"Poetin gaat West-Europa niet aanvallen, doet hij dat wel dan beschermt de NAVO onze havens."
Mart de KruifOud-commandant Landstrijdkrachten
"We moeten onze havens beter beschermen, maar we hebben de middelen niet. Ook de NAVO niet."
In het kort
De burgemeester van Antwerpen wil luchtafweer bij de haven. Nu is er geen bescherming bij een mogelijke Russische aanval. Zijn de Nederlandse havens ook doelwitten voor de Russen? En kunnen we die havens wel verdedigen in geval van oorlog?
Wat denk jij?
Nederland moet investeren in de bescherming van belangrijke havens
Dit is de situatie
Oproep: bescherm de Antwerpse haven tegen de Russen
Antwerpen werd tachtig jaar geleden bevrijd en dat vond burgemeester Bart De Wever een mooi moment om te pleiten voor luchtafweer in de Antwerpse haven. Nu kan de haven zich bij een Russische aanval niet verdedigen, aldus De Wever.
Verder haalde hij bij Gazet van Antwerpen het Latijnse spreekwoord "si vis pacem, para bellum" aan. De betekenis: als je vrede wilt, bereid je dan voor op oorlog. Ook belooft hij dat hij zich volledig in zal zetten voor de verdediging van de Antwerpse haven, als hij premier mocht worden. "Het zal pijnlijk veel geld kosten, al kunnen we daarvoor wel samenwerken met Nederland en Frankrijk."
Partijgenoot Annick De Ridder (Nieuw-Vlaamse Alliantie) deelt de zorgen van De Wever: "Heel veel experts internationale veiligheid, specialisten binnen de NAVO, diplomaten en onze eigen legertop bevestigen dat wij in dit land te weinig hebben om onze kritieke infrastructuur te beschermen. Dit in tegenstelling tot Nederland en Frankrijk, die wel over die luchtafweer beschikken."
Dit is de discussie
Kunnen we onze havens beschermen tegen de Russen?
Kunnen wij onze infrastructuur inderdaad beter verdedigen? En moeten we onze havens überhaupt beschermen? Oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif vindt het een goed idee, zegt hij in Dit is de Dag (EO).
000
scherm sluiten
000
Mart de Kruif
Oud-commandant Landstrijdkrachten
"De havens van Vlissingen, Amsterdam en Rotterdam zijn potentiële doelwitten voor een Russische aanval. Want dat zijn de havens waar de troepen uit de Verenigde Staten en Engeland aan land komen bij een aanval. De havens stonden ook als doelwitten op oude Russische kaarten voor kernbommen [tijdens de Koude Oorlog, red.]."
000
000
scherm sluiten
000
"En ook Schiphol is een doelwit voor de Russen. Dat is namelijk een enorm belangrijke hub voor de logistiek van het Amerikaanse leger. Heel veel mensen, materiaal en voorraden komen daarbinnen."
000
Maar volgens De Kruif kunnen we onze havens en Schiphol niet goed beschermen:
000
scherm sluiten
000
Mart de Kruif
Oud-commandant Landstrijdkrachten
"Niet dat er niets is, we hebben natuurlijk marineschepen met luchtafweer, F-35's en troepen op de grond die wat kunnen met Patriots [luchtverdedigingswapen, red.]. Alleen het probleem is: bij oorlog gaat de NAVO die eenheden inzetten. De marine gaat varen op de grote zee, de F-35's gaan vliegen in het Oosten en de landmacht is dan ook weg. Dus dan blijft er heel weinig over. We hebben geen eenheden die specifiek de taak hebben om de havens te beschermen."
000
Het lijkt oud-minster van Buitenlandse Zaken Ben Bot niet logisch als ieder land zijn eigen havens gaat beschermen.
000
scherm sluiten
000
Ben Bot
Oud-minister van Buitenlandse Zaken
"Ik vind het gevaarlijk als ieder land gaat zorgen voor zijn eigen verdediging. Dan worden we uit elkaar gespeeld en krijg je een haasje-over-effect. Dan zegt Antwerpen: ik wil die Patriots hebben voor de Antwerpse haven. Dan roept vervolgens Rotterdam: ik ben een grotere haven, ik wil wel twee van die Patriots hebben. En dan zegt Hamburg: als het zo gaat, heb ik nog wat extra nodig, want dan gaan de Russen zich natuurlijk op ons richten. Dat is natuurlijk ongewenst."
000
000
scherm sluiten
000
"We hebben als NAVO besloten dat we onze defensie gemeenschappelijk hebben. We moeten dit dus gezamenlijk oplossen. Ik heb jaren bij de NAVO gezeten en er waren daar veel verdedigingsplannen. Ik weet niet hoe we op dit moment zijn voorbereid, maar ik weet wel dat de NAVO bij deze gevoelige targets voortdurend voorzorgsmaatregelen neemt."
000
NAVO heeft zeker de intentie om te verdedigen, maar niet de middelen, zegt De Kruif.
000
scherm sluiten
000
Mart de Kruif
Oud-commandant Landstrijdkrachten
"Feit is dat we de havens niet kunnen verdedigen. Oud-minister Bijleveld zei eind 2020 dat de Nederlandse krijgsmacht niet meer in staat is aan haar grondwettelijke taken te voldoen. Dat is gewoon zo. Als we in een oorlog komen, dan is de krijgsmacht er niet alleen om Nederland te verdedigen, maar ook om het NAVO-grondgebied te verdedigen. Dan moet je buitengewoon pijnlijke keuzes maken."
000
000
scherm sluiten
000
"In de Koude Oorlog hadden we wel de capaciteit. We hadden luchtverdediging voor Schiphol en onze eigen vliegvelden. Die capaciteit hebben we niet meer. Daar moeten we eerlijk in zijn, daar lopen we een groot risico. Dat kun je internationaal oplossen. Alleen als meer landen dat probleem hebben, krijg je echt een vreselijk keuzeprobleem."
000
Oud-minister Bot ziet het wat minder somber in.
000
scherm sluiten
000
Ben Bot
Oud-minister van Buitenlandse Zaken
"Na de inval van Rusland in Oekraïne in 2020 hebben we gezegd dat de uitgaven voor defensie drastisch omhoog moeten. Daar zijn we mee bezig. En niet alleen de uitgaven moeten omhoog, maar ook datgene wat je ermee kan kopen moet omhoog. Daar zijn we ook mee bezig."
000
Wat denk jij?
Een Russische aanval is voorstelbaar
Lees hier of Mart de Kruif en Ben Bot bang zijn voor een Russische aanval
Meer weten?
Luister Dit is de Dag (EO) terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Ben Bot (oud-minister van Buitenlandse Zaken) en Mart de Kruif oud-commandant Landstrijdkrachten). Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.