Tieners hebben steeds vaker een bijbaan: is dat goed voor ze?

27 februari 2024 · 15:50| Leestijd: 3 min

Update: 9 augustus 2024 · 15:53

Geschreven doorBabette Englebert

In dit artikel aan het woord

Tanja TraagHoofdsocioloog bij het CBS

"Tieners moeten wel geholpen worden om de balans te houden."

Marina van der WalPedagoog en puber-expert

"Ik denk vooral: jongens, jongens, hoe zit het met sport?"

Linde17 jaar, werkt als oppas

"Als de kinderen slapen, kan ik lekker huiswerk doen."

In het kort

15- en 16-jarigen hebben steeds vaker een bijbaan, blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Is al dat oppassen, vakkenvullen en afwassen na school niet wat te veel van het goede?

Wat denk jij?

Had jij als tiener een bijbaan?

Ja, ik had een bijbaan naast school

Ja, ik werkte, maar niet in dienstverband

Nee, ik had geen bijbaan

Aantal reacties: 0

Dit is de situatie

CBS: Tieners werken meer

Tijd is geld, ook voor Gen Z'ers: tegenwoordig verdienen steeds meer tieners na schooltijd een extra zakcentje. Volgens het CBS had bijna 64% van de 15- en 16-jarigen in 2023 een bijbaan, terwijl dat in 2021 nog 56% was.

Gemiddeld besteden de tieners zo'n negen uur per week aan hun werk. Bijna eenderde van hen is vakkenvuller, maar ze gaan ook regelmatig aan de slag als keukenhulp, medewerker in de bediening, verkoopmedewerker of als caissière.

"Je kunt je afvragen hoe wenselijk dat is", stelt Tanja Traag, hoofdsocioloog bij het CBS, in De Telegraaf. Er is natuurlijk veel werkgelegenheid, maar is het wel goed voor tieners om op jonge leeftijd al zoveel te werken?

Lees ook:
Lees ook:

Dit is de discussie

Negen uur werken, is dat te veel voor een tiener?

In Geld of je Leven (EO) licht Tanja Traag toe waarom ze bezorgd is om de nieuwe CBS-cijfers. Het is goed om werkervaring op te doen en om eigen geld te verdienen, stelt Traag, maar jongeren hebben zónder baan ook al veel op hun bord:

Tanja TraagHoofdsocioloog bij het CBS

"Negen uur is meer dan een volledige werkdag. School wordt door de wet al gezien als een volledige dagbesteding, als een fulltime baan. Daar komt die 9 uur, meer dan één dag werken, dan dus nog bij. Dat klinkt mij wel in de oren als heel veel voor een kind van 15 à 16 jaar, die ook nog allerlei andere dingen moet doen."

"Als we naar onze cijfers kijken zien we dat jongeren van veel kanten druk ervaren. Van hun ouders, maatschappij, school, vrienden… En 5% van de 12- tot 18-jarige zegt dat ze nu al druk voelen vanuit hun werkgever en collega's. Het is leuk om geld te verdienen en skills te leren, maar als werken een extra bron van druk wordt, vraag ik me af of dat wel verstandig is."

Waarom stijgt het aantal werkende tieners nu ineens?

Daar is geen onderzoek naar gedaan, maar de arbeidstekorten spelen waarschijnlijk een belangrijke rol. In Geld of je Leven (EO) vertelt Tanja Traag: "Je ziet overal borden op straat. Bij ieder restaurant en in iedere supermarkt staat wel iets van: ‘we zoeken nog iemand.’ Die borden zijn ook vaak heel erg gericht op de jonge leeftijdsgroep en het uurloon vanaf 15 jaar staat op de posters. Er is gewoon heel veel vraag naar werk."

Marina van der Wal vermoedt daarnaast dat de economische tegenvallers van afgelopen jaren invloed hebben op gezinnen. "Ik denk wel dat [financiën] mee zouden kunnen spelen. Dat een boel ouders niet meer de luxe kunnen bieden die ze voorheen wel konden aanbieden. Er is ook een tijd geweest dat werken van huis uit niet zo hoefde, tieners kregen de extraatjes wel van hun ouders."

Marina van der Wal, pedagoog en puber-expert, snapt de zorgen van Traag. Toch ziet het als een positieve ontwikkeling dat jongeren meer werken - mits ze genoeg tijd overhouden voor sportactiviteiten.

Marina van der WalPedagoog en puber-expert

"Dat ze druk ervaren zie ik ook, maar dat doen ze vaak ook op eigen initiatief. Een deel van de druk komt via social media, bijvoorbeeld. Social media zijn aan de ene kant natuurlijk leuk is en inspirerend, maar er zijn kanttekeningen. Ik denk dat daar veel te winnen is, dat ze leren om slim keuzes te maken. Werk kan daar wellicht ook bij helpen."

"Maar die negen uur… Ik denk vooral, jongens, jongens, hoe zit het met sport? Sport is belangrijk voor hun fysieke ontwikkeling, maar ook voor hun psychosociale ontwikkeling. Op werk maken ze natuurlijk wel vrienden, maar sport is ook belangrijk."

Linde is 17 jaar en werkt als oppas. Zij stelt dat het sporten, school en een bijbaan voor haar best goed te combineren zijn.

Linde17 jaar, werkt als oppas

"Ik pas heel veel zaterdagen in de avond op. Sport is overdag, dus daar heb ik geen probleem mee. (...) En als de kinderen slapen, kan ik lekker huiswerk doen."

Toch denkt Traag dat we een oogje in het zeil moeten houden.

Tanja Traag

"Tieners moeten wel geholpen worden om de balans te houden. Ze hebben nog heel veel jaren voor de boeg waarin ze mee moeten doen aan die rat race, dat alles maar moet lukken. Vrienden, het werk, sport, noem het maar op. Dit is een fase waarin er misschien wel erg veel ingepropt zit."

Dit is het debat