Inloggen bij

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Moslims Offerfeest.
© ANP

Voelen moslims zich nog thuis in Nederland? 'Zoon snapt niet waarom mensen hekel aan hem hebben'

23 september 2024 · 16:30| Leestijd: 5 min

Update: 30 september 2024 · 11:24

In dit artikel aan het woord

Emine Uğur
Emine UğurColumnist Trouw
"Ik vind het eng, mensen voelen zich gelegitimeerd om los te gaan met de haat die ze voelen."
Yesim Candan
Yesim CandanColumniste
"Moslims in Nederland hebben het in vergelijking met moslims in andere landen best wel goed."
Tarik Bourkha
Tarik BourkhaProgrammamaker
"Ik wil geen slachtofferrol aannemen. Ik ga de dialoog aan met moslimhaters."
Joram van Klaveren
Joram van KlaverenWoordvoerder K7
"Ik voel wel een bepaalde druk als het gaat om de beleving van mijn godsdienst."

In het kort

Moskeeën maken zich grote zorgen over het regeerprogramma van kabinet-Schoof. De plannen zorgen volgens hen voor een gevoel van onveiligheid binnen de moslimgemeenschap. Wordt Nederland inderdaad guurder voor moslims? En hoe ervaren moslims dit zelf?

Samenvatting van DIT artikel

Moskeeën zijn bezorgd over het nieuwe regeerakkoord van kabinet-Schoof. Ze vrezen voor discriminerende maatregelen, zoals strengere regels voor gebedsoproepen en toezicht op koranscholen. Ook baart het verbod op buitenlandse financiering zorgen, omdat dit moskeeën onder druk zou zetten.

Columnist Emine Uğur vindt het zorgelijk dat moslimhaat steeds normaler wordt, vooral na de verkiezingswinst van de PVV.
Joram van Klaveren, woordvoerder van het samenwerkingsverband van regionale moskeekoepels, is bezorgd over de toenemende druk op godsdienstvrijheid. Programmamaker Tarik Bourkha merkt weinig haat in het dagelijks leven, maar ziet veel haatreacties op social media en gaat actief in dialoog met moslimhaters. Yesim Candan, seculiere moslim en columnist, ziet het anti-islamsentiment al langer, maar vindt dat moslims in Nederland het relatief goed hebben vergeleken met andere landen.

Wat denk jij?

Snap je het als moslims zich zorgen maken over de nieuwe politieke wind die waait?

Dit is de situatie

Moskeeën bezorgd door plannen kabinet-Schoof

Het nieuwe regeerprogramma zorgt voor grote zorgen bij het samenwerkingsverband van regionale moskeekoepels, K7. Volgens de moskeeën wordt er een "dreigende toon" aangeslagen in het akkoord.

Wat is K7?

K7 is het samenwerkingsverband van ruim tweehonderd regionale moskeeën. Onder het samenwerkingsverband vallen de moskeekoepels SMUO Utrecht en omgeving, SPIOR Rijnmond, FIO Den Haag, SIORH Regio Haaglanden, SML Limburg en omgeving, SMBZ Brabant en Zeeland en ETTIHAD Almere.

In het nieuwe regeerprogramma staat drie keer vermeld: "Dit kabinet treedt daadkrachtig op tegen discriminatie, racisme, antisemitisme en moslimhaat, zowel op straat als online." Maar daar hebben veel moslims in Nederland dus geen vertrouwen in. De ruim tweehonderd moskeeën vinden de nieuwe plannen van het kabinet juist wél discriminerend en ze vinden dat deze plannen de vrijheid van godsdienst onder druk zetten.

Gebedsoproep en financiering

K7 maakt zich onder andere bezorgd om het feit dat het kabinet "betere regels" in het leven wil roepen voor versterkte oproepen tot gebed. Volgens K7 raakt dit vooral moskeeën en geen kerken. Verder is het plan om informeel onderwijs, zoals weekend- en koranscholen, vaker te gaan controleren.

Ook wil het kabinet-Schoof ongewenste buitenlandse financiering verbieden. Het kabinet zegt dat ze hiermee witwassen en terrorismefinanciering tegen willen gaan. Maar moskeeën, die vaak geld uit het buitenland ontvangen, krijgen hierdoor het idee dat ze onder een vergrootglas komen te liggen.

Dit is de discussie

Voelen moslims zich nog thuis in Nederland?

Moskeeën maken zich dus zorgen. Wordt ons land inderdaad guurder voor moslims? En hoe ervaren moslims dit zelf? Columnist Emine Uğur merkt heel duidelijk dat Nederland een ander land is sinds de verkiezingswinst van de PVV en de deelname van die partij aan het kabinet-Schoof, zegt ze bij Dit is Tijs (EO).

Emine Uğur
Emine Uğur Columnist

"Het is eng. Ik vind het heel spannend en ook heel zorgelijk. Je merkt dat mensen zich heel erg gelegitimeerd voelen om los te gaan met de haat die ze voelen. Ik merk het vooral op social media, op straat iets minder."

"Het gaat mij eigenlijk niet eens om de PVV, het gaat mij vooral over de cirkel eromheen die moslimhaat normaliseert en salonfähig maakt. Ik vind het heel beangstigend en ook wel zorgelijk dat andere partijen de uitspraken, standpunten en het verkiezingsprogramma van Wilders geen dealbreaker vonden. Dat moslimhaat dus geen dealbreaker is. Het gaat niet alleen om nu, hoe gaat de samenleving eruit zien over tien, twintig jaar als we nu bepaalde dingen normaliseren?"

