Inloggen bij

Praat je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Oekraïne vuurt Amerikaanse langeafstandsraketten op Rusland af.
© ANP

Oekraïne beschiet Rusland voor het eerst met Amerikaanse lan­ge­af­stands­ra­ket­ten: 'Le­vens­ge­vaar­lij­ke escalatie'

19 november 2024 · 15:00| Leestijd: 4 min

Update: 19 november 2024 · 15:01

In dit artikel aan het woord

Dick Zandee
Dick ZandeeDefensiespecialist Clingendael
"Oekraïne heeft volkomen het recht om Rusland met langeafstandsraketten aan te vallen."
Harry van Bommel
Harry van BommelOud-Tweede Kamerlid SP
"Ik vind de raketten een levensgevaarlijke escalatie, Rusland gaat hierop reageren."

In het kort

President Poetin noemde het een rode lijn, maar nu zijn toch de eerste Amerikaanse langeafstandsraketten door Oekraïne afgeschoten op Rusland. Leidt dit tot escalatie?

Samenvatting van DIT artikel

Oekraïne heeft voor het eerst Amerikaanse langeafstandsraketten (ATACMS) gebruikt tegen Rusland, na toestemming van president Biden. Dit besluit kwam ondanks eerdere zorgen over escalatie met Rusland. Biden zou van mening zijn veranderd door de inzet van Noord-Koreaanse militairen in Rusland. De raketten kunnen doelen tot 300 kilometer bereiken.

Experts verschillen van mening over het gebruik van Amerikaanse langeafstandsraketten door Oekraïne. Defensiespecialist Dick Zandee steunt het, gezien Oekraïne's recht om zich te verdedigen. Hij verwacht geen escalatie, en noemt eerdere Russische dreigingen propaganda. Oud-Kamerlid voor de SP Harry van Bommel vreest juist escalatie, meer doden en uitstel van onderhandelingen door Russische tegenmaatregelen.

Wat denk jij?

Hoe volg jij het nieuws over de oorlog in Oekraïne?

Dit is de situatie

Oekraïne vuurt Amerikaanse langeafstandsraketten af op Rusland

Oekraïne heeft voor het eerst Amerikaanse langeafstandsraketten afgevuurd op Russisch grondgebied. Dat meldt het Russische ministerie van Defensie. Heel lang mocht Oekraïne die raketten niet gebruiken van Amerika, maar bronnen rond het Witte Huis zeggen dat president Joe Biden nu toch zijn toestemming heeft gegeven.

Waar zijn de raketten neergekomen?

Over de locatie zijn Rusland en Oekraïne het eens, maar niet over de schade die de raketten hebben aangericht.

Het Russische ministerie van Defensie zegt dat de luchtafweer vijf van de zes raketten uit de lucht heeft geschoten. Brokstukken van de raketten zouden zijn neergekomen op het terrein van een militaire faciliteit in de regio Brjansk.

De nieuwssite RBC-Ukraine meldt op basis van een bron binnen de Oekraïense krijgsmacht dat de raketten afgelopen nacht zijn afgeschoten op de militaire faciliteit in Brjansk. Die zou succesvol zijn geraakt. Het terrein ligt bij de stad Karatsjev, op ongeveer 130 kilometer van de Oekraïense grens.

Het gaat om ATACMS-raketten met een bereik van ongeveer driehonderd kilometer. Dat betekent dat Oekraïne aanvallen kan gaan uitvoeren ver voorbij de Russische grens. De Verenigde Staten hielden het gebruik van de raketten lang tegen, omdat ze bang waren dat hiermee een rode lijn werd overschreden.

President Vladimir Poetin heeft namelijk gezegd dat hij het gebruik van zulke wapens tegen Rusland zal bestempelen als escalatie en dat het tot niets minder dan directe betrokkenheid van NAVO-landen bij de oorlog leidt. Dat Biden nu toch van gedachten is veranderd, zou te maken hebben met de inzet van Noord-Koreaanse militairen in Rusland.

Wat denk jij?

Dat Amerika toestemming heeft gegeven aan Oekraïne voor het gebruik van langeafstandsraketten is een goede zet

Dit is de discussie

Verstandig dat Oekraïne westerse langeafstandsraketten mag gebruiken?

