Inloggen bij dit

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

© ANP

Kunnen we Angela Merkel de schuld geven van de Oekraïne-oorlog? 'Poetin is een ongeleid projectiel'

28 november 2024 · 10:30| Leestijd: 3 min

Update: 28 november 2024 · 14:05

In dit artikel aan het woord

Rob Savelberg
Rob SavelbergDuitsland-correspondent voor de Telegraaf
"Merkel heeft geprobeerd zeer behoedzaam om te gaan met Poetin. Maar hij is natuurlijk een straatvechter."
Hanco Jürgens
Hanco JürgensOnderzoeker bij het Duitsland Instituut
"Achteraf zeg ik: 'Natuurlijk moet Oekraïne lid worden van de NAVO!'"
Ron Keller
Ron KellerOud-diplomaat
"Ik verwijt het Europa en ons allemaal dat er nu nog steeds geen eenduidige Europese visie is op dit thema."

In het kort

Hadden we de oorlog in Oekraïne kunnen voorkomen? En wiens fout is het dat dat niet gebeurd is?

Samenvatting van DIT artikel

Angela Merkel schreef haar memoires, maar heeft het daarin weinig over haar fouten. Als bondskanselier van Duitsland speelde ze een grote rol in Europa, vooral rond vrede. Haar aanpak rond Poetin roept vragen op. Was ze te voorzichtig? Had Oekraïne beter beschermd kunnen worden, bijvoorbeeld als NAVO-lid? Critici wijzen naar Merkel, maar onder andere oud-diplomaat Ron Keller vindt dat heel Europa verantwoordelijkheid draagt.

Wat denk jij?

Had Oekraïne in 2008 lid moeten worden van de NAVO?

Dit is de situatie

Verbazing over het boek van Angela Merkel

Dinsdag 26 november verscheen de langverwachte autobiografie van Angela Merkel. Veel mensen verwachtten dat ze een boekje open zou doen over twijfels die ze had, lastige keuzes of zelfs spijt. Maar dat gebeurde bijna niet.

Wie is Angela Merkel ook alweer?

Angela Merkel is een Duits oud-politicus. Namens de christendemocratische partij CDU was zij van 2005 tot 2021 bondskanselier. Dit betekent dat ze aan het hoofd stond van de Duitse regering. Merkel was de eerste vrouw ooit die deze functie vervulde.

In haar tijd als Bondskanselier kreeg Merkel allerlei crises in haar schoot geworpen, waaronder de inval van De Krim in 2014. Tot haar aftreden in 2021 was 'vrede in Europa' voor Merkel een belangrijk thema. Een paar maanden na haar aftreden, viel Poetin Oekraïne binnen.

Dit is de discussie

Baande Angela Merkel de weg voor Poetins invasie van Oekraïne?

De Volkskrant schreef dinsdag dat Merkels autobiografie diep ingaat op belangrijke momenten uit het kanselierschap, maar dat zij nauwelijks toegeeft wat zij fout heeft gedaan. Is Duitsland-correspondent Rob Savelberg het hier mee eens?

Rob Savelberg
Rob SavelbergDuitsland-correspondent voor de Telegraaf

"Het is niet mijn conclusie, maar die had het kunnen zijn. (...) Ze heeft vrij weinig kritiek op de dingen die ze heeft gedaan rond grote thema's als de migratiecrisis, de oorlog om de hoek tussen Oekraïne en Rusland, maar ook de economische belangen tussen Duitsland en Rusland."

Wie het boek leest, komt veel te weten over Merkels jeugd. Volgens Savelberg is daar al veel te zien wat later in haar leven, als ze bondskanselier is, weer terugkomt.

"Angela Merkel is een bescheiden vrouw, sterk gevormd door haar jeugd in de DDR. Daar moest je voorzichtig zijn met wat je zei of deed, anders kon je in de problemen komen met het communistische regime. Die voorzichtigheid uit haar vroege leven heeft haar flink geholpen in haar latere leven. (...) Zij heeft zeer behoedzaam geprobeerd om te gaan met Poetin. (...) Maar Poetin is natuurlijk een straatvechter. En Merkel een nette opgeleide dochter van een dominee."

Hoe ziet oud-diplomaat Ron Keller de manier waarop Merkel zich opstelde? Hij maakt dat nog concreter door te kijken naar de manier waarop Merkel met Poetin omging.

Ron Keller
Ron KellerOud-diplomaat

"Na de val van de Berlijnse Muur gingen we er in Europa van uit dat we allemaal bleven samenwerken. Alles was gericht op het bouwen van vrede en veiligheid. Maar de Verenigde Staten wilden de NAVO uitbreiden en investeren in defensie. Daar werd gezegd: 'Rusland is nog steeds gewoon Rusland, we moeten ons veiligheidsblok groter maken'. Dat ging voor Poetin een stap te ver. Merkel zocht met haar werk naar een compromis."

Was Merkel echt te voorzichtig met Poetin? Had zij, als één van de grote leiders van Europa, niet meer op haar strepen moeten gaan staan?

Hanco Jürgens
Hanco JürgensOnderzoeker bij het Duitsland Instituut

"We moeten het in de tijd zien. Achteraf zeg ik: 'Natuurlijk moet Oekraïne lid worden van de NAVO!' Maar tegelijkertijd zien we hoe lastig het ook is om met Poetin om te gaan. (...) Het is te makkelijk om achteraf te zeggen wat ze had moeten doen."

Wat was er gebeurd als Oekraïne wél NAVO-lid was geworden? Was alles dan anders gelopen? En in hoeverre kunnen we Merkel (een deel van) de schuld in de schoenen schuiven?

Volgens Ron Keller is het eerlijker om te kijken naar Europa als geheel.

Ron Keller
Ron KellerOud-diplomaat

"Achteraf gezien is het onverstandig geweest van Europa dat we toen geen visie hadden. Dat kunnen we Angela Merkel niet verwijten. Ik verwijt het Europa en ons allemaal dat er nu nog steeds geen eenduidig Europees beleid is, geen eenduidige Europese visie is over dit thema."

Hanco Jürgens sluit zich daar bij aan.

Hanco Jürgens
Hanco JürgensOnderzoeker bij het Duitsland Instituut

"Poetin is toch een redelijk ongeleid projectiel en een heel bewuste manipulator. Hij voert niet alleen oorlog met Oekraïne, maar ook met Europa en met ons."

Praat mee

Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?

Inloggen bij eo

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Meer weten?

Luister

In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met:

  • Rob Savelberg, correspondent Duitsland voor de Telegraaf
  • Hanco Jürgens, onderzoeker bij het Duitsland Instituut
  • Ron Keller, oud-diplomaat

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Verwijzing

Dit is de dag
Dit is de dag

Dit artikel hoort bij het programma

Dit is de dag

Dit is de dag
Dit is de dag

Dit artikel hoort bij de podcast

Dit is de dag

Meest gelezen

Lees ook