Joram van Klaveren was eerst Kamerlid voor de PVV, werd daarna moslim en is nu woordvoerder van K7. Hij maakt zich zorgen:

Joram van Klaveren
Joram van Klaveren Woordvoerder K7

"Ik voel me niet zozeer onveilig, maar je voelt wel een bepaalde druk als het gaat om de beleving van je godsdienst. Het komt niet alleen door dit kabinet. Afgelopen jaren is er heel veel wet- en regelgeving ingezet die heel erg raakt aan de godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vereniging. Maar het is wel geïntensiveerd met dit kabinet."

"Het kabinet wil staatscontrole uitoefenen op informeel onderwijs, zoals koranscholen. De landsadvocaat en de onderwijsinspectie hebben aangegeven: dat kan helemaal niet. Dan verwacht je dat het kabinet daarvan afstapt. Maar ze zetten er juist harder op in."

Iemand zal niet snel op hem afstappen om hem aan te spreken op straat, zegt programmamaker Tarik Bourkha.

Tarik Bourkha
Tarik Bourkha Programmamaker

"Ik merk het helemaal niet in het dagelijks leven. Ik wil ook geen slachtofferrol aannemen, waar heel veel mensen op hopen. Ik ben iemand die de dialoog aangaat met moslimhaters. Ik probeer het verhaal dat verteld wordt te veranderen. En dat gaat aardig."

"Op social media zie je veel haatreacties, dat is een dingetje. Maar het sentiment was er hiervoor al, bij de kabinetten Rutte. Met informanten in de moskeeën en de controle van geldstromen."

Seculiere moslim en columnist Yesim Candan vindt ook dat het anti-islamsentiment er al veel eerder was. Ze is niet bang, ze gaat liever aan de slag.

Yesim Candan
Yesim Candan Columnist

"Toen Theo van Gogh werd vermoord heb ik een organisatie voor biculturele talenten opgezet. Dit jaar wil ik een lijst publiceren met de meest succesvolle Turkse Nederlanders."

Daarnaast vindt ze dat moslims het nog best wel goed hebben in Nederland.

Yesim Candan
Yesim Candan Columnist

"Ik volg het internationale nieuws en als je kijkt naar heel veel andere landen, dan hebben we het best wel goed in Nederland. Als je kijkt naar Frankrijk, Duitsland of Engeland, daar is veel meer gaande. Ook in Amerika is het immigratiebeleid veel harder. We zitten nu in een transformatieproces waarin we hieraan moeten wennen. In de peilingen staat de PVV op 42 zetels. We moeten hier ook van leren."

Dit is hun verhaal

'Mijn zoon vraagt zich af wat zijn positie is in Nederland'

In Dit is Tijs (EO) vertellen columnisten Yesim Candan en Emine Uğur ook wat hun kinderen merken van de veranderde politieke wind in Nederland.

'Waarom hebben mensen een hekel aan mij?'

De zoon van Uğur vraagt zich bijvoorbeeld af wat zijn positie is in Nederland. "Dat heeft hij voorheen nooit gehad." Hij vraagt zich af: Wat is mijn positie als moslim? Ben ik hier nog welkom? Waarom hebben mensen een hekel aan mij? Waarom hebben mensen een hekel aan moslims? Hij krijgt het volgens Uğur allemaal mee en ook op school worden discussies gevoerd. "Ik merk dat hij nu in een fase is gekomen, waarbij hij dat aan het bevragen is bij zichzelf."

Uğur probeert het aan hem uit te leggen, door ook te vertellen over de geschiedenis. "Hij is niet van de generatie die 11 september bewust heeft meegemaakt en de moord op Pim Fortuyn." Maar hij kan zich "in zijn wereld" niet voorstellen dat mensen een hekel aan hem hebben als moslim, zegt Uğur. "Maar dat voelt hij nu wel."

'Ze merken er niks van'

De dochter en zoon van Yesim Candan zijn Nederlands en Turks, maar ze merken volgens haar in het dagelijks leven niets van een toenomen anti-islamsentiment. Ze voedt ze wel op een bepaalde manier op: "Je moet voor alles vechten en je moet laten zien wie je bent." Een tijdje terug werd door een docent op school wel tegen haar dochter gezegd: "Je hebt een Turkse naam, dat is een lelijke naam." Candan ging verhaal halen op school. "Ze hebben hun excuus aangeboden."

Maar het gaat er volgens Candan vooral om dat je kinderen leert om met teleurstellingen om te gaan. "Heel veel mensen zullen niet met je om willen gaan of zullen dingen tegen je zeggen."

Meer weten?

Kijk nu naar Dit is Tijs (EO)

In Dit is Tijs (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Joram van Klaveren (woordvoerder K7), Tarik Bourkha (programmamaker), Yesim Candan (columnist) en Emine Uğur (columnist). Bekijk de volledige uitzending hieronder. 

Wil jij de aflevering liever streamen? Klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.

Dit maakten we ook

Meest gelezen

Lees ook

Neem een koekje.

Jammer! Door je cookie-instellingen kan je dit deel van de site niet zien. Als je meer cookies accepteert, kan je dit deel wel zien.

Toestemmingen aanpassen