Katie Vlaar­din­ger­broek heeft PTSS maar werd jaren van kastje naar de muur gestuurd: 'Heb 30 keer mijn verhaal verteld'

In De Ongelooflijke Podcast (EO) was religiewetenschapper Vlaardingerbroek meer dan anderhalf uur lang te gast om te praten over onze therapiecultuur, naar aanleiding van haar boek Nederland Therapieland. Haar eigen verhaal is heftig. Op haar 15e werd ze gediagnosticeerd met een chronische ziekte, vertelt ze: "Ik was in die jaren heel ziek en ik zat een tijdje in de basis-ggz." Daarna liep ze een tijdje bij een particuliere psycholoog.

Op haar 22e kreeg ze een burn-out. "Toen ging ik naar de huisarts en de praktijkondersteuner dacht dat ik hoog functionerend autistisch was. Dan ga je een diagnostiek traject in, waar ze een vermoeden hadden van een persoonlijkheidsstoornis. Dat was best beangstigend. Vervolgens duurde het een half jaar voordat de behandeling kon beginnen…", vertelt ze.

In de tussentijd vond ze een fijne psycholoog, maar daar moest ze mee stoppen toen haar behandeling daadwerkelijk kon beginnen. "Toen moest ik een vragenlijst invullen over mijn mentale gesteldheid. Toen was mijn score te positief, ik functioneerde te goed, dus ik kreeg weer een belletje: je past niet in de gespecialiseerde ggz, je moet terug naar de basis-ggz…"

Seksueel misbruik

In de periode daarna kreeg ze heftige herbelevingen van trauma uit haar jeugd, wat te maken had met seksueel misbruik. "Ik wist dat die angsten irrationeel waren, maar ik dacht: als ik dit uitspreek, als ik mensen erover vertel, dan komen ze me halen, al wist ik niet zo goed wie 'ze' waren."

Toch besloot ze naar de huisarts te gaan: "Ik had al mijn moed verzameld, was naar een vrouwelijke huisarts gegaan. Ik deed daar huilend mijn verhaal. Lang verhaal kort: zij zou me doorverwijzen, maar toen ze uit dienst ging heeft ze het niet overgedragen. Daar kwam ik vier maanden later achter, toen moest ik wéér opnieuw beginnen."

Daarna kreeg ze nog te maken met een algemene opnamestop, raakte een psycholoog overspannen, werd een intakegesprek afgezegd omdat een zorginstelling haar hele budget voor het jaar al had opgemaakt en was ze ergens niet welkom omdat ze zichzelf niet sneed en haar klachten daarom niet ernstig genoeg waren. Inmiddels kunnen ze er wel om lachen, maar leuk was het natuurlijk niet: "Ik heb denk ik wel 30 keer mijn verhaal moeten vertellen…" Uiteindelijk kreeg ze de diagnose PTSS, waar ze zich wel in herkend.

Ze beseft dat ze geluk heeft dat ze haar verhaal kan vertellen en dat ze überhaupt zoveel therapie kon krijgen. "In onze manier van denken, zit snel dat we denken dat de mensen die het halen een heel sterk karakter hebben. Maar dat is helemaal niet zo. Ik heb ook gewoon geluk gehad: ik heb bijvoorbeeld ouders gehad die particuliere therapie konden betalen."

Katie Vlaardingerbroek

Schrijver en religiewetenschapper

"In een uurtje per week neemt de psycholoog de plek van onvoorwaardelijke liefde, begrip en erkenning. Dat zochten we vroeger bij God."

Therapie als religie

Heel veel mensen in Nederland hebben ervaring met de ggz, vertelt Vlaardingerbroek. Het maakt onderdeel uit van de 'therapiecultuur' die we in Nederland hebben. In het boek dat ze schreef, Nederland Therapieland, schrijft ze dat Nederland 'therapieverslaafd' is. Therapie neemt volgens haar zelfs de rol over die religie ooit had. "Therapie heeft nu een verhaal wat menszijn betekent, wat lijden betekent en hoe je lijden weer oplost. Het zegt hoe het goede leven eruitziet, hoe verbinding eruitziet en hoe je leven betekenis heeft."

Psychologen lijken een beetje op dominees, zegt ze: "In een uurtje per week neemt hij de plek van onvoorwaardelijke liefde, begrip en erkenning. Dat zochten we vroeger bij God."

Meer weten?

Luister naar De Ongelooflijke Podcast

In De Ongelooflijke Podcast (EO) gaat David Boogerd verder over dit onderwerp in gesprek met Katie Vlaardingerbroek en zijn vaste gast, theoloog Stefan Paas. Beluister de uitzending hieronder als podcast. 

Luister jij liever via een ander kanaal? Klik hier om het gesprek af te spelen op jouw favoriete podcast-app.

Dit maakten we ook

• Paulette brak met haar ouders: 'Het contact met je ouders verbreken is het onnatuurlijkste dat je kunt doen'

  Paulette brak met haar ouders: 'Het contact met je ouders verbreken is het onnatuurlijkste dat je kunt doen'

• Moraya over haar moeilijke moederband en jeugdzorg: 'Ik wil haar horen zeggen dat ze van me houdt'

  Moraya over haar moeilijke moederband en jeugdzorg: 'Ik wil haar horen zeggen dat ze van me houdt'