Woon je straks in een huis uit een woningfabriek? 'Niet divers en ook niet duurzaam'

12 juni 2024 · 15:00| Leestijd: 3 min

Update: 9 augustus 2024 · 15:44

Geschreven doorMariska

In dit artikel aan het woord

Menso OostingDirecteur Fijn Wonen

"We willen niet dat Nederland één grote grijze blokkendoos wordt."

Sanne van ManenArchitect

"We hebben helemaal geen rijtjeswoningen uit een fabriek nodig."

In het kort

In woningfabrieken worden in sneltreinvaart huizen gemaakt. Dit is goed nieuws voor de huidige woningnood. Maar wonen we straks allemaal in hetzelfde type huis? En hoe duurzaam is zo'n fabriekshuis eigenlijk?

Wat denk jij?

Wil jij wonen in een huis uit een fabriek?

Ja, mooi toch wat er tegenwoordig mogelijk is

Maakt met niets uit, als ik maar een huis heb

Nee, ik heb liever dat bouwvakkers mijn huis bouwen

Aantal reacties: 0

Dit is de situatie

Geen bouwvakkers meer nodig voor nieuwe huizen

Kant-en-klaren huizen die van de lopende band afrollen. Het klinkt misschien als iets uit de verre toekomst, maar het is al realiteit. In Nederland staan verschillende woningfabrieken. Binnen een dag kan een huis klaar zijn.

Deze huizen kunnen goed gebruikt worden met de huidige woningnood. Tot en met 2030 moeten er meer dan 900.000 huizen worden gebouwd. Daarbij spelen woningen die (deels) in een fabriek worden gemaakt een grote rol.

Woningfabriek

Bouwbedrijf Van Wijnen heeft een woningfabriek. In negentien stappen wordt een compleet huis gemaakt. En een dag later wordt het huis naar een locatie in Nederland gebracht en daar in elkaar gezet. Dat doen ze met ongeveer vijftig mensen en zeventig robots. Normaal gesproken zouden voor het werk 1.350 bouwvakkers nodig zijn. Nu maken ze 750 woningen per jaar, maar dit moeten er vierduizend worden.

De fabriek maakt rijtjeshuizen en appartementen voor de middenhuur en sociale woningbouw. De huurhuizen hebben een maximale huurprijs van duizend euro en voor een koophuis geldt de NHG-grens, die is nu 435.000 euro.

Wat is de NHG-grens?

NHG staat voor Nationale Hypotheek Garantie. Als je een hypotheek afsluit met NHG kan je er zeker van zijn dat je een verantwoorde en betaalbare hypotheek hebt. Met NHG beperk je ook de financiële risico's van een eigen koopwoning. Die risico's kunnen zijn dat je je hypotheek niet meer kan betalen door scheiding, het verliezen van je werk of doordat je arbeidsongeschikt wordt.

Als je hypotheek hebt met NHG kan je namelijk gebruikmaken van de Woonlastenfaciliteit (WLF). De WLF is een tijdelijke verlaging van je woonlasten, zodat je een moeilijke periode kan overbruggen. De extra schuld die hierdoor ontstaat moet je wel weer afbetalen. Met een hypotheekverstrekker kan je afspreken hoe je dat doet.

Dit is de discussie

Moeten we blij zijn met een huis uit de fabriek?

Huizen die heel snel worden gebouwd en zo een oplossing bieden voor het woningtekort, daar kun je toch niet op tegen zijn? Toch wel, architect Sanne van Manen is sceptisch over deze robothuizen.

Sanne van Manen Architect

"Op zich is het inzetten van fabrieken en automatisering helemaal top. En het is ook nodig. We hebben nou eenmaal niet genoeg mensen om te bouwen en te renoveren. Maar dat hoeft niet te leiden tot kant-en-klare woningen. Dat kan ook op een andere manier. Je ziet in de houtbouw dat fabrieken worden ingezet om juist divers te bouwen in plaats van allemaal hetzelfde. Ik ben een beetje bang voor eenheidsworst."

"Naast een woonopgave hebben we ook een zorgopgave. Denk bijvoorbeeld aan eenzaamheid, dat kost twee miljard per jaar. Woningen vormen samen een leefomgeving. Buurten moeten niet allemaal hetzelfde zijn. Dit [huizen uit een fabriek red.] zijn vooral de Hollandse rijtjeswoningen. Maar we hebben, als we kijken naar de samenstelling van huishoudens, eigenlijk helemaal geen rijtjeswoningen meer nodig."

Rollen er inderdaad allemaal dezelfde soort huizen van de lopende band? Volgens Menso Oosting die zelf bij een fabriek werkt die deze huizen maakt, is dat zeker niet het geval.

Menso Oosting Directeur Fijn Wonen

"Dat zou verschrikkelijk zijn. Eén ding dat we niet willen is dat Nederland een grote grijze blokkendoos wordt. Er moet wel degelijk variëteit komen. Elke woning die wij kunnen maken is uniek. We hebben recent 28 woningen neergezet in Lelystad. Iedere particuliere koper mocht zijn eigen woning ontwerpen. Ze mochten bijvoorbeeld zelf het metselwerk kiezen en of ze een extra woonlaag wilden."

Naast dat Van Manen bang is voor weinig afwisseling in de woningen die in een fabriek gemaakt worden, vraagt ze zich ook af hoe duurzaam de bouwmaterialen zijn.

Sanne van Manen Architect

"Je ziet dat deze fabriek beton gebruikt, maar we moeten eigenlijk een transitie maken naar biobased bouwmaterialen. Dat zijn bouwmaterialen die niet alleen CO2-neutraal zijn, maar ook nog eens CO2 opslaan. Biobased materialen kunnen ook zorgen voor een transitie in de landbouw. En die materialen zijn ook weer heel goed voor de bodem en voor de biodiversiteit."

De 'voetafdruk' van de fabriek van Oosting is volgens hem kleiner dan die van de traditionele bouw. Maar het klopt dat de beton die ze gebruiken een hoge CO2-uitstoot heeft.

Menso Oosting Directeur Fijn Wonen

"Wij kiezen voor beton vanwege alle voordelen die beton heeft op het gebied van brandveiligheid, akoestiek en klimaat. Beton heeft wel één groot nadeel en dat is dat er cement in zit. En cement heeft een buitengewone hoge CO2-uitstoot. De uitstoot hebben wij inmiddels tot 60% gereduceerd. We zijn bezig om het terug te brengen naar 0%. We hebben daar ook een stukje politiek voor nodig."