Heeft Nederland nieuwe tanks wel echt nodig? 'We komen terecht in waanzinnige wapenwedloop'
12 september 2024 · 16:00| Leestijd: 3 min
Update: 12 september 2024 · 17:01
In dit artikel aan het woord
"Tanks zijn hard nodig, deze beslissing had jaren geleden al genomen moeten worden."
"Is dit de meest verstandige aankoop om nu te doen? Het geld kan beter besteed worden."
In het kort
Defensie krijgt miljarden en met dat geld kopen ze onder andere ongeveer vijftig nieuwe tanks. Maar hebben we die tanks wel nodig?
Samenvatting van DIT artikel
Nederland geeft miljarden extra aan Defensie. Hiermee worden onder andere ongeveer vijftig nieuwe tanks gekocht. Deze investering is nodig om de veiligheid te vergroten en afschrikking te versterken. Ook voldoet Nederland nu aan de NAVO-eis om 2% van het bruto binnenlands product aan Defensie te besteden.
Er is discussie over de noodzaak van nieuwe tanks voor Nederland. Defensiespecialist Dick Zandee steunt de aanschaf door de veranderde geopolitieke situatie sinds 2014 en de solidariteit binnen de NAVO. Oud-Kamerlid Jasper van Dijk vraagt zich af of het geld niet beter besteed kan worden en stelt dat het geld beter aan luchtverdediging kan worden besteed dan aan tanks.
Wat denk jij?
Heb je meegekregen dat Nederland vijftig nieuwe tanks heeft gekocht?
Aantal reacties: 0
Dit is de situatie
Nederland koopt nieuwe tanks
'Sterk, slim en samen', niet de slogan van een voetbalclub, maar de kop boven de Defensienota. Defensie krijgt miljarden extra en met een deel van dat geld worden nieuwe wapens gekocht: straaljagers, schepen en tanks.
In 2011 verkocht Nederland de laatste tanks, nu worden ongeveer vijftig nieuwe tanks aangeschaft. Die tanks moeten samen een tankbataljon vormen. Jaarlijks kost dat tussen de 260 en 315 miljoen euro. De investeringen zijn noodzakelijk, aldus Defensie. "Want na een lange periode van vrede in Europa moet Nederland actief bijdragen aan het afschrikken van tegenstanders om een gewapend conflict te voorkomen."
Eisen van de NAVO
De nieuwe wapens zijn ook een investering in het NAVO-bondgenootschap. Met bondgenoten is afgesproken dat ieder NAVO-lid jaarlijks minimaal 2% van het bruto binnenlands product aan Defensie uitgeeft. Door deze nieuwe investeringen voldoet Nederland eindelijk aan de 2%-norm.
Wat is de NAVO?
De NAVO staat voor 'Noord-Atlantische Verdragsorganisatie'. De organisatie werd opgericht in 1949 als een politiek en militair bondgenootschap tussen 32 landen uit Europa en Noord-Amerika. Het doel van de NAVO is het handhaven van vrede en veiligheid binnen de lidstaten door middel van samenwerking en onderlinge bescherming.
Wat denk jij?
Is het goed dat Nederland nieuwe wapens koopt?
Aantal reacties: 0
Dit is de discussie
Hebben we nieuwe tanks wel nodig?
Dat Nederland eerst al zijn tanks verkoopt en er nu weer vijftig aanschaft, snapt defensiespecialist Dick Zandee wel. Want de omstandigheden zijn volgens hem veranderd. Dat zegt hij in Dit is de Dag (EO):
"We deden in 2011 vredesoperaties in het Midden-Oosten en Afrika en daar had je niet echt tanks bij nodig. Maar we zitten sinds 2014 in een totaal andere situatie door de annexatie van de Krim, de onrust in de Donbas en de inval van Rusland in Oekraïne in 2022."
Het wisselende beleid van de regering, vindt oud-Kamerlid Jasper van Dijk maar vreemd.
"Ik constateer dat er sprake is van jojobeleid. Misschien kan het geld beter besteed worden. Is dit de meest verstandige aankoop om nu te doen? Nederland werkt intensief samen met buurlanden en zit in de NAVO. Moeten wij per se vijftig tanks kopen voor driehonderd miljoen euro of kunnen andere landen dat beter doen? Bijvoorbeeld Duitsland die al tanks heeft. Het is kapitaalvernietiging."
"Kan Nederland niet andere dingen doen? Ik vind het afschuwelijk om te zien dat Poetin iedere dag Oekraïne bombardeert en woonwijken, onschuldige burgers en ziekenhuizen raakt. Als je al dat geld wil uitgeven aan Defensie, geef dat dan uit aan luchtverdediging. Maar tanks? De kans dat er Russische tanks naar de Veluwe rijden is heel klein. Ik vraag me echt af of dit de meest verstandige aankoop is."
Om geen tanks te kopen en daarbij te vertrouwen op de tanks van Duitsland, vindt Zandee niet solidair.
"We zitten in een bondgenootschap, de NAVO. Als je de strijd in het veld overlaat aan de Duitsers en de Polen is dat niet echt solidair. Nederland staat hoog in de lidstatenlijst als het gaat om bruto nationaal product, dan is het logisch dat Nederland ook op de grond een substantiële bijdrage levert."
'Koopgekte bij Defensie'
Van Dijk noemt al de nieuwe wapens die nu bij Defensie worden aangekocht een 'prestigeproject'.
"We zitten in een rare tijd. Er is een soort koopgekte ontstaan bij Defensie. Ik snap dat de generaals dit allemaal prachtig vinden. Er moeten miljarden extra naar Defensie volgens het kabinet en volgens de NAVO-norm van 2%. Dat betekent dat Nederland in 'no time' zijn budget met miljarden heeft opgehoogd."
"Achter een bureau bij Defensie vragen ze zich af: waar gaan we nog geld aan uitgeven? Moeten we niet nog tanks aanschaffen? Ik vind dat een hele rare logica. We moeten niet krampachtig vasthouden aan die 2%-norm. We komen terecht in een waanzinnige wapenwedloop."
Zijn het inderdaad alleen maar 'toys for the boys'? Daar is geen sprake van, zegt Zandee.
"Dat besluit had al vele jaren geleden genomen moeten worden. Vanuit de NAVO wordt gezegd: je doet het niet goed. Je kan natuurlijk zeggen: we doen het niet. Misschien wil meneer Van Dijk dat wel, maar ik wil dat niet. Je moet gewoon aan die norm voldoen. En nu is er eindelijk geld, dus eindelijk kan je aan de eis van de NAVO voldoen."
Meer weten?
Luister Dit is de Dag (EO) terug
In Dit is de Dag (EO) gaat Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek met Dick Zandee (defensiespecialist Clingendael) en Jasper van Dijk (oud-Defensiewoordvoerder SP). Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook
- Nederland doelwit voor de Russen? 'We kunnen onze havens niet beschermen'
Nederland doelwit voor de Russen? 'We kunnen onze havens niet beschermen'
DIT zijn de makers
