Is er een leeftijdsgrens voor het krijgen van een baby?
25 februari 2025 · 17:11| Leestijd:6 min
Update: gisteren · 15:32
In dit artikel aan het woord
"We zijn als Nederlanders heel goed in het uitstellen van onze kinderwens. Dat is niet iets om trots op te zijn!"
"De maatschappij is ook veranderd. Je moet eerst financiële zekerheid hebben."
"Drie keer heb ik een miskraam gehad. Ik dacht dat ik de zekerheid had om zwanger te raken, maar dat is niet zo."
"Er wordt in andere Europese landen veel makkelijker gepraat over ivf of eiceldonatie."
In het kort
Stel dat je zou mogen kiezen, wat vind je dan een mooie leeftijd om een eerste kind te krijgen? Het is een vraag waar veel mensen weleens bij stilstaan. Maar heb je ook eens nagedacht over de vraag na welke leeftijd het misschien een minder goed idee is om zwanger te raken?
Samenvatting van DIT artikel
Steeds meer vrouwen krijgen op latere leeftijd kinderen. In Nederland is de gemiddelde leeftijd voor een eerste kind 30,3 jaar. Sommige vrouwen laten hun eicellen invriezen om later zwanger te worden. Gynaecoloog Jasper Smeenk ziet deze trend toenemen. Marij bevroor haar eicellen, maar op haar 39e lukte een zwangerschap niet. Kim doorliep 33 ivf-trajecten en kreeg op haar 46e een dochter. Fertiliteitsartsen Odine Aandewiel en Merel van den Berg waarschuwen voor risico’s. Zij benadrukken dat de vruchtbaarheid na 35 jaar sterk afneemt en dat de kans op complicaties groter wordt. Hun stichting wil hier meer bewustzijn over creëren.
Wat denk jij?
Nederlandse vrouwen krijgen steeds later kinderen: waar ligt voor jou de grens?
Aantal reacties: 0
Vrouwen steeds later moeder
In 2022 was de gemiddelde leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen in Europa 29,7 jaar, voor Nederlandse vrouwen is dat ietsje hoger: 30,3 jaar. Nederlandse moeders zijn overigens niet de oudste in Europa: in zes landen van de Europese Unie werden vrouwen nog iets later voor het eerst moeder, blijkt uit cijfers van het CBS.
Waar zijn de moeders het 'oudst'?
In Italië (31,7) en Spanje (31,6) was de gemiddelde leeftijd het hoogst. Bij buurlanden lag de gemiddelde leeftijd lager dan bij in Nederland. Belgische vrouwen waren gemiddeld 29,5 jaar bij de geboorte van hun eerste kind en Duitse vrouwen 29,9 jaar. Moeders uit Bulgarije waren het jongst. Nederlandse vaders waren in 2022 gemiddeld 32,8 jaar oud bij de geboorte van hun eerste kind. Dat is iets ouder dan in 2013, toen was dat 32,4 jaar.
Daar zijn allerlei redenen voor te noemen, zoals de wens om eerst carrière te maken, of omdat je alleen kinderen wilt met de perfecte partner. Vrouwen die wel kinderen willen maar nog niet de juiste omstandigheden hebben, kiezen er soms voor om hun eicellen in te laten vriezen. Deze kunnen op een later moment weer worden teruggeplaatst.
Hoe werkt het invriezen van eicellen?
Het invriezen van je eicellen, ook wel bekend als eicelvitrificatie, kan fysiek en mentaal gezien een zwaar traject zijn. Maar hoe gaat het eigenlijk in zijn werk?
EICELVITRIFICATIE IN DRIE STAPPEN
Stap 1: Hormoonstimulatie
Om te zorgen dat de eicellen gaan rijpen, ondergaat de vrouw een hormoonbehandeling. Deze duurt tussen de twee en vier weken, afhankelijk van de cyclus van de vrouw. In die periode moet de vrouw dagelijks hormonen inspuiten die de eierstok stimuleren om meerdere eiblaasjes te laten groeien. Met echografieën wordt de groei hiervan nauwlettend in de gaten gehouden.
