Moet euthanasie in een 'zelfdodingscapsule' toegestaan worden? 'Je stikt gewoon'
27 september 2024 · 16:13| Leestijd: 5 min
Update: 27 september 2024 · 20:05
In dit artikel aan het woord
"Ik heb aan veel sterfbedden gezeten en naasten zijn heel vaak bang dat hun geliefde gaat stikken. De Sarco laat mensen stikken."
"Als je écht samen met je familie wil zijn als je sterft, hoéf je ook niet voor zo’n Sarco te kiezen."
In het kort
Deze week is in Zwitserland voor het eerst iemand overleden in een Sarco-zelfdodingscapsule. Het gebruik van die zelfdodingscapsule is op dit moment nog illegaal. Zou de Sarco een bruikbaar euthanasiemiddel kunnen zijn in de toekomst, of is het apparaat onetisch?
Samenvatting van DIT artikel
Deze week is voor het eerst iemand overleden in een Sarco-zelfdodingscapsule in Zwitserland. Een 64-jarige vrouw uit Amerika gebruikte de capsule, die haar een 'vredige' dood zou geven. De capsule werkt met stikstof en zorgt voor een snelle dood zonder medicatie. Toch is het gebruik van de capsule verboden. Is dat terecht, of moet de Sarco beschikbaar worden gesteld als een alternatief euthanasiemiddel?
Bert-Jan Heusinkveld, directeur van de Nationale Patiënten Federatie, is kritisch op de Sarco-zelfdodingscapsule. Bert Homan, bestuurslid bij Coöperatie Laatste Wil (CLW), is juist positief. In Dit is de Dag (EO) gaan de twee in debat.
Wat denk jij?
Heb jij ooit gehoord van de Sarco-zelfdodingscapsule?
Aantal reacties: 0
Vrouw sterft in Sarco-zelfdodingscapsule
Het gebeurde afgelopen maandag, in de bossen van het Zwitserse Schaffhausen. Een 64-jarige Amerikaanse vrouw stapte onder begeleiding van haar arts in de Sarco-zelfdodingscapsule (zie de foto hierboven), met uitzicht op de hoge bomen en de lucht.
Wat is een Sarco-zelfdodingscapsule?
De Sarco-zelfdodingscapsule is een nieuw euthanasiemiddel dat in Nederland door Dr. Philip Nitschke is ontwikkeld. Het apparaat is ongeveer net zo groot als een doodskist en kan overal gebruikt worden: in het bos, op het strand, of op een andere plek waar de patiënt zich prettig voelt.
Als je in de zelfdodingscapsule stapt, vult deze zich met stikstofgas. Het zuurstofgehalte daalt dan in minder dan een minuut bijna naar nul, waardoor je langzaam bewusteloos raakt. Na vijf tot tien minuten sterf je aan het zuurstofgebrek.
De 'ervaring' voor de patiënt is volgens Nitschke vergelijkbaar met doodgaan in een vliegtuig, als de cabinedruk wegvalt.
Philip Nitschke, de uitvinder van de capsule, keek vanuit Duitsland mee. Het proces verliep 'goed', vertelt hij: ‘Zodra ze in de Sarco ging liggen, drukte ze vrijwel meteen de startknop in. Ze wilde echt sterven. Ze zei niets meer.’ De cabine vulde zich met stikstof, en na vijf minuten was ze overleden. De vrouw leed al twee jaar aan een ernstige ziekte en had hevige pijn.
Waarom ging deze Amerikaanse vrouw naar Zwitserland voor haar euthanasie?
In Zwitserland is euthanasie onder bepaalde voorwaarden bij wet toegestaan. In veel andere landen, waaronder in de de VS en veel andere landen in Europa, is het nog altijd illegaal. Daarom reizen veel buitenlanders die hun leven willen beëindigen naar Zwitserland voor hulp. Critici noemen dit 'zelfmoord-toerisme'.
De vrouw die nu gestorven is, heeft hulp gezocht bij de Zwitserse organisatie The Last Resort. Philip Nitschke, de arts die de zelfdodingscapsule heeft uitgevonden, is technisch adviseur bij deze organisatie. Zo kreeg de vrouw de mogelijkheid om de capsule als eerste patiënt te gebruiken.
De makers van de Sarco zeggen dat hun capsule een 'snelle, betrouwbare en vredige dood zonder medicatie' biedt. Bovendien hoeft er eigenlijk geen arts bij te zijn, wat bij andere euthanasiemethoden doorgaans wél het geval is.
