Sheinheilig
Koop jij kleding bij Shein? 'Ze werken 75 uur per week'
28 februari 2024 · 15:30
Update: 28 februari 2024 · 15:52
In gesprek met
Nadia Bellussi
Beursanalist
"De fabrieken waar Shein mee samenwerkt, gebruiken onder andere katoen uit Xinjiang, de regio waar Oeigoeren worden onderdrukt."
Emy Demkes
Journalist bij De Correspondent
"Omdat ze het productiewerk uitbesteden, voelen ze ook niet de verantwoordelijkheid om voor de arbeiders te zorgen."
Ariënne
Zit in de bijstand
"Ik kan eindelijk eens kleding kopen die ik leuk vind, waarvan ik echt denk: dit hoort bij mij."
Astrid
Lid van het DIT WhatsApp-panel
"Liever wat duurder en van kwaliteit. Ik wil ook niet meewerken aan slavernij en kinderarbeid."
Erik
Lid van het DIT WhatsApp-panel
"Ik koop in principe niets via webshops, omdat dit ten koste gaat van de lokale winkelier en dat vind ik jammer."
In het kort
Voor twee of drie euro koop je bij Shein al een trendy broek of t-shirt, maar daar zit een keerzijde aan: het merk wordt ervan beschuldigd dat ze mensen uitbuiten om die kledingstukken te produceren. Is het verkeerd om bij Shein te kopen?
Wat denk jij?
Heb jij wel eens iets gekocht bij Shein?
Dit is de situatie
Shein: wereldwijd succesvol, maar controversieel
Als je van goedkoop winkelen houdt, heb je misschien wel eens gehoord van AliExpress, Temu... En bovenal: het razend succesvolle kledingmerk Shein. Shein is een Chinese online kledingwinkel met spotgoedkope producten. Het is bovendien het meest gezochte kledingmerk op Google en één van de meest winstgevende retail-bedrijven ter wereld.
Wat maakt Shein anders dan, bijvoorbeeld, de H&M en de Zara?
Het gevarieerde aanbod draagt ook bij aan het succes van de kledingwinkel, vertelt Demkes: “Ze maken ontzettend veel verschillende soorten kleren. Dat deden merken zoals H&M en Zara ook al wel, maar Shein komt dagelijks met zo'n 2000 tot 10.000 nieuwe items op hun website.”
Al die designs bieden het bedrijf dagelijks op een efficiënte manier nieuwe inzichten voor de trends van het moment. “Wat zij heel slim doen is dat ze in heel kleine oplages kleding maken. Ze maken de kleren niet zelf, maar besteden dat uit aan fabrieken, vooral in China. Ze plaatsen dan een bestelling van ongeveer 50 tot 100 stuks en kijken of dat goed verkoopt. Als dat zo is, plaatsen ze een nieuwe, grotere bestelling. Als dat niet zo is, dan kopen ze iets anders in. Zo kunnen ze heel snel afwisselen en producten toetsen. Dat maakt ook voor een groot deel waarom ze zo populair zijn.”
Shein is niet van plan om te stoppen met groeien: deze week werd bekend dat het kledingmerk zich voorbereidt op een beursgang in Londen. Shein had naar verluidt ook interesse in de beurs in New York, maar het bedrijf verwacht daar tegen problemen aan te lopen. De Amerikaanse beurswaakhond SEC moet daar namelijk goedkeuring voor geven, maar omdat Shein met regelmaat is beschuldigd van onverantwoorde productiepraktijken, is de kans klein dat ze die goedkeuring gaan krijgen.
Hoeveel geld rolt er bij Shein in het laatje?
In Geld of je Leven (EO) vertelt beursanalist Nadia Bellussi: "Momenteel ligt de waarde rond de 66 miljard dollar. (...) Shein is daarmee al groter dan Zara en H&M samen. In 2022 maakte Shein een omzet van 23 miljard dollar, met een netto-winst van 800 miljoen dollar. Dus dat zijn enorme bedragen."
Dat is bijzonder, zeker omdat Shein pas bestaat sinds 2012. Journalist Emy Demkes licht toe: "Shein is in een hele korte tijd enorm gegroeid. Waar H&M en Zara misschien een aantal decennia erover hebben gedaan om zo groot te worden als ze nu zijn, heeft Shein dat echt in zo'n tien jaar tijd gedaan.”
Maar wat maakt dat Shein zó slecht te boek staat bij de Amerikanen? En draag jij bij aan uitbuiting als je bij Shein koopt?
Dit is de discussie
Kleding kopen bij Shein: is dat verantwoord?
