Zijn 16-jarigen volwassen genoeg om te stemmen?

14 mei 2024 · 10:10| Leestijd: 3 min

Update: 9 augustus 2024 · 15:48

Geschreven doorBabette Englebert

In dit artikel aan het woord

Jelmer KruidenierVoorzitter SGP-jongeren

"Ik vraag mij af, welk probleem los je hiermee op?"

Ruben BalsBestuurslid DWARS, de jongerenorganisatie van GroenLinks

"Mogen jongeren niet bepalen waar hun belastinggeld naartoe gaat als ze keihard werken?"

In het kort

Bij de komende Europese verkiezingen mogen Belgische en Duitse jongeren al vanaf 16 jaar stemmen. Moeten wij daar in Nederland een voorbeeld aan nemen?

Wat denk jij?

Als je terugkijkt: was jij op je 16e volwassen genoeg om te stemmen?

Ja, zeker

Nee, ik was daar nog niet klaar voor

Ik ben de 16 jaar allang gepasseerd, maar ik snap nog steeds niks van EU-politiek

Aantal reacties: 0

Dit is de situatie

16 jaar, stemmen maar?

Op 6 en 9 juni 2024 mogen we weer stemmen voor het Europees parlement. In Nederland ligt de leeftijdsgrens om te stemmen op 18 jaar, maar dat is niet in heel Europa zo. In Duitsland en België hebben ze dit jaar een primeur: jongeren vanaf 16 jaar hebben stemrecht voor de Europese verkiezingen. In België geldt er zelfs een stemplicht, wat betekent dat jongeren verplicht naar het stemlokaal moeten. In Oostenrijk, Griekenland en Malta ligt de minimumleeftijd al langer op 16 jaar.

De Europese Unie wil dat de kiesleeftijd in alle EU-landen omlaag gaat, omdat dat de politieke betrokkenheid van jongeren zou kunnen vergroten. Bovendien is het belangrijk dat de jongere generatie mee kan praten over toekomstige problemen, zoals klimaatverandering. Maar zijn 16-jarigen wel volwassen genoeg om over zulke onderwerpen mee te stemmen?

In het kort: dit vinden Nederlandse jongerenpartijen van een kiesleeftijd van 16 jaar

Een kiesleeftijd van 16 jaar? Niet alle politieke jongerenorganisaties in Nederland zien dat zitten, blijkt uit een rondgang van Trouw. Een kort overzicht van de ondervraagden:

Tegen

De JOVD (VVD) is tegen. Lid Kevin de Vries vertelt: “Op 18-jarige leeftijd heb je enige levenservaring, en dat maakt het makkelijker om mee te doen in het politieke discours. Als liberalen vinden we vrijheid belangrijk, maar ook verantwoordelijkheid.”
BBB Jong (BBB) is tegen. Lid Marije van Velthoven vertelt: “Minderjarigen zijn soms nog beïnvloedbaar. Kunnen ze hun eigen keuzes overzien?”

Neutraal

NSC Jongeren (NSC) wil de resultaten uit buurlanden afwachten.

Voor

De Jonge Democraten (D66) zijn voor. Lid Evert Manders: “Voor ons is het een principieel punt dat jongeren mee mogen doen aan het politieke proces.”
DWARS (GroenLinks) is voor. Lid Rick Timmermans: “Zolang de scholierenverkiezingen niet meetellen, zien jongeren ze vooral als een lolletje. (...) Ik verwacht dat zij hun keuze beter overdenken als hun stem wel telt.”

Dit is de discussie

Moet de leeftijdsgrens voor stemrecht in Nederland omlaag?

De EU denkt dus dat het verlagen van de leeftijdsgrens ervoor zal zorgen dat jongeren actiever zullen deelnemen aan de politiek. Maar volgens Jelmer Kruidenier, voorzitter van de SGP-jongeren, is het onwaarschijnlijk dat 16-jarigen met stemrecht fanatiek zullen gaan stemmen als ze stemrechten krijgen. Hij vertelt in Dit is de Dag (EO):

Jelmer KruidenierVoorzitter SGP-jongeren

"De leeftijdsgrens verlagen naar 16 jaar is voor mij een brug te ver. 18- tot 23-jarigen zijn nu al ondervertegenwoordigd in de stemlokalen, dus ik vraag mij af, welk probleem los je hiermee op? Is er niet een andere reden dat jongeren zo weinig participeren? Daarnaast zie je dat scholieren vaak extremistisch stemmen en dat ze, zeker in die leeftijdscategorie, snel van standpunt wisselen."

"Je ouders vertegenwoordigen ook jouw stem op die leeftijd. Ik zie het gezin als hoeksteen van de samenleving; daardoor wordt de burger gevormd. Ik denk dat jongeren veel te leren hebben en dat het goed is dat zij zich eerst vormen. (...) Het brein is op 16-jarige leeftijd nog niet zozeer ontwikkeld, blijkt ook uit onderzoek."

Op welke leeftijd is het menselijk brein volwassen?

Volgens de Hersenstichting zijn de hersenen volwassen tussen de 20 en de 25 jaar. Dat betekent dat de hersenen niet meer verder zullen groeien. De hersenen zullen nog wel veranderen in de loop van je leven; als je een nieuwe vaardigheid leert, maakt je brein bijvoorbeeld weer nieuwe verbindingen aan.

Ruben Bals, bestuurslid van jongerenorganisatie DWARS van GroenLinks, is het daar niet mee eens. Het verlagen van de minimumleeftijd zal voor jongeren meerdere voordelen met zich meebrengen. Bovendien zijn jongeren tegenwoordig wel degelijk actief bezig met maatschappelijke ontwikkelingen.

Ruben BalsBestuurslid DWARS, de jongerenorganisatie van GroenLinks

"Ik denk niet dat ouders altijd opkomen voor de belangen van jongeren, want zij hebben ook hun eigen belangen. (...) En de politiek maakt wél heel veel keuzes die gevolgen hebben voor jongeren. Denk aan de jeugdzorgcrisis, bijvoorbeeld."

“Als 16-jarigen kunnen stemmen, gaat de politiek zich bovendien meer richten op de belangen van 16-jarigen. De meeste politieke partijen willen tenslotte zoveel mogelijk stemmen binnenhengelen.”

"Daarbij zijn 16-jarigen nu echt heel maatschappelijk actief. Ze werken vaak, doen mee in de maatschappij. Dus waarom zou je ze hen niet laten stemmen? Mogen zij niet bepalen waar hun belastinggeld naartoe gaat als ze zo keihard werken?"