Stap 2: Eicelpunctie
Als de eiblaasjes zijn gerijpt, wordt er een eicelpunctie gepland. Hier worden, met behulp van een echografie, de eiblaasjes lekgeprikt, waardoor ze leeglopen en de eicellen kunnen worden opgevangen. Dit duurt tussen de 15 en 30 minuten. De vrouw wordt hiervoor lokaal verdoofd.
Stap 3: Invriezen van de eicellen
In een laboratorium worden de opgevangen eicellen beoordeeld op hun rijpheid. Alleen door het terugplaatsen van rijpe eicellen kan een vrouw namelijk zwanger raken. Om deze eicellen in te vriezen, worden deze behandeld met een soort antivriesmiddel en vervolgens in vloeibare stikstof bewaard bij een temperatuur van -196°C. Op deze manier kunnen er geen kristallen vormen en blijven de eicellen onbeschadigd.
VEELGESTELDE VRAGEN
Wordt eicelvitrificatie door zorgverzekeraars vergoed?
Er zitten natuurlijk kosten verbonden aan het laten invriezen en terugplaatsen van eicellen. Of en hoeveel hiervan vergoed wordt, verschilt per zorgverzekeraar. Het is daarom
Hoe lang kunnen de eicellen worden bewaard?
Ingevroren eicellen worden meestal ongeveer vijf jaar bewaard, met een optie tot verlenging.
Meer informatie is te vinden op websites van verschillende ziekenhuizen, zoals die van het UMCG in Groningen, het RadboudUMC in Nijmegen en het Erasmus MC Rotterdam.
Vrouwen mogen tot hun 49e of 50e jaar bevruchte eicellen laten terugplaatsen, afhankelijk van het ziekenhuis waar ze dit laten doen. Maar is dat niet veel te laat? Zit er een natuurlijke, medische of ethische grens aan de leeftijd waarop vrouwen kinderen moet willen krijgen?
Dit is hun verhaalSchijnzekerheid
Als gynaecoloog werkt Jasper Smeenk met vrouwen die hun eicellen laten invriezen. Ziet hij dat er een trend gaande is op dit gebied? Kiezen meer vrouwen ervoor om hun vruchtbare eicellen te bewaren voor een later moment?
"Ik zie twee dingen. Ten eerste zie je dat we als Nederlanders heel goed zijn in het uitstellen van onze kinderwens. Dat is niet iets om trots op te zijn! En ten tweede laten vrouwen vaker hun eicellen invriezen omdat ze nog niet aan kinderen toe zijn. De maatschappij vraagt ons ook steeds meer om andere dingen te realiseren: een wereldreis bijvoorbeeld, een carrière, de perfecte partner."
Iemand die haar eicellen liet invriezen, is Marij. Zij had nog niet de partner gevonden waarmee ze kinderen wilde krijgen. Toen ze die op haar 39e wel vond, besloten ze samen dat ze de eicellen weer wilden laten inbrengen. Maar een gezonde, voldragen zwangerschap kwam daar helaas niet uit voort.
"Tot drie keer toe heb ik een miskraam gehad. Ik dacht dat ik de zekerheid had om zwanger te raken, maar dat is niet zo. De artsen hebben dat zeker gezegd hoor, maar daar ben je op zo'n moment niet mee bezig. Door mijn eitjes in te vriezen, dacht ik dat ik garantie had op het moederschap. Maar dat is schijnzekerheid."
Medisch gezien hoeft het traject hier voor Marij niet klaar te zijn. Ze verwacht binnenkort nog een oproep van het ziekenhuis te krijgen voor het inbrengen van één van haar eicellen. Maar dat gaat ze niet doen.
"Mijn kinderwens is daarmee niet weg. Ik ga een rouwproces in om te verwerken wat er is gebeurd en te laten landen dat ik geen kinderen ga krijgen. Dat wordt lastig, maar ik weet niet of ik het aankan om nog eens het traject in te gaan. Emotioneel gezien ligt hier voor mij de grens."
Veranderende maatschappij
Ook Kim probeerde met hulp van de medische wetenschap zwanger te raken. Als alleenstaande moeder doorliep zij 32 keer een ivf-traject, wat negen keer uitmondde in een miskraam. De 33e keer kon ze de zwangerschap wel voldragen en kreeg ze een gezonde dochter.
