Antisemitisme in Nederland enorm toegenomen sinds Gaza-oorlog: 'Bang dat ik vermoord word'
7 oktober 2024 · 10:00| Leestijd: 5 min
Update: 9 oktober 2024 · 11:36
In dit artikel aan het woord
"Dat is het gekke… Dat je je in Israël veiliger voelt op straat, in een land in oorlog, dan hier in Amersfoort."
"Als Jood ben je bang dat je vermoord wordt. (...) Als mensen die ik niet ken aanbellen, doe ik niet open."
"Ik ben Joods, dat blijf ik. Ik ga mijn keppeltje niet afzetten en ik laat me niet wegjagen."
In het kort
Het is een jaar geleden sinds de terreuraanslag van Hamas op het Israëlische volk en daarmee de start van de Gaza-oorlog. Sindsdien is het antisemitisme in Nederland enorm toegenomen. Hoe is het dagelijks leven voor Joden in ons land? En wat doe je als je je op straat niet meer veilig voelt: vechten, vluchten of bevriezen?
Wat denk jij?
Ben jij bezorgd over antisemitisme in Nederland?
Aantal reacties: 0
Eén jaar oorlog in Gaza: grote toename in antisemitisme
Het is 7 oktober 2024, één jaar sinds de terreuraanslag van Hamas op het Israëlische volk. De oorlog die daarop volgde, heeft ook in Nederland zijn sporen nagelaten. Het antisemitisme groeit stevig: het afgelopen jaar zijn meldingen van anti-Joodse discriminatie ruim verdubbeld.
Wat is antisemitisme?
Antisemitisme is haat of discriminatie tegen Joden. Zulke haat is vaak gebaseerd op negatieve ideeën en vooroordelen over mensen die Joods zijn of een Joodse achtergrond hebben. Een veelvoorkomend vooroordeel over Joden is dat ze rijk of gierig zijn, maar er word ook beweerd dat ze geneigd zijn om mensen te bedriegen, of dat ze verantwoordelijk zijn voor hevige misstanden en oorlogen in de wereld. Tijdens de coronapandemie waren joden ook de boeman in meerdere complottheorieën over vaccinaties.
Het antisemitisme kent een lange geschiedenis en heeft voor veel nare situaties, schandalen en doden gezorgd. Je kunt denken daarbij aan grote antisemitische gebeurtenissen zoals de Holocaust tijdens de Tweede Wereldoorlog, of bijvoorbeeld de jodenonderdrukking tijdens de Spaanse Inquisitie in de 15e eeuw. Maar Joodse mensen in Nederland kunnen in het dagelijks leven ook te maken krijgen met scheldpartijen, intimidatie en gewelddadige confrontaties.
Bijna 7 op de 10 Nederlanders maken zich daar zorgen over, blijkt uit onderzoek van DataIM in opdracht van DIT (EO). Ook vinden veel mensen dat de Nederlandse overheid meer zou moeten doen om deze vorm van haat en discriminatie tegen te gaan.
- Bijna 7 op de 10 Nederlanders maakt zich zorgen over toenemende Jodenhaat
Bijna 7 op de 10 Nederlanders maakt zich zorgen over toenemende Jodenhaat
Het onderzoek laat ook zien dat er veel verdeeldheid is over het Israëlisch-Palestijns conflict. Zo is de bezorgdheid over toenemende jodenhaat vooral erg hoog bij ouderen, terwijl dit bij jongeren ongeveer de helft is. Ook valt in het onderzoek op dat 33 procent van de Nederlanders van mening is dat pro-Palestinademonstraties in Nederland een uiting van Jodenhaat zijn.
Maar hoe ervaren Joden het antisemitisme zelf in Nederland? En wat doen ze nu het voor hen minder veilig is op straat: willen ze vechten tegen antisemitisme, vluchten of bevriezen? In Dit is de Kwestie (EO) doen Joodse Nederlanders hun verhaal.
Wat denk jij?
Wat zou jij doen als jij joods was in Nederland?
Aantal reacties: 0
Vier portretten: Joden in Nederland
Leo en zijn vrouw zijn allebei Joods. Leo keek verbijsterd toe tijdens de anti-Israëldemonstraties het afgelopen jaar en kan zich nu ook nog bekommeren om scheldpartijen van voorbijgangers op straat.
"Ik was in de Albert Heijn en ik kreeg de termen ‘kankerjood’ en ‘free Palestine’ naar mijn hoofd. Het kwam van een klein meisje, met de hoofddoekje op. Ik vind dat heel naar, je neemt het ook gewoon mee naar huis. Je krijgt ook iets van, wat doen we hier nog? Moeten we niet gewoon weg? Want als ik in Israël ben, krijg ik dat soort opmerkingen niet. Dat is het gekke… Dat je je daar veiliger voelt op straat, in een land in oorlog, dan hier in Amersfoort."
