Vijf Nederlanders bijna overleden na vapen: 'Het is een epidemie'

vandaag · 11:35| Leestijd:4 min

Update: vandaag · 11:40

Gezondere generatie? We roken, vapen en drinken gewoon door

In het kort

Zeker vijf Nederlanders zijn bijna doodgegaan na het gebruiken van een vape. Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws. Vier van hen lagen voor langere tijd in kunstmatige coma. Deze gevallen vormen "het topje van de ijsberg", denkt voorzitter Henk Kramer van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT).

Wat denk jij?

Heb jij wel eens een vape gerookt?

Nee

Alle vijf zijn in de afgelopen maanden in kritieke toestand opgenomen in het ziekenhuis. Bij vier van hen was die kunstmatige coma de enige manier om te kunnen overleven. Het gaat om een tienermeisje, een 19-jarige, een veertiger, een 17-jarige en de 28-jarige Robin, met wie RTL Nieuws uitgebreid sprak. Hij werd eind vorig jaar met spoed opgenomen in het ziekenhuis in Almelo, nadat hij thuis uit het niets veel bloed ophoestte. Het ging zo slecht dat zijn familie naar de ic moest komen om afscheid van hem te nemen. Hij kroop volgens artsen "door het oog van de naald".

Alle vijf gebruikten verschillende merken met verschillende smaakjes, die allemaal illegaal zijn in Nederland.

Henk Kramer

Voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose

"Vooral jongeren gebruiken veel vapes, het is een epidemie. Dat zal nog tot veel gezondheidsschade leiden."

"Dit is heel herkenbaar, ook wij hebben zulke mensen gezien", zegt Kramer, longarts in het Groningse Martini Ziekenhuis. Eén patiënt kwam zelfs twee keer op de intensive care terecht met een acute longontsteking die volgens de artsen door het vapen komt. "Dit vinden wij als NVALT heel zorgwekkend. Vooral jongeren gebruiken veel vapes, het is een epidemie. Dat zal nog tot veel gezondheidsschade leiden", zei de voorzitter van de artsenvereniging donderdag.

Waarom is vapen zo schadelijk?

Ziek worden van vapen komt vaak doordat e-sigaretten stoffen bevatten die schadelijk zijn voor je longen, hart en immuunsysteem. Hier zijn de belangrijkste redenen waarom je ziek kunt worden van vapen:

1. Schadelijke stoffen in de damp

De damp van e-sigaretten bevat onder andere:

Nicotine: verslavend en slecht voor je hart en bloedvaten.
Propyleenglycol en glycerol: kunnen bij verhitting stoffen vormen die je longen irriteren.
Smaakstoffen: sommige zijn veilig om te eten, maar niet om in te ademen.
Formaldehyde en acroleïne: giftige stoffen die vrijkomen bij hoge temperaturen.

2. Effect op de longen

Sommige mensen krijgen last van:

Kortademigheid
Hoesten
Longontstekingen (soms ernstig, zoals EVALI in de VS)

3. Effect op jongeren

Jonge mensen zijn extra kwetsbaar. Vapen kan:

De ontwikkeling van de hersenen verstoren
De kans vergroten op verslaving aan nicotine of later aan sigaretten

Zeker zestien ziekenhuizen zeggen dat ook bij hen meerdere patiënten zijn opgenomen met ernstige longproblemen, vaak jongeren. De ziekenhuizen maken melding van klaplongen, longontstekingen, ontstekingen van de longblaasjes met littekens tot gevolg en longziekte COPD - allemaal na vapen. Minstens acht ziekenhuizen zagen patiënten met astma-aanvallen.

Schade op lange termijn

Hoe schadelijk e-sigaretten op lange termijn zijn in vergelijking met gewone tabak, is nog niet helemaal duidelijk. "De acute effecten van vapen zijn wel veel schadelijker", stelt Kramer. "De tabaksindustrie heeft zorgvuldig het imago gekweekt dat vapen minder slecht zou zijn en een goed hulpmiddel om te stoppen met roken. Terwijl het door de hoge doses nicotine nog veel verslavender is."

Longartsen pleiten voor meer actie vanuit de overheid

De longartsen vinden dat de overheid meer actie moet ondernemen, al is daar met een verbod op vapes met smaakjes anders dan tabak wel een begin mee gemaakt. Ook zijn er plannen voor een nieuwe belastingheffing. Voor NVALT gaat dat niet ver genoeg. "De schadelijke effecten gaan op die manier gewoon door", zegt de longarts. Hij pleit voor een totaalverbod, in combinatie met een strenge aanpak om illegale handel in vapes tegen te gaan.

Vincent Karremans, de staatssecretaris van Jeugd, Preventie en Sport, presenteerde twee maanden geleden een actieplan om het vapeprobleem aan te pakken. De focus ligt op meer handhaving, hogere boetes voor verkopers, strengere regels voor het aanbieden van vapes en hij onderzoekt of hij de wet kan aanscherpen.

Praat mee

Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?

Meer weten?

Luister naar Dit is de Dag

In Dit is de Dag (EO) ging Jan Willem Wesselink eerder in gesprek over het feit dat er vanuit de overheid afspraken zijn gemaakt dat we met z'n allen gezonder moeten gaan leven, maar dat dit weinig effect lijkt te hebben. Beluister de uitzending hieronder als podcast.

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Dit maakten we ook