Tienduizenden muskusratten worden jaarlijks uitgeroeid: noodzakelijk of onnodig dierenleed?

29 januari 2025 · 19:00| Leestijd:3 min

Update: 17 juli 2025 · 15:27

In dit artikel aan het woord

Jeroen HaanVoorzitter van de Unie van Waterschappen

"Ze graven diepe gangen en maken holen waardoor dijken kunnen verzwakken. Het kost veel inspanning om die schade op te sporen en te repareren. Helaas is het dus noodzakelijk om de muskusratten te vangen."

Niko KoffemanEerste Kamerlid voor de Partij voor de Dieren

"Het is geen rat, maar een woelmuis. Door hem 'rat' te noemen klinkt het meteen als een dier dat je zomaar mag doden."

In het kort

Musksuratten. In natuurdocumentaires kunnen ze er zo lief uitzien, maar voor de dijken zijn ze een groot gevaar. Daarom worden er jaarlijks tienduizenden muskusratten gevangen met een kooi of in een klem, waardoor ze sterven. Is dat zielig? Of is er geen andere oplossing?

Wat denk jij?

Is het uitroeien van de muskusrat nodig of zielig?

NodigZieligAllebei

Dit is de situatie

De muskusrat is een gevaar voor onze dijken

Nederland staat vol met dijken die ons beschermen tegen overstromend water vanuit zeeën, rivieren en kanalen. Maar de muskusrat vormt een grote bedreiging voor de stevigheid van die belangrijke dijken. Daarom heeft de overheid zich als doel gesteld dat Nederland in 2035 volledig muskusratvrij moet zijn.

In 2024 hebben bestrijders bijna 65.000 muskusratten gedood. Dat is eenderde meer dan in het jaar daarvoor. Dit gebeurt op twee manieren: door ze te vangen in een kooi of in een klem. Dat is dus een effectieve manier, maar er zijn ook mensen die het zielig vinden.

Dit is de discussie

Vormen muskusratten echt zo'n groot probleem?

Jeroen Haan is voorzitter van de Unie van Waterschappen. Eén van de taken van die organisatie is om Nederland te beschermen tegen het water. De aanwezigheid van muskusratten maakt dat volgens Haan een stuk lastiger.

Jeroen Haan
Voorzitter van de Unie van Waterschappen
"Het doel is om graafschade te voorkomen. Ze graven diepe gangen en maken holen waardoor dijken kunnen verzwakken. Het kost veel inspanning om die schade op te sporen en te repareren. Helaas is het dus noodzakelijk om de muskusratten te vangen."

Maar niet iedereen kijkt op deze manier naar de muskusrat. Niko Koffeman ziet het bijvoorbeeld heel anders. Hij is Eerste Kamerlid voor de Partij voor de Dieren en vindt het belangrijk dat er preventieve maatregelen worden genomen tegen schade die muskusratten aanrichten. Maar doen we dat nu wel op een goede manier?

Niko Koffeman
Eerste Kamerlid voor de Partij voor de Dieren
"Er is nog nooit een dijk doorgebroken door toedoen van muskusratten. En toch geven we meer dan 30 miljoen euro per jaar uit om deze dieren te bestrijden. Kan dat geld niet beter besteed worden aan preventieve maatregelen?"

Bovendien vindt Koffeman dat we vanwege de naam 'muskusrat' een verkeerde associatie hebben met het dier.

"Het is geen rat, maar een woelmuis. Door hem 'rat' te noemen klinkt het meteen als een dier dat je zomaar mag doden. Net als bij de moerasbever, die mensen beverrat zijn gaan noemen."

Maar Jeroen Haan vindt dat geen probleem.

Jeroen Haan
Voorzitter van de Unie van Waterschappen
"Wij noemen het beest zoals hij heet, de muskusrat. Zo noemen we het al jaren."

Hoe lossen we dit op een diervriendelijke manier op?

Is er een manier om de muskusratten weg te halen bij onze dijken en ze niet te laten sterven in een klem of kooi?

Niko Koffeman
Eerste Kamerlid voor de Partij voor de Dieren
"Waarom niet preventieve maatregelen nemen, zoals het bekleden van dijken met kippengaas of kokosmatten? Dan haal je het graafplezier voor de dieren weg zonder ze pijn te doen."

Haan vindt dat een goede optie, maar wel alleen voor nieuw te bouwen dijken. Bij oude dijken zou het niet haalbaar zijn en ook nog eens slecht voor de biodiversiteit, zo benoemt hij.

Zijn er nog meer mogelijkheden? Volgens Koffeman wel.

Jeroen Haan
Voorzitter van de Unie van Waterschappen
"Geef de vos, de marter en de wezel ruimte. Die kunnen muskusratten als een natuurlijke vijand in toom houden."

Praat mee

Hoe voel jij je na het lezen van dit artikel? En wil je nog iets kwijt?

Meer weten?

Luister Dit is de Dag terug als podcast

In Dit is de Dag (EO) gaat Margje Fikse verder over dit onderwerp in gesprek met Jeroen Haan, Voorzitter van de Unie van Waterschappen en Niko Koffeman, Eerste Kamerlid voor de Partij voor de Dieren. Beluister de uitzending hieronder terug of via jouw favoriete podcast-app.

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Dit maakten we ook