Krijgen psychiaters te veel ruimte om euthanasie te verlenen?

Vrijwillig levenseinde

De discussie over euthanasie is opgelaaid doordat een groep psychiaters een brandbrief naar het Openbaar Ministerie (OM) heeft gestuurd. Zij hebben gevraagd de euthanasie van het meisje Milou (17) te onderzoeken, meldde Trouw eerder. De ondertekenaars van de brief zijn bang dat patiënten en naasten worden aangezet tot het eisen van euthanasie, doordat collega's juist vinden dat euthanasie laagdrempeliger als behandeloptie beschikbaar gesteld moet worden.

Het OM heeft gereageerd en stelt geen onderzoek in. Daarvoor is volgens het OM geen aanleiding.

Het aantal mensen dat euthanasie kreeg vanwege psychisch lijden is in 2023 jaar gestegen ten opzichte van het jaar ervoor, blijkt uit cijfers van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE). In 2023 kregen de RTE 138 meldingen van euthanasie na psychisch lijden. Dat is een stijging van 20%.

Denk jij na over zelfdoding? Om hulp te vinden kun je contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0900 0113 (24/7 bereikbaar) en 113.nl.

Krijgen psychiaters te veel ruimte om euthanasie te verlenen?

Is die toename van het aantal euthanasiegevallen zorgelijk en wordt het te gemakkelijk verleend? Psychiaters Cobie Groenendijk en Menno Oosterhoff gaan er in het radioprogramma Dit is de Dag (EO) over in gesprek.

Groenendijk stipt eerst het volgens haar overkoepelende probleem aan. Ze ziet dat er mensen zijn die ernstig lijden, maar maakt zich grote zorgen dat ze haar vak niet meer goed kan uitoefenen. Ze benadrukt dat er een dramatisch tekort is aan behandelplekken bij jeugdpsychiaters en volwassen psychiaters.

Dit komt deels omdat er te veel patiënten en te weinig psychologen en psychiaters zijn. Maar dat niet alleen: het is volgens Groenendijk ook een gevolg van keuzes van de politiek. Allerlei specialistische instellingen zijn in de afgelopen jaren gesloten, en het behandelaanbod is kleiner geworden. Er staan op dit moment 80.000 mensen op de wachtlijst, en een deel van die mensen krijgt geen zorg. Volgens Groenendijk moet hierin dus ook meer naar oplossingen gezocht worden. Want wáárom kampen zoveel mensen met psychische problemen?

Cobie Groenendijk Psychiater

"Langzamerhand denk ik: in wat voor samenleving zijn wij terecht gekomen? Lange tijd was de gedachte: 'Alles moet kunnen, iedereen moet perfect zijn, het beste is niet goed genoeg', en daar kunnen we eigenlijk niet goed meer in leven. Nu komt een deel van die mensen ook onze spreekkamers in, die proberen we bij te staan. Maar het is deels ook een maatschappelijk vraagstuk. Ik zou het parlement en de minister willen aanmoedigen: laten we nu even een pas op de plaats maken, en goed onderzoek doen naar wat hier nu eigenlijk aan de hand is."

0

0

0

Groenendijk pleit dus eerst voor onderzoek, vóórdat aan psychiaters wordt gevraagd of ze hun drempel over willen gaan om het traject van euthanasie te gaan bespreken met hun patiënten.

"Ik kan het eigenlijk aan patiënten die willen leven en ernstig lijden niet uitleggen dat ze geen behandeling kunnen krijgen. Dat vind ik een drama waar we ons als samenleving ernstig en diep voor moeten schamen."

0

0

0

Menno Oosterhoff schreef samen met een collega een boek over euthanasie. Wekelijks wordt hij benaderd door psychiatrische patiënten die euthanasie overwegen. Hij is het met Groenendijk eens dat de politiek zich niet goed heeft ingezet voor mentale hulp. Maar hij vindt niet dat er te makkelijk euthanasie wordt verleend.

Menno Oosterhoff Psychiater

"Mensen moeten nu vaak jarenlang wachten en vinden geen gehoor. Euthanasie komt vaker voor, dat is waar. Maar als je bedenkt dat er 300.000 mensen zijn met een ernstige psychische aandoening en 2000 mensen zich per jaar zelf van het leven beroven, is er geen enkele aanwijzing om nu opeens te zeggen van: het gaat te gemakkelijk uit. Mensen moeten vaak soms wel twee tot drie jaar wachten, terwijl ze ondraaglijk lijden en zeggen: 'Het kan niet meer. Ik heb alle behandelingen gehad, en elke dag is er één te veel.'"

0

0

0

Oosterhoff vindt niet per se dat het makkelijker moet worden, maar hij vindt wel dat mensen minder lang moeten wachten. Meer psychiaters of huisartsen zouden volgens hem bereid moeten zijn om euthanasie toe te passen. Ook is hij het volledig met psychiater Groenendijk eens dat mensen eerder en sneller geholpen moeten worden met hun psychisch lijden. Maar:

"Ik heb ook al regelmatig meegemaakt, dat de mensen die zich bij ons melden zelf een eind aan hun leven maken omdat ze zich nergens gehoord voelen. Moet ik tegen hun zeggen: we moeten nu even nog een jaar wachten? Want een onderzoek en een besluit vanuit de politiek duren jaren. (...) De mensen die op dit moment euthanasie krijgen, hebben over het algemeen eerder meer hulp gehad dan ze zouden wensen dan te weinig. Dat zijn niet mensen die afgewezen zijn voor één psychotherapie. Dat zijn mensen die hebben vaak 6, 7, 8, 15 tot 20 jaar echt behandeling gehad."

0

0

0

Dit is de Dag (EO)

Luister dit hele gesprek uit Dit is de Dag (EO) terug via je favoriete podcast-app:

• Gaan jongeren te snel naar de psycholoog? 'Ze hebben niet geleerd om te gaan met tegenslag'

  Gaan jongeren te snel naar de psycholoog? 'Ze hebben niet geleerd om te gaan met tegenslag'

• Impact van social media op jongeren groter dan gedacht: 'Enorme toename van mentale problemen'

  Impact van social media op jongeren groter dan gedacht: 'Enorme toename van mentale problemen'

• Mag je zelf bepalen wanneer je doodgaat?

  Mag je zelf bepalen wanneer je doodgaat?