Waarom Eline Vedder stopte als CDA-Kamerlid: 'Heb het gevoel dat ik heb gefaald'

Eline Vedder, op dat moment ook boerin in het Drentse Ruinerwold, was net een paar weken Kamerlid toen haar persoonlijke gegevens online werden gezet door de actiegroep Farmers Defence Force. "Met de oproep om mij even te vertellen wat de bedoeling was dat ik zou doen en wat ik niet zou moeten doen."

Een jaar later was het online weer raak. "De boodschap was: 'Als jij het blijkbaar geen probleem vindt dat de veestapel wat kleiner wordt,beginnen we wel bij jouw koeien. Dan komen we ze ophalen om naar de slacht te brengen.' In een besloten Facebook-groep hadden 300 mensen zich aangemeld om wel even mee te komen helpen."

Op dat moment dacht ze vooral aan thuis, blikt Eline Vedder terug. "Ik stond al op zo’n lijst dat de politie gelijk met twee patrouillewagens komen als je belt. Maar vanaf dat moment hadden we ook vijf keer per dag politie door de straat. Ik woon aan het einde van de een doodlopende weg, dus dat viel mijn kinderen wel op."

Eline Vedder

Voormalig CDA-Kamerlid

"De telefoontjes met bedreigingen gingen de hele nacht door."

Doordat haar gegevens eerder al online waren gezet, was haar telefoonnummer makkelijk te vinden. "De telefoontjes met bedreigingen gingen de hele nacht door."

Stoppen geen optie

Dat was niet het enige waar ze mee kreeg te dealen tijdens haar 2,5 jaar durende Kamerperiode. "Er zijn ook drie keer AI-deepfake pornovideo’s van mij gemaakt", vertelt Vedder. "Ik kon niet garanderen dat mijn kinderen het niet te zien kregen op sociale media, dus moest ik het gesprek met ze aangaan. Mijn jongste werd er echt misselijk van. Dat was de eerste keer dat mijn man zei: als het zo moet, kom je maar weer lekker thuis."

Toch was stoppen eerst geen optie voor Vedder, die uiteindelijk besloot om zich niet opnieuw verkiesbaar te stellen. "Ik heb er wel even aan gedacht. Maar ik vond het ook heel belangrijk om dan juist te blijven zitten: anders winnen ze. Daarom heb ik ook een heel dubbel gevoel over mijn uiteindelijke besluit om niet door te gaan."

"Ik was niet meer 100% mezelf."

Heeft ze nu het gevoel dat ze de anderen heeft laten winnen? "Ik heb in ieder geval het gevoel dat ik heb gefaald. Dat ik niet sterk genoeg ben geweest. Dat zegt mijn innerlijke criticaster."

Open zijn over misbruik

Vedder was niet de enige die te maken kreeg met deepfake-porno: ook een heleboel andere vrouwelijke Kamerleden en BN’ers is het overkomen. Dit is mentaal net zo zwaar als fysiek misbruik, vertelt Vedder, die ook fysiek misbruik meemaakte. "Veel vrouwen hebben ermee te maken. Bij mij riep het exact dezelfde reactie op als toen ik het in real life meemaakte. Je voelt je heel erg vies en heel klein, heel machteloos. Het enige verschil was dat het wat sneller sleet."

Ze besloot er open te zijn, tegen het advies van de beveiligingsdienst van de Tweede Kamer in. "Ik dacht: maar dan is het wéér alsof ik het maar toelaat. Dat ik het oké vind dat iemand dit met mij doet. Ik vond het nodig om er wel open te zijn, omdat er zoveel vrouwen in Nederland rondlopen die ook zwijgen. Ik dacht: ik ben er helemaal klaar mee, ik ga niet meer zwijgen."

'Niet meer 100% mezelf'

Ze wilde het op haar eigen manier doen, beloofde ze zichzelf bij haar aantreden in mei 2023. "Ik wilde mijn werk doen als ik 100% mezelf kon blijven. Ik wilde radicaal eerlijk zijn, met ruimte voor kwetsbaarheid.  Maar toen het kabinet Schoof-I viel, lag ik met een dubbele longontsteking in het ziekenhuis. Eerst was ik blij, maar toen dacht ik: ga ik door? Toen dacht ik terug aan die belofte en dacht ik: als ik heel eerlijk ben, ben ik niet meer 100% mezelf."

Zo merkte ze dat ze voorzichtiger was geworden in haar werk. "Ik merkte dat ik tijdens een debat al in mijn achterhoofd de vraag had: wat voor shit ga ik straks weer over mezelf lezen? Ik heb een keer 63 miljoen voor jonge boeren weten te redden uit de klauwen van de algemene middelen. Ik was heel blij, maar de eerste reactie online was: 'Jouw man moet je met een stok het huis uitslaan'."

Is er dan wel ruimte voor radicale eerlijkheid en kwetsbaarheid in de politiek? "Misschien wel niet", denkt Vedder. "Maar ik vind wel dat het er zou moeten zijn. Ik ben een warm pleitbezorger voor meer kwetsbaarheid in de politiek."

Een lege stal

Ook op haar boerderij in Ruinerwold stapelden de tegenvallers zich op. Zo was er geen opvolger en werden er rode cijfers gedraaid toen de mest niet meer uitgereden mocht worden op het eigen weiland. Nu is de stal leeg en is ze boerin-af: "Ik word daar heel onrustig van. Als boer ben je zo in sync met je beesten."

Met haar man is het zoeken naar een nieuw dagelijks ritme: "Het is een mengeling van rouw en afscheid nemen. En ook wel weer hoopvol vooruitkijken naar wat er in het verschiet ligt."

Meer weten?

Eline Vedder was zaterdag 13 december te gast in Dit is de Week (EO) bij presentator Margje Fikse en vaste gasten auteur Ronit Palache en oud-politicus Gert-Jan Segers. Je kunt de uitzending hieronder terugkijken of via NPO Start.

Ook kun je de aflevering terugluisteren als podcast:

Dit maakten we ook

• Intimidatie en haat: kan je als politicus nog wel een normaal leven leiden?

  Intimidatie en haat: kan je als politicus nog wel een normaal leven leiden?

• Gert-Jan Segers kreeg te maken met ernstige intimidatie: 'Beschuldigd van genocide'

  Gert-Jan Segers kreeg te maken met ernstige intimidatie: 'Beschuldigd van genocide'