Waar stemt burgerlijk Nederland op, en wat zegt dat?

gisteren · 22:00| Leestijd:3 min

Update: gisteren · 22:26

In het kort

Er loopt een opvallende strook door Nederland. Van Zeeland, via de Veluwe, tot Salland en Twente. In deze regio’s voelen mensen zich sterk met elkaar verbonden. Ze doen vaker vrijwilligerswerk, gaan trouw naar de stembus en ervaren hun gezondheid bovengemiddeld goed. Hoe kan dat?

Praat mee

Voel jij je verbonden met de regio waar je vandaan komt? Waarom wel/niet?

Dit is de situatie

Gaat burgelijk Nederland weer op een traditionele middenpartij stemmen?

Deze opvallende strook die zich diagonaal door Nederland uitstrekt van Zeeland via de Veluwe tot Salland en Twente in het noorden, bestaat nog relatief veel sociale samenhang. Onderzoeker Josse de Voogd noemt dit de 'burgerschapszone' van Nederland. In de afgelopen decennia is hier veel traditioneler (vooral CDA, PvdA, VVD) gestemd dan in andere delen van het land. Toch viel er iets op bij de verkiezingen in 2023: toen verschoven deze kiezers voornamelijk naar de BBB, NSC en PVV.

Wat opvalt in de 3 kaarten van Josse de Voogd, is dat er in de 'burgerschapszone' meer vrijwilligerswerk gedaan wordt, er een betere gezondheid is én de opkomst bij de verkiezingen is hoger:

Jarenlang bleef het stemgedrag hier stabiel. Maar twee jaar geleden is het dus opgeschoven. De vraag is: blijft die verschuiving, of keren deze kiezers terug naar de traditionele, gevestigde middenpartijen?

Wat jouw huis zegt over je stemgedrag

Voor zijn Atlas van Afgehaakt Nederland reisde De Voogd het hele land door. Hij keek niet alleen naar de cijfers, maar ook naar straten en huizen. Wat zeggen gevels, tuinen en dorpspleinen over hoe mensen stemmen?

Volgens De Voogd is de 'burgerschapszone' een soort "aangeharkt Nederland". Mensen letten op elkaar en voelen zich verantwoordelijk voor hun buurt en dorp. En juist daardoor beïnvloeden ze elkaar ook sneller. De Voogd fotografeerde drie typische woningen uit de 'burgerschapszone':