Waarom zijn jongeren zo ongelukkig? 'Het is een paradox', zegt psychiater Damiaan Denys

Jongvolwassenen zijn tegenwoordig de minst gelukkige leeftijdsgroep in Nederland, terwijl ouderen juist steeds gelukkiger worden. Dat blijkt uit een internationale studie. Maar hoe kan dat, in een land waar het leven zo goed geregeld lijkt? Psychiater en filosoof Damiaan Denys ziet een paradox: "We leven in een extreem welvarend land, maar het welzijn daalt."

Damiaan Denys

Psychiater en filosoof

"Je krijgt eigenlijk een opdracht mee. Ongeschreven, maar die wel op je schouders rust: maak er iets van. Word een succesvol persoon."

Volgens Denys komt dat doordat geluk in het Westen sterk gekoppeld is aan zelfverwezenlijking, autonomie en keuzevrijheid. Maar juist dat lijkt jongeren nu op te breken. "Je krijgt eigenlijk een opdracht mee. Ongeschreven, maar die wel op je schouders rust: maak er iets van. Word een succesvol persoon." En als dat niet lukt? "Dan ligt het aan jou. Want jij hebt immers alle mogelijkheden."

Welvaart zonder fundament

Veel jongeren missen volgens Denys de basis om hun leven echt op te bouwen. "De woningmarkt is heel onhelder. Kan ik nog een woning hebben? Dat is fundamenteel als je je leven wil starten." Daarnaast speelt onzekerheid in de politiek, het onderwijs en de wereld om hen heen een grote rol. "Voor jongeren is het veel moeilijker om nu te leven."

Daar komt nog de druk van social media bovenop. Jongeren worden dagelijks geconfronteerd met beelden van een perfecte wereld waarin alles mogelijk lijkt. "Je moet veel moed hebben om afstand te nemen van dat beeld dat elke dag bij je binnenkomt," vindt Denys.

Een stoel in de tuin

Ouderen zijn gelukkiger, deels omdat ze hun leven al hebben opgebouwd, maar ook omdat hun kijk op geluk verandert. "Dan heeft het minder te maken met het meemaken van fantastische dingen, maar meer met betekenisgeving in je leven. En dat kan je op een rustige manier vanuit je stoel in de tuin doen."

Voor jongeren voelt dat beeld van rust nog onbereikbaar. Toch heeft Denys een troostende boodschap: "Een psychiater is niet bedoeld om iemand gelukkig te maken. Iedereen heeft conflicten, lijdt, is onzeker. Dat is altijd zo geweest, dat zal altijd zo blijven." Misschien zit de sleutel tot geluk dus niet in nóg meer vrijheid, denkt Denys, maar in het accepteren dat het leven soms gewoon moeilijk is.

Luister Dit is de Dag terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek met psychiater en filosoof Damian Denys. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Ben je ongelukkig? Dat komt vaak door je eigen luie gedrag, zegt psychiater Rogier Hoenders

  Ben je ongelukkig? Dat komt vaak door je eigen luie gedrag, zegt psychiater Rogier Hoenders

• Nederlanders zijn rijker, maar niet blijer: waarom economische groei geen garantie is voor geluk

  Nederlanders zijn rijker, maar niet blijer: waarom economische groei geen garantie is voor geluk