Leo en zijn vrouw Maaike voelen zich in hun eigen wijk voorlopig nog veilig, maar ze sluiten niet uit dat ze Nederland in de toekomst voor hun veiligheid en geluk zullen verlaten.
"We zeiden vóór 7 oktober altijd: zodra de eerste synagoge in de hens gaat, vertrekken wij uit Nederland. Maar inmiddels denk ik dat we willen vertrekken als we ons gewoon niet meer veilig voelen. En als de kinderen er klaar mee zijn. Als zij gaan, gaan wij ook."
Opperrabbijn
Vlakbij Leo woont Opperrabbijn Binyomin Jacobs. Zijn huis wordt beveiligd met twaalf camera's. Die heeft hij na een aantal incidenten veiligheidshalve moeten ophangen. Zijn heg is inmiddels vervangen door een hoge omheining, omdat die voorheen in de brand werd gestoken. Als hij tijdens een sabbatmiddag in de tuin zit, proberen mensen die langslopen de deur in te trappen.
"Na 7 oktober is het antisemitisme aanzienlijk erger geworden. Ik word veel regelmatiger nagescholden. Dat gebeurde al, maar het is nog erger geworden Het doet geen pijn, dat schelden... Maar die snotaapjes van 10 die dat nu doen: wat doen die over acht of tien jaar? Blijft het dan ook bij schelden? Daar ben ik bezorgd over."
Aviva
Aviva is haar vader verloren in de Tweede Wereldoorlog. Eerder deelde ze haar verhaal op scholen om kinderen te leren over de Holocaust. Op basisscholen ging zulke gastlessen altijd goed, maar ze maakte met oudere kinderen vervelende dingen mee. Op één school ging het helemaal mis - nog vóór 7 oktober 2023.
“Ik had, zoals altijd, allerlei spullen staan op statieven. De leerlingen voelden zich geroepen om om alle foto's om te gooien en ze probeerden me van de trap te duwen. De wiskundeleraar heeft mij vervolgens naar buiten begeleid, want ze wilden mij ook bij mijn auto opwachten. Na 7 oktober werd ik weer gevraagd op die school. Ik heb hen gezegd dat ik niet durf. Ik doe het niet meer.”
Na 7 oktober is Aviva uit angst met de Holocaustlessen gestopt. Ze durft ook niet alleen haar huis meer uit. Ze treedt enkel nog naar buiten om de synagoge te bezoeken, om Joodse les bij te wonen en om haar dochter te zien.
"Als Jood ben je bang dat je vermoord wordt. (...) Ik ga bij voorkeur niet alleen naar de stad, want dat vind ik gewoon te eng. Ik blijf liever binnen, en als mensen die ik niet ken aanbellen, doe ik niet open. Dan sta ik voor het raam ‘nee’ te schudden."
Victor
De Joodse Victor is vader van een jong zoontje. Het jongetje draagt net als zijn vader trots een keppeltje en hij gaat naar een Joodse school, maar in de klas wordt hij samen met zijn klasgenootjes streng beveiligd door de Koninklijke Marechaussee. Die beveiliging is het afgelopen jaar alleen maar strenger geworden.
Als Victor naar de school loopt om zijn zoontje op te halen, zingt een groep jongeren hem minachtend toe: "Waar komen Joden toch vandaan?!". Toch wil Victor, hoe dan ook, in Nederland blijven wonen. Met extra veiligheidsmaatregelen waar dat nodig is.
"Ik ben zo opgegroeid en ik heb hier altijd gewoond. Ik ben Joods, dat blijf ik. Ik ga mijn keppeltje niet afzetten en ik laat me niet wegjagen. (...) Alleen, sinds 7 oktober hebben mijn vrouw en ik wel besloten dat als zij samen op stap gaat, mijn zoontje een petje opdoet in plaats van een keppeltje."
Kijk Dit is de Kwestie (EO) terug
In Dit is de Kwestie (EO) gaat Johan Eikelboom verder over dit onderwerp in gesprek met Leo, Aviva, Victor en Opperrabbijn Binyomin Jacobs. Bekijk de uitzending hieronder of via NPO Start.
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
- Zo verscheurt de oorlog tussen Israël en Hamas ook christelijk Nederland
Zo verscheurt de oorlog tussen Israël en Hamas ook christelijk Nederland
- Nederlandse jonge meiden bekeren zich tot de islam: 'Ik was bang dat ze zou radicaliseren'
Nederlandse jonge meiden bekeren zich tot de islam: 'Ik was bang dat ze zou radicaliseren'