Op dit moment is het gebruik van de zelfdodingscapsule volgens de Zwitserse minister van Volksgezondheid echter niet toegestaan. Mensen die betrokken waren bij de euthanasieprocedure zijn zelfs gearresteerd. In Nederland is de capsule ook illegaal.
Maar is dat ook terecht? Moet de Sarco illegaal blijven, of kan zo'n capsule juist een goed alternatief zijn voor bestaande euthanasiemethoden?
Denk jij na over zelfdoding? Om hulp te vinden kun je contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0900 0113 (24/7 bereikbaar) en 113.nl.
Praat mee
Hoe denk jij over euthanasie?
Is de Sarco-zelfdodingscapsule veelbelovend of zorgwekkend?
Bert-Jan Heusinkveld, directeur van de Nationale Patiënten Federatie, is kritisch op de Sarco-zelfdodingscapsule. Het apparaat biedt patiënten helemaal geen mooi levenseinde en de procedure kan erg pijnlijk zijn voor naasten, vertelt hij in Dit is de Dag (EO):
"Bij de Sarco is de gedachte dat je ‘idyllisch sterft’, maar dat is een tegenstelling op zich. Je leven komt tot een einde. Je stikt gewoon. (...) Bovendien: dat je zonder arts euthanasie kunt plegen, je leven zó in eigen handen hebt, is gewoon onhoudbaar. De overheid heeft een plicht om mensen te beschermen, er moet een bepaalde vorm van controle zijn."
"Dan heb je ook nog een sociale kant: de familie. Ik heb aan veel sterfbedden gezeten en naasten zijn heel vaak bang dat hun geliefde gaat stikken. De Sarco laat mensen stikken. Je kunt je geliefde in de capsule ook niet meer aanraken, je kunt niet meer bij elkaar zijn tijdens het overlijden..."
Bert Homan, bestuurslid bij Coöperatie Laatste Wil (CLW), is juist positief over de Sarco.
"Wij zijn [bij de CLW, red.] wel verheugd dat dit apparaat zich bewezen heeft. Dat er iemand geheel zelfstandig, heel bewust en wilsbekwaam en op een vriendelijke manier haar leven heeft kunnen beëindigen."
"Als mensen in een opwelling een einde aan hun leven willen maken, dan vind ik ook dat de overheid diegene tegen zichzelf moet kunnen beschermen. Dat ben ik met Heusinkveld eens. We moeten ook gaan controleren of iemand wilsbekwaam is voor ze de Sarco gebruiken, misschien moeten we ook wel een wachttijd instellen. Maar ik vind het nogal aanmatigend als onze overheid straks zegt: ‘Ja, u wil wel dood - en dat mag ook volgens de Nederlandse wet - maar wij vinden niet dat u dood mag gaan.' Je zelfbeschikkingsrecht is een heel fundamenteel recht."
Homan reageert ook op de sociale nadelen van de Sarco die Heusinkveld benoemt.
"Dat je geliefde je hand vasthoudt bij euthanasie is sowieso ingewikkeld, want artikel 294 van de wet zit in de weg.* Bovendien, als je écht samen met je familie wil zijn als je sterft, hoéf je ook niet voor zo’n Sarco te kiezen."
*Volgens artikel 294 van de wet mag je je naasten niét helpen bij zelfdoding, anders ben jij strafbaar. Als jij de hand van jouw geliefde dus vasthoudt bij een zelfdoding, kun je juridisch dus in de problemen komen omdat je steun hebt geboden aan de overledene.
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel?
Luister Dit is de dag terug als podcast
In Dit is de Dag (EO) gaat presentator Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek met Bert-Jan Heusinkveld, directeur van de Nederlandse Patiënten Vereniging, en Bert Homan, Bestuurslid bij Coöperatie Laatste Wil. Beluister de uitzending hieronder als podcast.
De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.
Toestemmingen aanpassenLuister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.
Dit maakten we ook- Krijgen psychiaters te veel ruimte om euthanasie te verlenen?
Krijgen psychiaters te veel ruimte om euthanasie te verlenen?
Wordt er te gemakkelijk euthanasie verleend aan mensen die zwaar psychisch lijden? Een groep psychiaters trekt aan de bel en maakt zich grote zorgen over de huidige praktijk. Is dat terecht?
- Proef met zelfdodingsmiddel onder duizenden Nederlanders: moeten we dat willen?
Proef met zelfdodingsmiddel onder duizenden Nederlanders: moeten we dat willen?
