Brood op de plank
Iedereen aan het werk met een basisbaan: 'Mensen voelen zich meer mens'
21 december 2023 · 12:32
Update: 21 december 2023 · 13:34
In gesprek met
Daan Wiers
Wijkverbinder
"Ik ben heel blij met de basisbaan, het grootste verschil is dat ik zorgelozer ben."
Carine Bloemhoff
Wethouder Werk en Participatie in Groningen
"Investeer in basisbanen, kies voor een solidaire samenleving, geef mensen weer perspectief."
In het kort
Je bent werkloos en wil graag weer aan het werk. Wat doe je dan? Solliciteren natuurlijk. Maar als dit ook niets oplevert, kan je ook eens kijken naar de basisbaan. Wat is het precies? En levert het ook iets op?
Wat denk jij?
Weet jij wat de basisbaan is?
Dit is de situatie
Iedereen aan de bak met een basisbaan
Wat doe je als je al lang op zoek bent naar werk en het lukt maar niet om een nieuwe werkgever te vinden? Dan kun je kijken of jouw gemeente basisbanen aanbiedt.
De basisbaan is een betaalde baan voor mensen die op de gewone arbeidsmarkt moeilijk aan werk kunnen komen. Dit zijn vaak mensen die in de bijstand zitten. Voor een basisbaan krijg je betaald volgens het wettelijk minimumloon. Als iemand een uitkering krijgt, stopt die dus.
Als je een basisbaan hebt voer je taken in je eigen gemeente of wijk uit. Bij maatschappelijke instellingen of de gemeente zelf. Hierbij kan je denken aan het schoonmaken van buurthuizen, helpen in de horeca, ouderen bezoeken, zwerfvuil opruimen of klussen doen bij mensen thuis.
De basisbaan is nog geen landelijk beleid, maar is nu door een paar gemeenten in Nederland ingevoerd, waaronder Groningen en Tilburg. In de toekomst worden dit er waarschijnlijk meer.
Wanneer kun je een basisbaan krijgen?
- Een bijstandsuitkering hebt
- 27 jaar bent of ouder
- 24 tot 36 uur per week kan werken
- Er niet in slaagt om een gewone baan te vinden of te houden
Dit is de discussie
Moeten we investeren in de basisbanen?
Gemeenten die inwoners een baan geven als ze moeilijk aan werk komen. Dat klinkt heel nobel, maar levert het ook wat op?
Daan Wiers in ieder geval wel, zij kreeg een basisbaan van de gemeente, vertelt ze in Geld of je Leven (EO). Ze werkte 25 jaar in een boekwinkel en het lukte haar daarna niet om een nieuwe baan te vinden. Nu werkt ze als wijkverbinder, ze gaat de wijk in en organiseert bewonersbijeenkomsten.
"Ik ben heel erg blij met de basisbaan. Het grootste verschil is dat ik zorgelozer ben. Je realiseert je niet helemaal hoe je altijd bang bent om te weinig geld te hebben, bijvoorbeeld als je fiets kapot gaat of je moet naar de dierenarts. Ik voel me ook iets professioneler en gelijkwaardiger aan de professionals waar ik al jaren mee omga. Ik ben nu niet meer de bewoner, maar een collega."
Het inkomen van Wiers steeg door de basisbaan, ze ging van de bijstand naar een betaalde baan. Waar moest ze het meest aan wennen?
"De supermarkt inlopen en ook groente en fruit kunnen kopen. Terwijl je normaal denkt: laat ik dat nu maar even niet doen. Natuurlijk kocht ik dat eerder wel, maar nu kun je dat zorgelozer doen en meer. De ruimte die je betaalrekening biedt om iets meer boodschappen te doen. Ik heb nu minder stress. Minder angst ook, als er iets met je huisdier gebeurt bijvoorbeeld. Je kunt nu een spaarrekening opbouwen. En ik heb rijles genomen. Ik heb ooit een rijbewijs gehaald, maar ik neem nu weer lessen om het bij te spijkeren. Je hebt echt andere perspectieven."
In gemeente Groningen hebben ze al drie jaar een experiment uitgevoerd met de basisbaan en ze zijn enthousiast over de resultaten, vertelt wethouder Werk en Participatie Carine Bloemhoff. Het aantal basisbanen wordt daarom uitgebreid van 50 naar 250 mensen. Wat maakt de basisbaan zo'n succes?
"Veel taken bij buurthuizen, bij sportclubs en in de zorg blijven liggen en wij hebben van die taken banen gemaakt. Basisbanen voor ten minste het minimumloon. Zodat mensen er ook echt euro's per maand op vooruit gaan. Zo'n baan is permanent. Mensen hebben rust nodig en hebben werk nodig."
Het kost de gemeente 17.000 euro per inwoner die ze een basisbaan geeft, best wat geld. Maar het levert de gemeente ook heel veel op, zegt Bloemhoff.
"De gezondheid van onze mensen, die gaat erop vooruit. Mensen voelen zich meer mens, zeggen ze zelf. Werk emancipeert, mensen worden actiever. De ene deelnemer schakelt een diëtist in en de ander kan gezondere boodschappen doen. Het leidt dus tot minder zorgkosten. Er worden meer sociale premies afgedragen en je kan besparen op de bijstand."
Het zou heel mooi zijn als de basisbaan landelijk wordt ingevoerd, vindt Bloemhoff. Den Haag moet de financiële argumenten volgens haar opzij zetten.
"Volgens mij hebben alle partijen in de verkiezingscampagne aangegeven dat ze voor bestaanszekerheid gaan. En dat gaat gewoon om meer euro's in de portemonnee en tegelijkertijd mensen perspectief bieden. Dat kan met deze basisbaan. Dus zet alle schroom en alle negatieve, financiële argumenten opzij en ga gewoon investeren in basisbanen in Nederland."
"Het [verhaal van Daan Wiers] doet me heel veel. Dit is waarom ik de politiek in ben gegaan, omdat ik van betekenis wil zijn voor mensen. En deze mensen laten iedere dag weer zien dat het de moeite waard is om wethouder te zijn. En ik zou zo graag zien dat men dat in Den Haag ook ziet. Kies voor een solidaire samenleving, geef mensen weer perspectief."
Meer horen?
Luister naar Geld of je Leven
In Geld of je Leven (EO) gaat presentator Hans van der Steeg in gesprek met Daan Wiers, die een basisbaan heeft en Carine Bloemhoff, zij is wethouder Werk en Participatie in Groningen.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen
