Zorg dat je contant geld in huis hebt: 'Hack is zeker niet ondenkbaar'

Waar komt het gevaar vandaan?

Verschillende scenario's zijn denkbaar waarin je contant geld nodig hebt, zeggen techjournalist Daniël Verlaan en expert veiligheidsdiensten Willemijn Aerdts in Geld of je Leven (EO). Banken kunnen gehackt worden of het internet kan uitvallen, waardoor je niet meer kan pinnen.

Het gevaar komt allereerst van andere landen, zegt Aerdts. "Vaak zitten die achter grote hackaanvallen." Rusland, China en Iran zijn een paar van die landen die het op onze digitale infrastructuur voorzien hebben. Ook grote criminele organisaties kunnen een bank hacken. Dit gebeurt volgens Verlaan niet vaak, maar in Amerika, Singapore en Thailand werden banken gehackt door cybercriminelen. In Nederland hebben we "het geluk" dat banken digitaal vaardiger zijn dan banken in andere landen. "Maar een hack is zeker niet ondenkbaar", aldus Verlaan.

Afhankelijk van techbedrijven

En ook als het misgaat bij een van de vier grote techbedrijven, Microsoft, Apple, Google of Amazon, hebben we een probleem, zegt Verlaan. "Zij hebben heel veel van de digitale wereld in beheer." Op hun servers draaien veel digitale diensten waar wij van afhankelijk zijn, denk alleen maar aan je telefoon die draait op een besturingssysteem van Google of Apple. Maar bij de techbedrijven gaat het volgens Verlaan "gelukkig het minst vaak fout".

De kans is groter dat een bank- of internetstoring wordt veroorzaakt door een interne fout, dan door een Russische aanval. Door bijvoorbeeld een foute update kan een bank of telecombedrijf eruit liggen. Toen het Defensienetwerk in augustus uit de lucht was, deden heel veel overheidsdiensten het niet meer. Verlaan: "Het is vaker een foutje dan dat er een ander land of cybercriminele groep verantwoordelijk is."

Willemijn Aerdts Expert veiligheidsdiensten

"Je moet een paar dagen vooruit kunnen zonder te pinnen."

0

0

0

Hoeveel cash moet je in huis hebben?

De waarschuwing van De Nederlandsche Bank (DNB) vindt Verlaan nuttig, maar ook lastig: "Je maakt mensen onbewust een beetje bang." Maar het is goed om rekening te houden met een scenario waarin je een paar dagen niet kan pinnen. Maar omdat de betaaldiensten heel versplinterd zijn, blijft er altijd wel een manier over om te betalen, denkt Verlaan. "Je hebt pinautomaten, iDeal en creditcards. Eentje kan weleens plat gaan, maar vaak blijft er nog wel een ander betaalmiddel over."

Toch vindt Verlaan het een goed idee om cash in huis te hebben, dat heeft hij zelf ook. "Cash werkt offline en je kan blijven betalen, mocht het internet een of twee dagen uitvallen." Maar duizend euro is te veel: "De kans dat die duizend euro gestolen wordt of dat je het uitgeeft aan gekke dingen is veel groter dan dat je het geld nodig gaat hebben." Vijftig euro is volgens hem voldoende: "Daar je kan je een aantal dagen boodschappen van doen."

Ook Aerdts heeft contant geld in huis, maar niet meer dan vijftig euro. Het is volgens haar een tijdelijke oplossing, maar "het geeft wat zekerheid en rust als je weet dat je een paar dagen boodschappen kan doen of je moeder nog kan bezoeken".

Daniël Verlaan Techjournalist

"Mijn hackervrienden zien de gevaren in de digitale wereld en hebben zich voorbereid om wekenlang 'off grid' te kunnen leven."

0

0

0

Moet je preppen?

Het is sowieso goed om voorbereid te zijn op eventuele aanvallen op onze (digitale) infrastructuur, zegt Aerdts. Ze denkt dat de oproep van DNB ook bedoeld is om ons weerbaarder te maken. We moeten een paar dagen vooruit kunnen zonder te pinnen en voor een paar dagen drinkwater in huis hebben. "Hoe weerbaarder je als maatschappij bent, hoe minder kwetsbaar je bent voor andere landen. Een van hun doelen is natuurlijk het zaaien van onrust en chaos. Dat zag je bijvoorbeeld bij de inval van Rusland in Oekraïne. Rusland legde zoveel mogelijk van de vitale infrastructuur in Oekraïne plat."

Je moet inderdaad een paar dagen kunnen overbruggen, vindt ook Verlaan. We onderschatten volgens hem de risico's in Nederland. En dat is ook waar de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) een tijdje terug voor waarschuwde, zegt hij. Hackervrienden van Verlaan die goed weten wat er in de digitale wereld speelt, bereiden zich voor. "Het is niet echt preppen, maar ze kunnen wekenlang 'off grid' leven." Verlaan is zelf niet op die manier voorbereid, maar hij heeft "genoeg drinkwater en eten in huis voor een week".

Luister Geld of je Leven

In Geld of je Leven (EO) gaat Jan Willem Wesselink verder over dit onderwerp in gesprek met techjournalist Daniël Verlaan en expert veiligheidsdiensten Willemijn Aerdts. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

• Wat als het internet uitvalt? 'Ons hele leven draait erop'

  Wat als het internet uitvalt? 'Ons hele leven draait erop'

• Moet jij je voorbereiden op een wereldoorlog of een enorme ramp?

  Moet jij je voorbereiden op een wereldoorlog of een enorme ramp?

• Zorgen om over­win­nings­plan Zelensky: 'Dit leidt tot een Derde We­reld­oor­log'

  Zorgen om over­win­nings­plan Zelensky: 'Dit leidt tot een Derde We­reld­oor­log'