In Geld of je Leven (EO) legt Emy Demkes uit hoe Shein te werk gaat om kleding goedkoop op de markt te zetten. Demkes is journalist bij De Correspondent en doet regelmatig onderzoek naar consumptiegedrag en mode. Shein maakt hun kledingstukken niet zelf, vertelt ze, maar plaatst voor bodemprijzen grote bestellingen bij fabrieken.
"Shein bestelt vooral kleding bij Chinese fabrikanten, maar er wordt ook heel veel geproduceerd in India en Cambodja. Dat zijn allemaal landen die bekend staan om hun lage lonen. Ze zetten fabrieken tegenover elkaar, die moeten gaan concurreren om die productie te krijgen."
Omdat de fabrieken hun prijzen zo laag houden, verdienen arbeiders volgens Demkes weinig geld. En dat leidt dus tot barre arbeidsomstandigheden - niet alleen bij Shein:
"Er is onderzoek gedaan waaruit blijkt dat arbeiders in een aantal fabrieken van Shein 75 uur per week werken of veel te weinig betaald krijgen. Maar dit zijn ook allemaal problemen die in de hele kledingindustrie voorkomen. Je ziet dit niet alleen bij Shein, dit gebeurt ook bij bijvoorbeeld de fabrieken waar H&M kleding laat maken. En ook zelfs bij duurdere merken."
"Omdat ze het productiewerk uitbesteden, voelen ze ook niet de verantwoordelijkheid om voor de arbeiders te zorgen. De mensen die die kleren maken voor Shein staan niet bij Shein op een loonlijst, of wat dan ook."
Maar waarom heeft Shein dan specifiek moeite om een beursgang te maken in de Verenigde Staten? Beursnalist Nadia Bellussi vertelt dat dat vooral te maken heeft met de Amerikaanse wetgeving en de houding van toonaangevende politici tegenover Shein.
"Er zijn veel Amerikaanse politici die flinke kritiek hebben geleverd op Shein, met name vanwege de slechte arbeidsomstandigheden in de fabrieken waar het mee samenwerkt. Maar die fabrieken gebruiken ook onder andere katoen uit de Chinese regio Xinjiang, en dat is de regio waar de Oeigoeren door de Chinese overheid worden onderdrukt."
"Het komt ook doordat het in de VS sinds 2021 wettelijk verboden is om goederen in te voeren vanuit de Chinese provincie Xinjiang. Oeigoeren worden daar onderdrukt, maar ze worden ook tegen hun wil te werk gesteld in die fabrieken."
Dat is voor Shein een lastige situatie. Ze weten natuurlijk wel welke fabrieken ze inhuren, maar ze weten niét waar die fabrieken hun materialen en grondstoffen kopen.
"Kledingmerken kopen de katoen of de grondstoffen voor hun kleding vaak niet zelf in, dat doen de fabrieken. Dus die productieketens zijn heel lang, waardoor veel merken niet precies weten waar hun materialen vandaan komen."
Duurzame én betaalbare kleding: is dat ook een optie?
Kan Shein ertoe aangespoord worden om goedkope kleding te maken zónder fabrieksmedewerkers uit te buiten? Emy Demkes denkt van wel, maar dan moet er het een en het ander veranderen aan onze wetgeving.
"Ik denk zeker dat het mogelijk is, maar het is heel belangrijk dat er nieuwe wetgeving komt. Je ziet het nu ook in Amerika: als er strenge wetgeving is en er zijn critici die zich tegen Shein, dan heeft dat wel gevolgen voor zo'n bedrijf. In Europa is er ook wetgeving in de maak rondom verantwoordelijkheid van bedrijven, rondom arbeiders in hun hele productieketen."
Daarnaast moet er wetgeving komen om de milieuproblemen die Shein creërt binnen perken te houden, stelt Demkes.
"Die goedkope kleren van Shein worden vaak gemaakt van polyester, dat is in feite gewoon plastic. Je zou er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om de milieuvervuiling van zo'n stof verplicht mee laten te rekenen in de prijs. De kleding wordt dan wel iets duurder, maar ik denk ook dat we af moeten van het idee dat alles zo ontzettend goedkoop moet zijn."
Dit is haar verhaal
Ariënne zit in de bijstand en koopt bij Shein
Ariënne heeft het de afgelopen jaren financieel zwaar gehad en zit op dit moment in de bijstand. Sinds kort koopt ze kleding bij Shein. "Ik heb er onlangs voor het eerst een enorme bestelling gedaan," vertelt ze in Geld of je Leven (EO). Ze was direct enthousiast. "De kleding die ik leuk vind niet kan vinden in fysieke winkels. Ik woon in Kampen, daar zijn nu nog maar een paar kledingwinkels over. Die winkels hebben niet mijn stijl kleding of het is veel te duur. Shein heeft mijn stijl kleding wél, en de prijs is leuk."