Voorafgaand stond alles die tijd in het teken van zwanger worden, vertelt ze in Dit is de Kwestie (EO). Ze ging bijvoorbeeld niet op vakantie, want ze kon elk moment naar het ziekenhuis worden geroepen voor een spuit of een punctie. Maar ondanks de grote offers die het traject van haar vroeg, bleef Kim doorgaan.
"Als ik daar toen mee was gestopt, had ik dat voor mijn gevoel niet overleefd. (...) Nu heb ik dankzij dat traject een gezonde dochter, en ik wil graag nog een kindje."
In het geheim maakt Kim nu haar huis klaar voor een tweede kindje. Ze is nu 46 jaar, wat betekent dat dit kindje, als alles mocht lukken, 18 jaar zou zijn als Kim 65 is.
"Ik voel me nu jonger dan ik daadwerkelijk ben. Mensen zijn niet meer zoals ze vijftig jaar geleden waren. Als ik kijk naar mijn oma, was dat echt een oma. Bij mijn moeder is dat heel anders. (...) Natuurlijk gezien wordt het bij dames lastiger als ze ouder worden, maar de maatschappij is ook veranderd. Tegenwoordig is het niet zo dat je op je twintigste al getrouwd bent en meteen een kind krijgt. Je moet eerst financiële zekerheid hebben. Het wordt daardoor steeds normaler om ouder kinderen te krijgen."
"Ik stel mezelf continu vragen wat het beste is voor mijn toekomstige kind. Ik denk dat je jezelf steeds moet blijven afvragen: doe ik het goed, denk ik aan de juiste dingen en denk ik genoeg aan haar. Ik heb ook gezegd: als het nu niet lukt, dan heeft het niet zo moeten zijn en ga ik door met mijn leven. Ik weet honderd procent zeker dat ik hierna stop."
In haar huidige traject wordt Kim begeleid door patiëntcoödinator Anneke Janssen. Met haar gaat ze in gesprek over haar wens voor een tweede kindje. Samen bespreken ze een lijst met donoren, op zoek naar een geschikte match. Anneke wil Kim graag helpen en ziet daarbij Kims hoge leeftijd niet als problematisch. Ze vindt het vooral vervelend dat er in Nederland nog weinig ruimte is voor gesprek over dit onderwerp.
"Er wordt in andere Europese landen veel makkelijker gepraat over ivf of eiceldonatie. Kim gaat waarschijnlijk naar Porto om daar haar traject te volgen."
Meer weten over het traject van Kim? Lees hier haar verhaal!
Meer weten over het traject van Kim? Lees hier haar verhaal!
Omslagpunt
Niet alleen gynaecoloog Jasper Smeenk ziet risico's in zwanger worden op latere leeftijd, ook fertiliteitsartsen Odine Aandewiel en Merel Kerkhofs-van den Berg hebben hun bedenkingen. Daarom richtten zij Stichting Vruchtbaarheid op. Hun doel is om jonge mensen bewuster te laten nadenken over de impact van leeftijd op een zwangerschap.
"Dat de factor leeftijd zoveel kan bepalen, is niet zo bekend. (...) Het omslagpunt ligt rond de 35. Vanaf die leeftijd word je minder makkelijk zwanger en is de kans op complicaties groter."
Praat mee
Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?
Kijk Dit is de Kwestie terug
In Dit is de Kwestie (EO) gaat Rachel Rosier verder over dit onderwerp in gesprek met:
- Patiëntcoördinator Anneke Janssen;
- Kim, die zwanger probeert te raken van een tweede kindje;
- Jesper Smeenk, gynaecoloog in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis;
- Marij, die niet zwanger raakte na terugplaatsing van haar eicellen;
- Odine Aandenwiel en Merel van den Berg, fertiliteitsartsen en oprichters van Stichting Vruchtbaarheid.
Of klik hier om de aflevering te bekijken via NPO Start.
Dit maakten we ookKiezen voor het gezondste embryo; op weg naar designerbaby’s of onethisch om niet te doen?
Kiezen voor het gezondste embryo; op weg naar designerbaby’s of onethisch om niet te doen?Geslachtsteleurstelling bij je baby: mogen die gevoelens er zijn, of is dat taboe?
Geslachtsteleurstelling bij je baby: mogen die gevoelens er zijn, of is dat taboe?