Dat Biden niet langer een rode lijn trekt bij het leveren van langeafstandsraketten, vindt defensiespecialist Dick Zandee rechtvaardig.

Dick Zandee
Dick ZandeeDefensiespecialist Clingendael

"Oekraïne heeft natuurlijk volkomen het recht om ook doelen in Rusland aan te vallen. Ik vind het oneerlijk dat in een oorlog een partij restricties krijgt opgelegd, terwijl de aanvallende partij, Rusland, die restricties niet heeft. Terwijl dat land het internationaal recht volkomen aan zijn laars heeft gelapt."

Oud-Kamerlid Harry van Bommel is heel erg tegen het gebruik van de raketten tegen Rusland.

Harry van Bommel
Harry van BommelDefensiespecialist Clingendael

"Ik vind het een levensgevaarlijke escalatie. Eerder werden westerse wapens alleen maar ingezet in Oekraïne zelf om bezet gebied vrij te krijgen. Deze stap zal ook zeker op een Russische reactie kunnen rekenen en dat betekent dus dat er aan beide kanten vermoedelijk alleen maar meer doden te betreuren zijn."

"Het hek is nu van de dam. Westerse wapens moeten bediend worden met kennis van het Westen, vaak ook met Westers personeel. Dus het is allemaal een stap verder op weg naar actieve Westerse betrokkenheid bij dit conflict. Dit zou zelfs een legitimatie kunnen zijn voor Rusland om Amerikaanse doelen waar dan ook ter wereld aan te vallen."

Verdere escalatie, daar is Zandee niet zo bang voor. Dat het toch vaak gaat over escalatie heeft te maken met Russische propaganda, zegt hij.

Dick Zandee
Dick ZandeeDefensiespecialist Clingendael

"Oekraïne heeft al talloze aanvallen met raketsystemen uitgevoerd op de Krim. Dat had Poetin al lang kunnen gebruiken om te escaleren, maar dat heeft hij dus niet gedaan. Ook in de Russische grensprovincie Koersk zijn westerse wapensystemen ingezet. Daar heeft Moskou moord en brand over geschreeuwd, maar er is niet geëscaleerd."

"Telkens vallen wij in het valletje dat Poetin opzet. Dat is propaganda. Ons in verwarring brengen, angst bij ons zaaien en ons proberen te ontregelen, zodat we het toch niet doen. Maar telkens is gebleken dat die escalatie niet plaatsvindt. Ook in dit geval heb ik twijfels over de redenering dat dit automatisch tot escalatie leidt."

Onderhandelingen?

De raketten worden geen 'gamechanger' in de oorlog, denkt Zandee. Maar ze kunnen volgens hem Oekraïne wel helpen als ze gaan onderhandelen met Rusland.

Dick Zandee
Dick ZandeeDefensiespecialist Clingendael

"Met de ATACMS-raketten krijgt Oekraïne een hele belangrijke onderhandelingstroef in handen. In de onderhandelingen kan Oekraïne zeggen: 'Wij zullen ze niet meer inzetten, maar dan moet jullie wel stoppen met de raketaanvallen op Oekraïens grondgebied."

De nieuwe wapens gaan juist niet helpen in de onderhandelingen, denkt Van Bommel.

Harry van Bommel
Harry van BommelOud-Tweede Kamerlid SP

"De onderhandelingen die uiteindelijk moeten plaatsvinden, zullen niet eerder tot stand komen, maar juist later. Want er komt natuurlijk een Russische reactie."

Praat mee

Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?

Inloggen bij

Super dat je jouw perspectief wil delen! Log in om je reactie te plaatsen.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Meer weten?

Luister Dit is de Dag terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat Tijs van den Brink verder over dit onderwerp in gesprek met Dick Zandee (defensiespecialist Clingendael) en Harry van Bommel (oud-Tweede Kamerlid SP). Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen
Dit maakten we ook
Dit is de dagDit is de dag

Dit artikel hoort bij het programma

Dit is de dag

Meest gelezen

Lees ook

Neem een koekje.

Jammer! Door je cookie-instellingen kan je dit deel van de site niet zien. Als je meer cookies accepteert, kan je dit deel wel zien.

Toestemmingen aanpassen