten voor Nederland, vraagt het ook veel van familie en naasten. We zien daarom dat veel Kamerleden en bewindslieden zich na een bepaalde periode weer terugtrekken om meer tijd met familie door te kunnen brengen. Ook zijn veranderingen binnen de politiek bepalend voor vertrekkende politici: zo zou het huidige klimaat populistisch en guur zijn. Daar komt een toename van bedreigingen en haat van buitenaf bij kijken, die voor veel van hen de druppel zijn.

Er wordt ook hoop gevestigd op een talentvolle, nieuwe generatie aan bestuurders. Echter is het de vraag of deze generatie nog wel zit te wachten op het huidige politieke klimaat.

Praat mee

Wat denk jij? Staat de nieuwe generatie politici op voor de komende verkiezingen?

Inloggen bij

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Dit is het debat

Luister de uitzending van Dit is de Dag (EO) nu terug als podcast!

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen
Dit is de dagDit is de dag

Dit artikel hoort bij het programma

Dit is de dag

  • Hier & Nu

Deel dit artikel:

Meest gelezen

Lees ook

Neem een koekje.

Jammer! Door je cookie-instellingen kan je dit deel van de site niet zien. Als je meer cookies accepteert, kan je dit deel wel zien.

Toestemmingen aanpassen