Ariënne is zich bewust van de slechte productie-omstandigheden bij Shein, maar wil evengoed doorgaan met bestellen bij de winkel. "In de ideale wereld zou het zo kunnen zijn dat die kleding op een eerlijke wijze wordt gemaakt. Maar we leven niet in een ideale wereld. Als we die ideale wereld willen maken, zou het erop neerkomen dat mensen met een inkomen zoals ik alleen nog maar kleding kunnen kopen bij het Leger des Heils, zoals ik al 12 jaar heb gedaan."
Ariënne is nu juist dolgelukkig dat ze voor een kleine prijs weer plezier kan vinden in mode. "Ik kan eindelijk eens kleding kopen die ik leuk vind, waarvan ik echt denk: dit hoort bij mij, dit ben ik, én daar heb ik geld voor. Dus ik weet het, ik besef het, maar... Ja. Het maakt niet dat ik zeg van 'Oh, dan koop ik het maar niet'."
Wat denk jij?
Wat vind jij: is het onethisch om Shein te kopen?
- ar
arnoldpetrakok
1 maart 2024 · 14:29
Ja, ik kan zelf best dure kleding betalen maar kies voor tweedehands. En ik check waar het vandaan komt. En ik koop zeker niet bij Shein. Uitbuiters.
- ev
evelinesteijn
3 april 2024 · 07:36
Absoluut. Op geen enkele manier wil ik bijdragen aan onmenselijke werkomstandigheden en de onnodige vervuiling van het milieu. Ja, onnodig! Er is zo ontzettend veel tweedehands en vintage kleding beschikbaar dat je daar volledig van kunt leven. Dat doe ik dan ook.
Dit vindt ons WhatsApp-panel
Goedkoop shoppen bij Shein: doe jij dat?
Kopen we in Nederland ook graag spullen bij Shein? Wij vroegen het ons WhatsApp-panel.
Wil jij ook je mening met ons delen over kwesties zoals deze? Schrijf je hier in voor het Whatsapp-panel met de boodschap 'DIT AAN'!
"Ik heb geen problemen gehad met Shein. De artikelen, kledingstukken, hebben wel erg vreemde maten. Het is óf veel te groot, óf veel te klein."
"Ik heb nog nooit van deze webshop gehoord. Ik koop in principe niets via webshops, omdat dit ten koste gaat van de lokale winkelier en dat vind ik jammer."
"Ik heb er wel eens iets gekocht, maar heb toch wel problemen met de prijs en kwaliteit. Het is overduidelijk hele fast fashion. Ik ga liever voor duurzamere opties, zoals Vinted of duurzamere merken in de uitverkoop."
"Wij hebben wel eens wat gekocht bij Shein en dat is ons goed bevallen. Geen nare ervaringen er mee gehad en de kleding blijft mooi en past perfect."
"Ik heb nog nooit bij SHEIN iets besteld. Het voelt voor mij niet goed om bij een webshop zover weg fast-fashion voor heel weinig te bestellen. Ik ben me ervan bewust dat veel kleding in [Nederlandse, red.] winkels vaak op dezelfde manier geproduceerd een aangeleverd wordt. Maar dan doe ik toch liever een bewuste aankoop in een fysieke winkel waarmee ik ook een onderneming in eigen omgeving steun. Persoonlijk zie en voel ik ook graag wat ik koop. Sowieso dus geen webshop-fan."
"Ik heb er nog nooit wat gekocht, ik hou niet van goedkope Chinese rommel. Liever wat duurder en dan kwaliteit. Ik wil ook niet meewerken aan slavernij en kinderarbeid."
"Goed onderwerp! Ik zelf heb er nog nooit besteld en ik ben dat voorlopig ook niet van plan, gezien het ultra-fast fashion-concept. Ik ben bang dat de producten van slechte kwaliteit zullen zijn en eigenlijk een soort wegwerpartikelen zijn. Daarnaast vind ik dit een toppunt van onze consumptiemaatschappij. Dit gaat totaal niet samen met de bedrijven die juist verduurzamen. Ik denk dat Shein roet in het eten gooit wat betreft bereikte duurzaamheidsverandering bij andere bedrijven. Om nog maar te zwijgen over de arbeidsomstandigheden... Zouden die in orde zijn? Weinig vertrouwen in. Tot slot een fenomeen wat op dit consumentisme aansluit: eindeloze unboxing videos op o.a. YouTube, waar mensen graag laten zien hoe veel ze voor relatief weinig geld hebben gekocht..."
Dit is het debat
Beluister de uitzending
Wil je meer weten over dit onderwerp? Luister de uitzending van het radioprogramma Geld of je Leven (EO) hier terug.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassen
